طرحهای پژوهشی ایران و ترکیه گامی در جهت تعمیق روابط دوستانه دو کشور

دکتر عطا‌الله کوهیان معاون مرکز همکاری‌های علمی بین‌المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران (عتف) در مصاحبه‌ اختصاصی با خبرگزاری آناتولی در رابطه با اهمیت برنامه مشترک حمایت از طرح‌های پژوهشی با ترکیه گفت: با توجه به رتبه عالی ايران و تركيه از لحاظ علمی در كشورهاي جهان اسلام، گسترش و توسعه همكاری علمی و فناوری ميان دو کشور باعث رشد علم در جهان اسلام خواهد شد.

معاون مرکز همکاری‌های علمی بین‌المللی ایران ادامه داد: برنامه حمایت از طرحهای پژوهشی ایران و ترکیه به تعمیق روابط دوستانه دو کشور کمک شایانی کرده و به توسعه اقتصادی و فرهنگی منجر خواهد شد.

وی افزود: ‌اعتقاد ما بر این هست که دیپلماسی علمی همواره و تحت هر شرایطی یکی از ابزارهای کارآمد در نزدیکی ملتها از هر نژاد و کشور به همدیگر هست. به طوریکه امکان شناسایی قابلیتهای طرفین و در نتیجه هم افزایی ها در چارچوب همکاری های علمی دو طرفه مهیا خواهد شد.

کوهیان در ارتباط با شکل‌گیری نخستین فراخوان طرح پژوهشی مشترک ترکیه و ایران در چارچوب برنامه «TUBITAK-MSRT Joint Call 2020» توسط سازمان پژوهش و فناوری ترکیه «توبیتاک» و این مرکز گفت: دانشگاه تبريز به عنوان مسئول کارگروه همکاری های علمی با کشور ترکیه، پیگیری مفاد تفاهم نامه منعقده وزارت عتف با توبیتاک در آذر 1396 را در دستور کار قرار داد. با مطالعه این موضوع و برنامه های متنوع توبیتاک و با توجه به سوابق حمایت از طرحهای پژوهشی علمی وفناورانه مشترک محققین کشور ترکیه با کشورهای مختلف توسط این سازمان، تصمیم به همکاری فعالانه با توبیتاک گرفته شد.

معاون مرکز همکاری‌های علمی بین‌المللی ایران اضافه کرد: هماهنگی اولیه جهت برپایی نشست آقای پروفسور حسن ماندال، رئیس محترم توبیتاک و آقای دکتر سالار آملی، قائم مقام محترم وزیر عتف جمهوری اسلامی ایران، ، توسط دانشگاه تبریز و مدیریت همکاریهای علمی و بین المللی این دانشگاه انجام شد که در تاریخ 26 اسفند 97 به تحقق پیوست.

کوهیان همچنین در رابطه با نحوه دریافت طرح‌های مشترک و داوری آن ها گفت: تعیین عناوین تحقیقاتی جهت اعلام اولین فراخوان طرحهای پژوهشی بعد از حصول توافق در نشست تبریز و نیز راه اندازی سامانه های بارگذاری طرحها با هماهنگی طرفین ، توسط دانشگاه تبریز و با نظارت وزارت عتف انجام گرفت و فراخوان در تیر 98 به طور همزمان توسط طرفین اعلام شد و 164 طرح توسط دبیرخانه طرفین دریافت و وارد مرحله داوری شدند. داوری ها به طور مجزا توسط دو طرف انجام گرفت.

وی در این زمینه گفت:‌ در کشور ما داوری ها توسط محققین و اعضای هیات علمی دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی سراسر کشور انجام شد. توبیتاک نیز با استفاده از پایگاه اطلاعاتی داوران خود به انجام فرایند داوری پرداخت و خوشبختانه داوری ها طبق برنامه زمانبندی مورد توافق، در هر دو طرف به اتمام رسید که نتایج داوریهای طرفین دارای قرابت بسیار خوبی بود که نشان از نزدیکی معیارها و دیدگاههای داوران ایرانی و ترکیه ای بود.

کوهیان در ارتباط نحوه تعلق کمک هزینه 400 میلیون ریالی ایران به ازای هر طرح، گفت:‌ این حمایت با مشارکت دانشگاههای مجری یعنی دانشگاههای محققین ایرانی که طرح انها جزو طرحهای منتخب فراخوان بوده است و بر اساس برون داد پیش بینی شده طرح اعم از مقاله و یا محصول به طور تدریجی انجام خواهد شد.

- استقبال مطلوب از طرح‌های مشترک فراخوان طرح پژوهشی مشترک ترکیه و ایران

معاون مرکز همکاری‌های علمی بین‌المللی ایران در رابطه با استقبال محققان دو کشور از این فراخوان گفت:‌ استقبال از فراخوان به قدری خوب بود كه مجددا تاريخ دريافت پروپوزال در هر دو طرف تمديد شد. كه البته با توجه به همسایگی با کشور ترکیه و مناسبات خوب علمی و فرهنگی و نیز سهولت رفت و آمد انتظار استقبال خوب از این برنامه را داشتیم.

- امکان گسترش همکاری‌های علمی با حضور وزارت بهداشت ایران

معاون مرکز همکاری‌های علمی بین‌المللی ایران در زمینه ادامه همکاری‌های علمی دو کشور در حوزه علمی و فناوری گفت: مناسبات علمی و فرهنگی قوی بین دو ملت ایران و ترکیه همواره بستر مناسبی برای همکاریهای دانشگاهی و علمی فراهم کرده است که باید به بهترین شکل از آن بهره برداری کرد.

کوهیان بیان کرد: اميد است در آینده نزدیک فراخوان دوم طرحهای پژوهشی مشترک ایران و ترکیه را با وارد کردن بخش علوم پزشکی، وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، و بخش تحقیقاتی آن وزارت یعنی نیماد (NIMAD) و نیز معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی ، اعلام شود که در اینصورت امکان مشارکت طیف گسترده تری از محققین ایرانی در این برنامه و نیز حمایتهای بیشتر فراهم خواهد شد که در اینصورت باید از توبیتاک نیز درخواست افزایش تعداد طرحهای مورد حمایت را کرد.

وی در پایان اظهار داشت: امیدوارم علاوه بر تداوم حمایت از طرحهای پژوهشی مشترک ایران و ترکیه، دانشگاه تبريز بتواند در مورد دوره های آموزشی مشترک بین دانشگاههای ایرانی و ترکیه ای هم گامهای موثری بردارد. هم اکنون وزارت عتف با تفویض اختیار به دانشگاههای بزرگ ایران این امکان را بسیار تسهیل کرده که امید میرود سازمان آموزش عالی ترکیه (YÖK) نیز با اعمال سیاستهای تسهیل کننده موجبات برپایی دوره های آموزشی مشترک را برای دانشگاههای کشور ترکیه مهیا سازد. در اینصورت پیوندهای عمیق دانشگاهی و فرهنگی بین دو کشور برقرار خواهد شد.

- دانشگاه تبریز در راستای وظیفه ملی برای همکاری علمی ایران و ترکیه تلاش کرد

دکتر سعید شجاعی، مدیر علمی و همکاری های بین المللی دانشگاه تبریز نیز در این زمینه گفت: تفاهم‌نامه مذکور پیشتر به امضا رسیده بود، اما هنوز عملیاتی نشده بود، دانشگاه تبریز در راستای وظیفه ملی به عنوان مجری همکاری‌های علمی ایران و ترکیه با توبیتاک مذاکره انجام داد که آن‌ها نیز این موضوع استقبال کردند.

شجاعی با بیان این که استقبال بسیار خوبی از فرخوان مذکور شد، اظهار داشت: مهلت ثبت‌نام فراخوان سه ماه بود، اما با توجه به استقبال بالا از آن این مهلت را 3 ماه تمدید کردیم. در عرض حدود 6 ماه بیش از 164 محقق ایرانی و ترک توانستند در این زمینه شراکت آغاز کنند. این خود امر مهمی در توسعه روابط علمی محققین دو کشور است.

وی در مورد سطح مشارکت دانشگاه‌های ایران در این طرح گفت: مقرر شد یک محقق از طرف دانشگاه ایران و یک محقق نیز از دانشگا‌ه های ترکیه با هم برنامه ریزی کنند. تمامی افراد شرکت کننده از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی نیز نظر وزارت علوم ایران هستند. 22 طرح از دانشگاه‌های مناطق مختلف از شمال، شمال غرب، اصفهان و تهران به طور مشترک با دانشگاه‌های ترکیه نهایی شدند. حضور دانشگاه‌های ایران از لحاظ حوزه جغرافیایی نیز در سطح مطلوبی قرار دارد.

مدیر علمی و همکاری های بین المللی دانشگاه تبریز در ارتباط ادامه همکاری‌ها گفت: امیدواریم فراخوان دوم علی رغم تمامی سختی‌های بودجه‌ای و بیماری کرونا در سال جاری اعلام کنیم.

به دنبال اعلام نخستین فراخوان طرح پژوهشی مشترک ترکیه و ایران در چارچوب برنامه «TUBITAK-MSRT Joint Call 2020» توسط سازمان پژوهش و فناوری ترکیه (توبیتاک) و مرکز همکاری‌های علمی و بین‌المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران «وزارت عتف» 134 طرح وارد مرحله نهایی شده که از این میان 22 طرح مشترک اجرایی خواهند شد.

منبع: خبرگزاری آناتولی