روابط آنکارا و واشنگتن در دوره ماموریت «باس» در ترکیه

جان باس، در دوره 3 ساله مسئولیتش به عنوان سفیر ایالات متحده آمریکا در آنکارا که رو به اتمام است، در موارد بسیاری در موضوعات سیاسی و قضایی ترکیه دخالت کرده است. 

دخالت های وی که این هفته ترکیه را ترک می کند در امور امنیتی، سیستم قضائی و موضوعات مختلف دیگر همواره اعتراض و واکنش آنکارا را درپی داشته است.

در ای دوره مسائل مهمی؛ مانند استرداد سرکرده گروه تروریستی فتو و حمایت آمریکا از گروه تروریستی پ.ی.د/ پ.ک.ک، باعث شد یکی از بدترین دوران روابط ترکیه و آمریکا رقم بخورد. 

او در آخرین مورد طی اظهاراتی نسبت به بازداشت متین توپوز کارمند محلی سرکنسولگری آمریکا در استانبول، سیستم قضایی ترکیه را به باد انتقاد گرفت. 

باس، بازداشت اتوپوز که در چارچوب تحقیقات درباره بحران پرونده سازی دسامبر 2013 توسط فرقه تروریستی فتو به جرم «تلاش برای برهم زدن ساختار قانون اساسی کشور»، «جاسوسی» و «تلاش برای براندازی جمهوری ترکیه» انجام گرفت را «بهانه ای برای انتقام» توصیف کرد. 

-تحریم رسانه ها 

برخی از آخرین اظهارنظرهای جان باس قبل از ترک ترکیه نیز باعث ایجاد بحث و جدل هایی در ترکیه شده است؛ از جمله اظهاراتی که در جلسه با «گروهی از روزنامه نگاران» بر زبان آورد. 

وی با این کار خود برخی روزنامه نگاران و اصحاب رسانه ترکیه را تحریم کرده و به این ترتیب «آزادی مطبوعات» را که خود بارها در ترکیه از آن سخن می گفت، زیر پا گذاشت. 

باس در حالی که پیش از این همواره از اعتباربخشی به مطبوعات ترکیه سخن می گفت، اعلام کرد حاضر است تنها با نمایندگان رسانه‌ای «واقعی» دیدار کند. او گفت که بقیه نه نمانیدگان رسانه‌های واقعی بلکه به دنبال دروغ پراکنی هستند.

وی همچنین با این سخن که «آنان را به عنوان روزنامه نگار قبول ندارم»، اعتراض اصحاب رسانه ترکیه را برانگیخت. باس روز گذشته در آخرین سخنرانی خود در آنکارا نیز با دعوت از تعداد اندکی از نمایندگان روزنامه‌ها، اظهارات خود در مورد آزادی مطبوعات را دوباره زیر پا گذاشت.

-عدم وقوع حملات تروریستی در 9 ماه و نیم گذشته در ترکیه

اظهارات دیروز جان باس طی نشست وداع خود در آنکارا درباره مبارزه با تروریسم، یادآور ادعاهای دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا مبنی بر اینکه بنیان‌گذاران اصلی گروه تروریستی داعش، باراک اوباما رئیس جمهور پیشین و هیلاری کلینتن، نامزد حزب دمکرات این کشور هستند، بود.

وی در این جلسه دلیل عدم وقوع حملات تروریستی در 9 ماه و نیم گذشته در ترکیه را مدیون همکاری میان آنکارا و واشنگتن دانست. او گفت: "خوشبختانه در 9 ماه و نیم گذشته در ترکیه حمله تروریستی از سوی داعش رخ نداده است. دلیل این امر منصرف شدن داعش از حمله ترکیه نیست. دلیل این است که داعش اکنون نمی تواند در ترکیه حمله‌ای ترتیب دهد".

بکر بوزداغ، معاون نخست وزیر و سخنگوی دولت ترکیه نیز در واکنش به سخنان سفیر آمریکا گفته بود: "جناب آقای سفیر باید منظورش را واضح بیان کند".

- دروغ «عدم حمایت از گروه تروریستی پ.ی.د»

جان باس، همچنین اخیرا اخبار مبنی بر حمایت نظامی کشورش از گروه تروریستی پ.ی.د/ ی.پ.گ در سوریه را تکذیب کرد. ولی تصاویر و فیلم‌های منتشر شده، عکس اظهارات سفیر را نشان می دهند.

او در ماه دسامبر سال گذشته پس از سخنان رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه مبنی بر حمایت نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا از ی.پ.گ و پ.ی.د، با انتشار بیانیه‌ای تصریح کرد: "آمریکا برای ی.پ.گ یا پ.ک.ک سلاح یا مواد منفجره تامین نکرده است".

اخیرا نورالدین جانیکلی، وزیر دفاع ترکیه نیز اعلام کرده که آمریکا به عنوان دوست و متحد ترکیه، هم اکنون برای مبارزه با داعش درعمل با ی.پ.گ همکاری می کند و علیه داعش اقدامات مشترک انجام می دهند.

ویزر دفاع ترکیه اظهار داشته بود: براساس یافته های ما، تقریبا ارتشی 40 تا 50 هزار نفره را برای جنگ با داعش به سلاح و مهمات تجهیز کرده اند.

- نارضایتی سفیر آمریکا از حکم های دادگاه ترکیه

جان باس، طی دوران ماموریت خود با سوءاستفاده از اصل آزادی بیان و رسانه ها در بسیاری از موارد دادگاه های ترکیه را مورد نقد قرار داد.

وی پس از صدور کیفرخواست دادستان ارشد جمهوریت استانبول، در ارتباط با پرونده «جان دوندار» و «اردم گل»، كاركنان روزنامه جمهوریت که متهم به «افشای اسرار دولتی، اقدام به فعالیت جاسوسی در بخش نظامی، افشای اسناد سری و کمک ضمنی به گروه های تروریستی» هستند، در تاریخ 27 اکتبر 2015 «کادری سیاه» در اینستاگرام به اشتراک گذاشت.

وی علاوه بر اشتراک صفحه سیاه در حساب خود، پیامی مبنی بر تاسف خود از خاموش کردن صدای آزادی بیان در ترکیه را منتشر کرد.

- دیدار وی با متهمین به عضویت در گروه تروریستی فتو

باس، سال گذشته پس از آزادی تانر کیلیچ، رئیس دفتر سازمان عفو بین‌الملل در ترکیه که به اتهام استفاده از «اپلیکیشن ارتباطی رمزگذاری شده بای‌لوک» بازداشت شده بود، از دفتر کاری کلیچ بازدید و با وی دیدار کرد.

سفیر آمریکا سال گذشته در پاسخ به سوالات در مورد استرداد گولن، سرکرده گروه تروریستی فتو، اظهار داشت: "روابط ما با ترکیه خیلی نزدیک است. با جدیت تمام به همکاری خود با این کشور ادامه می دهیم". 

گفتنی است از 15 جولای 2016 تاکنون در مورد استرداد فتح الله گولن سرکرده گروه تروریستی فتو، از طرف ایالات متحده آمریکا هیچ اقدام واضح و مثبتی صورت نگرفته است.

منبع: خبرگزاری آناتولی