"ترکیه، خلیج و مالکیت منطقه‌ای"

ابراهیم کالین، سخنگوی نهاد ریاست جمهوری ترکیه در مقاله ای تحت عنوان «ترکیه، خلیج و مالکیت منطقه ای» در روزنامه دیلی صباح به ارزیابی سفر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه به سه کشور حوزه خلیج؛ عربستان سعودی٬ قطر و بحرین پرداخت.

وی در این مقاله همچنین به موضوعاتی که در پی می آید، اشاره کرده است:

- برقراری ثبات و صلح پایدار در منطقه خلیج، مستلزم تقویت همکاری های اقتصادی و مبارزه با تروریسم است. در عین حال همکاری متقابل بین کشورهای منطقه نیز یک ضرورت مطلق و اجتناب ناپذیر است.

- سفر رئیس جمهور ترکیه به کشورهای حاشیه خلیج، در یک برهه زمانی بسیار حساس و بحرانی در خاورمیانه و منطقه خلیج انجام شد. آشفتگی فعلی جهانی و رقابت های منطقه ای، سبب آسیب دیدن مردم خاورمیانه و حتی دنیای اسلام و همچنین ساختارهای سیاسی می شود.

- برای پیش گیری از بروز درگیری های جدید٬ نیازمند ایجاد فوری توازن قدرت٬ قبل از تسلیم شدن در برابر مشکلات اقتصادی و امنیتی هستیم. این نیز صرفا با تکیه بر یک دور همکاری های جدید با پیشگامی کشورهای ذی‌نفع در منطقه و تصریح بر خواست ادعای مالکیت بر منطقه محقق خواهد شد.

- منطقه خلیج نیز مانند سایر مناطق جهان از اثرات فرسایشی انحراف از مسیر جهانی شدن، مصون نمانده است. همبستگی جهانی در حالی که بلوک کشورهای اروپایی و آمریکایی را بیش از پیش به یکدیگر نزدیک کرد؛ سبب تجزیه و تقسیم اتحادهای قدیمی شد و بذر جنگ و درگیری در سایر مناطق جهان از جمله جهان اسلام را پاشید.

- از پایان جنگ سرد تا کنون، جستجو و تلاش برای ایجاد یک تعادل جهانی جدید در جریان است. جنگ بوسنی، قتل عام رواندا، اشغال کویت توسط عراق٬ اولین جنگ خلیج، اشغال عراق و افغانستان از سوی آمریکا بعد از حملات 11 سپتامبر، الحاق کریمه به روسیه، جنگ در لیبی٬ یمن و سوریه، ظهور گروه های شبه نظامی و گروه های غیردولتی، همگی اشاره بر ماهیت بسیار حساس دوره بعد از جنگ سرد دارد.

- صرف نظر از علت و یا مدیریت کنندگان این درگیری ها، نیازمند همکاری های بیشتر بین کشورهای خاورمیانه هستیم. از یک سو افزایش افراط گرایی در قالب چهره های خشونت آمیزی چون داعش و القاعده٬ از سوی دیگر نیز تعمیق درگیری های فرقه ای بین شیعه و سنی مستلزم یک چشم انداز بلند مدت و یک رهبری سیاسی عاقلانه است.

کالین همچنین با بیان این که برای تاسیس صلح و ثبات پایدار در حوزه خلیج و منطقه خاورمیانه٬ تقویت مناسبات اقتصادی و مبارزه با تروریسم و ​​در عین حال همکاری میان کشورهای منطقه به صورت مشترک، امری کاملا ضروری است، تصریح کرده است: مسلمانان نمی توانند اجازه دهند که سرنوشت آنها تحت تاثیر افراط گرایی خشونت آمیز و مذهب گرایی قرار گیرد. اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه که در بحرین در انستیتوی صلح سخن گفت، التزام خود بر نیرومند کردن صلح درخاورمیانه را دوباره مورد تاکید قرار داد و افزود که 'نباید آینده خود را به دست ترحم دیگران بسپاریم'.

- تقویت مناسبات با کشورهای خاورمیانه و جهان اسلام به معنای پشت کردن به بقیه جهان نیست. تاکید و تکیه بر کشورهای جهان سوم و هر نوع انزوایی در جهان چند قطبی کنونی که هر روز نیز پیچیده تر می شود، هیچ معنایی ندارد. برعکس این اهمیت دادن به منطقه باعث تشویق به ارتباط بیشتر با جهان می شود.

- ترکیه سیاست مسئولیت مشترک با کشورهای همسایه و جهان اسلام را اجرا می کند. به دنبال یافتن راه حل های منطقه ای برای مشکلات منطقه ای است. مشخص کردن اولویت ها و گسترش روابط برد-برد برای امنیت و توسعه مردم کشورهایمان اقدامات درستی هستند. پایان دادن به بنیادگرایی و نزاع های مذهبی تنها هنگامی ممکن خواهد شد که متوجه شویم؛ توازن قوا به نفع تمامی طرفین است. 

کالین همچنین با اشاره به این که ترکیه در 10 سال اخیر روابط گسترده ای با کشورهای خلیج تاسیس کرده، اعلام کرد که حجم تجارت میان ترکیه و کشورهای شورای همکاری خلیج 16 میلیارد است.

وی با تاکید بر این که تشکیل سازوکارعالی استراتژیک میان ترکیه و شورای همکاری خلیج در سال 2008 در گسترش روابط تجاری میان ترکیه و اعضای این شورا موثر بوده است، نوشت: ترکیه، تحولات اقتصادی و اولویت های امنیتی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج را از نزدیک دنبال و از تلاش برای پایان دادن به درگیری ها در یمن، بحرین، لبنان، عراق، سوریه و جاهای دیگر حمایت می کند. 

در بخش دیگری از این مقاله، کالین با اشاره به این که احتمال امضای توافقنامه تجارت آزاد میان ترکیه و شورای همکاری خلیج طی سال جاری وجود دارد، و به استناد حمایت این کشورها از مبارزه ترکیه با گروه های تروریستی، تصریح کرده است: کشورهای عضو شورای همکاری خلیج، نگرانی ترکیه نسبت به گروه های تروریستی پ.ک.ک و فتو را درک کرده و واکنش مناسب را با اعلام هر دوی این گروه ها به عنوان گروه های تروریستی انجام داده اند. عربستان سعودی، قطر و بحرین برای پایان دادن به فعالیت گروه تروریستی فتو در کشورهای متبوع خود، اقدامات لازم را به عمل آورده اند.