قیمت بالای کلمات تولید شده در فرهنگستان زبان فارسی

به گزارش ایسنا، علی مهرامی، پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی، اظهار داشته است که  سیزدهمین فرهنگ واژه‌گزینی با مشارکت بیش از 400 استاد و صاحب‌نظر در حوزه‌های مختلف زبانی و علمی منتشر شد، و با انتشار این دفتر، شمار واژه‌های مصوب فرهنگستان به حدود 50 هزار واژه رسید.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که اکثریت کلمات تولید شده توسط این نهاد، کاربردی در میان مردم ندارد و حتی کلمات مصوب آن از سوی افراد ذیربط در زمینه های تخصصی نیز استفاده نمی شود و بسیاری از متخصصان در هر رشته، این خود هستند که اقدام به ترجمه واژه های خارجی موجود در زمینه کاری و یا علمی خویش می کنند.

به عنوان مثال فرهنگستان زبان فارسی در مورد اصطلاحات کاربردی در ورزش فوتبال که تقریبا همه روزه با آن سرو کارداریم کلمات ذیل را پیشنهاد داده است: «آرایش» به جای ارنج، «سریار» به جای کاپیتان، «دفاع آخر» به جای لیبرو، «بازیکن میانی» به جای «هافبک»، «بازی حذفی» به جای «پلی‌آف»، «ذخیره» به جای «رزرو»، «نقش» به جای «پست»، «جام» به جای «کاپ»، «چهاریک» به جای «کوار‌تر»، «ضربه و پرتاب» به جای «شوت»، «بازی‌نما» به جای «اسکوربورد»، «مرحله نهایی» به جای «فینال»، «تیمگان» به جای «لیگ».

 از این مجموعه به جز چند کلمه، کلمات و اصطلاحات دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرند.

این در حالی است که مطابق لایحه بودجه دولت حسن روحانی برای سال ۹۵ بیش از ۹۵۲ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده بود که سهم فرهنگستان زبان فارسی از بودجه دولت۱۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان است.

به رغم این بودجه کلانغلام‌علی حداد عادل، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سال ۹۳ به خبرگزاری فارس گفته بود: "صریحاً اعلام می‌کنم که بودجه‌ای که برای سال ۹۴ فرهنگستان زبان و ادب فارسی پیش بینی شده بسیار کمتر از نیاز ما است."

در همین رابطه الاهه نجفی می گوید:" فرهنگستان زبان و ادب فارسی هر سال ۴۰۰۰ تا ۴۵۰۰  واژه جایگزین در ۷۰ حوزه و با مشارکت ۳۵۰ استاد دانشگاه پیشنهاد می‌دهد. هر ۱۰۰۰ واژه در کتابی منتشر می‌شود. اگر مبنا را بگذاریم بر واژه‌یابی به عنوان مهم‌ترین جلوه فعالیت فرهنگستان زبان و ادب فارسی در دوره ۲۰ ساله ریاست غلام‌علی حداد عادل، باید گفت با در نظر داشتن بودجه ۱۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومانی فرهنگستان، هر واژه برای ملت ایران تقریباً سه میلیون و ۲۵۰ هزار تومان آب خورده است. شماره‌اندازی را در نظر می‌گیریم. با تولید هر واژه این شماره‌انداز به این شکل کار می‌کند: «بالگرد» به جای هلیکوپتر: سه میلیون و ۲۵۰ هزار تومان. «رایانه» به جای کامپیو‌تر: شش میلیون و ۵۰۰ هزار تومان. «سریار» به جای کاپیتان: ۹ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان و …"

پیشنیه فرهنگستان زبان و ادب فارسی به فرهنگستان ایران، برمی گردد. این فرهنگستان نهادی بود که در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۱۴ برای اصلاح زبان و خط فارسی به فرمان رضاشاه تأسیس شد و تا سال ۱۳۳۳ فعالیت کرد. آن را فرهنگستان اول نیز نامیده‌اند. فرهنگستان دوم، فرهنگستان زبان ایران است که در سال ۱۳۴۷ تأسیس شد. این فرهنگستان تا سال ۱۳۵۷ دایر بود.

بعد از انقلاب شوراى عالى انقلاب فرهنگى اساسنامۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسى را در سال 1368 به تصويب رساند که نخستين جلسۀ شوراى فرهنگستان در سال 1369 در محل نهاد رياست جمهورى برگزار شد.

فرهنگستان زبان و ادب فارسی، زبان فارسى را زبان دوم عالم اسلام و كليد بخش عظيمى از ذخاير ارزشمند علمى و ادبى تمدن اسلامى می داند. عضویت در این فرهنگستان مادام‌العمر است، مگر در حالتی که عضوی استعفا کند، به‌علت غیبت زیاد، مستعفی شناخته شود، یا «به‌دلیل سلب صلاحیت اخلاقی» عزل شود. اعضای این فرهنگستان عمدتاً ایرانی هستند، ولی اعضایی از تاجیکستان و افغانستان نیز در این فرهنگستان عضویت داشته‌اند یا دارند.

این نهاد با آموزش زبان اقوام ایرانی که در اصل 15 قانون اساسی مورد تاکید قرار گرفته است مخالف است.

به گزارش سایت های فارسی زبان، اکثریت اعضاء فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سال 1392 ضمن مخالفت در موضوع آموزش به زبان مادری به وسیله آموزش و پرورش در استانها که از سوی دولت وقت اعلام شده بود این مسئله را تهدیدی جدی برای زبان فارسی و یک توطئه برای کمرنگ کردن این زبان عنوان کردند که این رویکرد سبب انتقاد شدید در میان نخبگان قومی در ایران شد.