رژیم غذایی مناسب برای جلوگیری از سنگ کلیه

• روزانه 3 لیتر مایعات بنوشید
برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه، مصرف 3 لیتر مایعات در روز و تامین نیمی از آن از آب آشامیدنی ضروری است. ادرار بی رنگ یا زرد روشن نشان دهنده مصرف مایعات کافی است.
مصرف 10-12 لیوان مایعات در روز (حداقل باید 6 لیوان آب باشد).  افزایش مقدار ادرار، اجازه می دهد تا مواد شیمیایی قبل از تبدیل شدن به سنگ کلیه در ادرار حل و دفع شوند.
از نوشیدن بیش از 5-6 لیوان  از هر نوع غذا و نوشیدنی (الکل، مقادیر زیاد چای، قهوه و غیره) که در روز بدن شما را کم آب می کند، خودداری کنید.
• میزان نمک مصرفی خود را متعادل کنید
با افزایش مصرف نمک، خطر تشکیل سنگ کلیه نیز افزایش می‌یابد. زیرا کلیه‌ها کلسیم بیشتری را از طریق ادرار دفع می‌کنند. به همین دلیل باید به مصرف آجیل‌های شور، ترشی ها، فست فودها مانند پیتزا، همبرگر، آب معدنی و نوشابه حاوی مقادیر بالای سدیم توجه کرد. مطالعات نشان می‌دهد که سنگ کلیه در کودکانی که به طور منظم فست فود مصرف می کنند، شایع تر است.
مصرف روزانه نمک در افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد تشکیل سنگ هستند باید 5-3 گرم (تقریباً یک قاشق چایخوری) باشد. در تغذیه روزانه، نباید فراموش کرد که نمک در سبزیجات، میوه ها و نان وجود دارد. به همین دلیل غذاهای سبزیجات را باید بدون افزودن نمک اضافی تهیه کرد.
• از سیگار دوری کنید
سیگار یکی از بزرگترین دشمنان کلیه است. لازم به ذکر است که افراد سیگاری از جمله افراد در معرض خطر بیماری مزمن کلیوی هستند.
• از مصرف بی رویه مکمل های ویتامین C خودداری کنید
وقتی ویتامین C بیش از حد مصرف شود، دفع اگزالات از طریق کلیه (ادرار) ممکن است افزایش یابد. مصرف روزانه ویتامین C نباید بیش از 1000 میلی گرم باشد.
• کاهش مواد معدنی که تشکیل سنگ را تسریع می‌کنند
سنگ های اگزالات کلسیمی از رایج ترین انواع سنگ در سنگ کلیه هستند. یکی از خطرناک ترین مواد از نظر تشکیل سنگ در کلیه اگزالات است. به همین دلیل، غذاهای غنی از اگزالات باید از برنامه غذایی روزانه حذف شوند.

غذاهایی که بیماران مبتلا به سنگ کلیه باید تا حد امکان از مصرف آن خودداری کنند:
نوشیدنی ها: چای، قهوه و الکل…
سبزیجات: اسفناج، شاتوت، چغندر، بامیه، ذرت، لوبیا سبز، سیب زمینی، گوجه فرنگی، سویا، تربچه، جعفری، شوید، خطمی، آروگولا، شاهی …
میوه ها: انجیر، تمشک، آلو قرمز، توت فرنگی، شاه توت، مویز و …
آجیل: گردو، فندق، بادام، بادام زمینی و …
سایر مواد مغذی: کنجد، شکلات، کاکائو، خردل، سویا، بستنی…
اگر غذای حاوی اگزالات مصرف می‌کنید، حتماً آن را با مواد غذایی غنی از کلسیم مانند ماست/پنیر بخورید. این امر به اگزالات کمک می کند تا قبل از رسیدن به کلیه ها، در طول هضم به کلسیم متصل شود. هنگام مصرف، مهم است با مایعات کافی این امر را تسهیل کنید. 
• غذاهای با فیبر بالا مصرف کنید
غذای روزانه باید متنوع باشد. از مصرف بیش از حد یک ماده غذایی باید اجتناب شود. غذاهای سرشار از فیبر باید ترجیح داده شوند. زیرا یبوست که در نتیجه رژیم غذایی فقیر از مواد غذایی فیبری ایجاد می شود، باعث تسریع تشکیل سنگ می شود. غذاهای سرشار از فیبر مانند سبزیجات، میوه ها و حبوبات از یبوست پیشگیری می کنند. غذاهای فیبری عبور مواد مغذی از روده را کوتاه می کنند و در نتیجه جذب اگزالات را کاهش می دهند.
• کاهش پروتئین حیوانی
غذاهای حیوانی با پروتئین بالا مانند گوشت، ماهی، مرغ، تخم مرغ که حاوی مقادیر زیادی اگزالات و کلسیم هستند، می توانند باعث تجمع اسید اوریک در بدن و ایجاد سنگ کلیه شوند. مصرف مکرر این غذاها باعث کاهش سیترات می شود که از تشکیل سنگ کلیه در بدن جلوگیری می کند. گوشت های فرآوری شده حاوی مقادیر قابل توجهی نمک هستند. این گوشت ها که در تشکیل سنگ های اسید اوریک نقش دارند، نباید به طور مداوم و زیاد مصرف شوند.
به جای منابع پروتئین حیوانی، مصرف پروتئین را می توان با مصرف بیشتر ماست و حبوبات برای مدتی تامین کرد.
همچنین توصیه می‌شود از نوشیدنی‌های گازدار که اسیدیته ادرار را افزایش می‌دهند و تشکیل سنگ را تقویت می‌کنند، دوری کنید.
• روزی 1 کاسه ماست بخورید
مصرف شیر و ماست حاوی مقادیر بالای کلسیم باید متعادل باشد. مصرف روزانه یک کاسه ماست یا یک لیوان شیر برای زنان برای کاهش خطر پوکی استخوان که ممکن است در دوران یائسگی ایجاد شود، کافی است.
علاوه بر این، مصرف ویتامین های D و C به اندازه نیاز بدن ضروری است. بیش از حد این ویتامین ها خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش می دهد.
• مصرف مرکبات باید افزایش یابد

مرکبات به پیشگیری و کاهش تشکیل سنگ کمک می کنند. از پرتقال و لیموی تازه و آبلیمو را در فصل آنها استفاده کنید. ماده سیترات موجود در لیمو به جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک می کند. به همین دلیل باید از خانواده لیمو و پرتقال استفاده کرد که حاوی ماده سیترات است که اسیدیته ادرار را از بین می برد. افزودن لیمو به غذاهایی مانند چای و سوپ، نوشیدن مکرر لیموناد به جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک می کند.

نویسنده: دکتر محمت اوچار