انتخاب پزشکیان به عنوان رئیس جمهور چه تاثیری بر سیاست خارجی ایران خواهد داشت؟

پس از کشته شدن ابراهیم رییسی رئیس جمهور ایران در حادثه سقوط هلیکوپتر، مردم ایران بار دیگر پای صندوق‌های رای رفتند. در انتخاباتی که به دور دوم کشیده شد، مسعود پزشکیان تنها نماینده اصلاح طلبان در رقابت با سعید جلیلی محافظه کار پیروز شد.

در ایران، مسعود پزشکیان، نماینده مردم تبریز در مجلس و وزیر سابق بهداشت، با کسب 53.7 درصد آرا در دور دوم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، نهمین رئیس جمهور ایران شد.
پس از پایان رای‌گیری محسن اسلامی، سخنگوی ستاد انتخابات وزارت کشور ایران در نشست خبری که در محل ستاد انتخابات در ساختمان این وزارتخانه برگزار شد، میزان مشارکت در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری را 49.8 درصد اعلام کرده واز تکمیل مراحل شمارش آرا در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری خبر داد.
اسلامی با بیان اینکه در مجموع 30 میلیون و 530 هزار و 157 رای در صندوق های مستقر در 59 هزار مرکز رای‌گیری در سراسر این کشور به صندوق ریخته شده است، گفت: پزشکیان 16 میلیون و 384 هزار و 403 رای کسب کرد. بر این اساس میزان رای پزشکیان 53.7 درصد بوده است. سعید سلیلی نیز ۱۳ میلیون و ۵۳۸ هزار و ۱۷۹ رای کسب کرد و به این ترتیب میزان رای جلیلی در 44.4 درصد باقی ماند.

نتیجه انتخابات چه تاثیری بر سیاست خارجی ایران خواهد گذاشت؟
ابتدا لازم است یادآوری کنیم که در ایران کسانی که می‌خواهند نامزد شرکت در انتخابات ریاست جمهوری شوند باید تاییدیه شورای نگهبان قانون اساسی را بگیرند. این شورا با بررسی سوابق سیاسی، اخلاقی و مذهبی آنها در واقع وفاداریشان را به نظام تحلیل کرده و بر اساس نتیجه حاصله آنها را تایید یا رد صلاحیت می‌کند.
در روندی که پس از کشته شدن ابراهیم رییسی آغاز شد، شورای نگهبان تنها به 6 نفر اجازه نامزدی برای انتخابات ریاست جمهوری را داد و تنها کاندیدای اصلاح طلب در میان آنها پزشکیان بود که به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد.
این شورا علی لاریجانی، رئیس سابق مجلس شورای اسلامی که یک محافظه‌کار میانه‌رو است، محمود احمدی‌نژاد محافظه کار و رئیس‌جمهور سابق و اسحاق جهانگیری، معاون اول روحانی رئیس‌جمهور سابق و یکی از نامزدهای اصلاح‌طلب را وتو کرد.
 
دکتر بیلگهحان آلاگؤز عضو هیئت علمی دانشگاه مرمره در این رابطه می‌گوید:

ایران در داخل و خارج با مسائل بسیاری مواجه است. مذاکرات هسته‌ای و تحریم‌های اعمالی از سوی جهان غرب و تنش‌هایی که با حملات اسرائیل به غزه آغاز شد، مهم‌ترین دستور کار رئیس‌جمهور جدید خواهد بود.
تایید صلاحیت پزشکیان در واقع نشان دهنده آن است که نقطه عطفی در سیاست خارجی ایران ایجاد خواهد شد. همانطور که در انتخابات دوره قبل هیچ کاندیدای اصلاح طلبی تایید صلاحیت نشدند، ایران می‌توانست در این انتخابات نیز تنها نامزدین محافظه کار را تایید صلاحیت نماید.
به خصوص روند مذاکرات هسته ای که در حال حاضر از طریق عمان در حال انجام است، در دوزه آتی بیش از پیش مطرح خواهد شد. اگر بایدن یا هر دموکرات دیگری به عنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب شود، مذاکرات هسته ای ایران با آمریکا ادامه خواهد یافت، اما در ترامپ نیز نشانه هایی از اشتیاق به مذاکرات هسته ای وجود دارد.
از سوی دیگر، سیاست‌های منطقه ای ایران نیز با کنجکاوی در کانون توجه جهانیان قرار دارد. تهران که در عراق، یمن، سوریه و لبنان تأثیرگذار است، انتظار نمی رود تغییرات اساسی در سیاستهای خود در قبال منطقه ایجاد کند و یا در گفتمان «محور مقاومت» به عقب گام بردارد.  اما انتظار می‌رود که برای برقراری روابط پایدار با کشورهای خلیج وارد عمل شود.
مهمترین موضوع در مورد سیاست خارجی احتمالی جدید ایران، ارتباط این کشور با ترکیه است. دکتر آلاگوز در این رابطه می‌گوید:
«یک سیاست بسیار رقابتی در انتظار ترکیه است. من فکر می کنم فراهم کردن زمینه انتخاب پزشکیان در ایران، ارتباط تنگاتنگی با سیاست این کشور در قبال ترکیه دارد. پزشکیان بر ترک بودن خود تاکید دارد و این هویت وی ارتباط تنگاتنگی با سیاست‌های جدید ایران خواهد داشت و در   نتیجه قفقاز و آسیای مرکزی منطقه رقابت مهمی بین آنکارا و تهران خواهد بود.
دکتر آلاگوز با بیان اینکه ایران از همکاری ترکیه و آذربایجان به خصوص در جنگ 2020 قره باغ به شدت ناراحت شد و به همین دلیل نیز سیاست خارجی ترکیه را مورد هدف قرار داد، می‌گوید: ایران سیاست‌های منطقه‌ای ترکیه را عرصه رقابتی بسیار مهمی برای خود می‌بیند. ایران، روابط ترکیه با کشورهای ترک آسیای مرکزی و به ویژه سیاست ترکیه در قفقاز جنوبی و نیز روتبط ایجاد شده بین کشورهای ترک در چارچوب سازمان کشورهای ترک را زیر ذره‌لین قرار داده و هرازگاهی آن را مورد هدف قرار می دهد. تاکید مداوم پزشکیان بر ترک بودن خود رابطه نزدیکی با سیاست‌های او و اهداف او در قبال منطقه دارد.