راه‌کارهای قدیمی اندازه‌گیری زمین‌لرزه در آناتولی

آیا می‌دانید که صدها سال قبل از این در آناتولی از یک سیستم منحصر به‌فرد اندازه گیری زمین لرزه استفاده می شد؟

امروزه برای اندازه گیری زلزله از ابزارهای تکنولوژیکی زیادی استفاده می‌شود. اگرچه لرزه نگارهایی که زمین لرزه ها را اندازه گیری می‌کنند برای اولین بار در سال‌های 1800 مورد استفاده قرار گرفتند، ولی قرن‌ها قبل از این تاریخ یک سیستم اندازه گیری زلزله جالب و بی‌نظیر در آناتولی مورد استفاده قرار گرفت که به آن سیستم مقیاس زلزله و یا سنگ ترازو گفته می‌شد.

در معماری دوره عثمانی، برای پی بردن به اثرات احتمالی زمین‌لرزه‌ها در مساجد ترازوهای مرمری استوانه‌ای شکلی در گوشه‌های آن‌ها جای داده می‌شد . این استوانه‌های مرمرین که به ترازوهای زلزله معروف بودند، در مساجد مختلف آناتولی به‌صورت عمودی در شیارها جای داده می‌شدند. این مقایس های زلزله با یک سیستم بسیار ساده کار می‌کردند. در صورت چرخش آسان و بدون مشکل استوانه‌های مرمرین این بدین معنی بود که مساجد در زلزله آسیبی ندیده‌اند. ولی اگر این استوانه‌ها در حین چرخش حرکت نمی‌کردند این به معنی وجود مشکل احتمالی در بنا بود و دریافته می‌شد که  سازه‌ها آسیب دیده‌اند. این مقیاس‌های زلزله امروزه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌عنوان مثال در مسجد کبود در بورسا که یکی از نمونه‌های برجسته معماری عثمانی بوده و در سال 1424 برای عبادت باز شد، استحکام و مقاومت سازه هنوز هم با مقیاس‌های زلزله اندازه گیری می‌شود. در سازه‌های اثر معمار سینان یکی از چهره‌های شناخته شده تاریخ ترک و معمار جهان نیز می‌توان شاهده استفاده از مقیاس‌های اندازه‌گیری زلزله شد. مسجد مرادیه در مانیسا که توسط معمار سینان ساخته شد و در سال 1585 تکمیل گردید، یکی از سازه‌هایی است که با سیستم مقیاس زلزله ساخته شده است. به لطف استوانه‌های واقع در دو طرف محراب مسجد می‌توان  به استحکام زیر بنای سازه و آسیب احتمالی ناشی از زمین لرزه پی برد.