دریاچه زیبای سالدای ترکیه
این دریاچه به مالدیو ترکیه معروف است
آسمان هزاران سال است که مورد توجه انسان بوده و همواره مجذوب خود کرده است. تماشای ستارگان در یک شب صاف و بدون ابر و فرو رفتن در عمق خیال و آرزو در خلا فضا و تصور دنیاهای دیگر کاری است که اکثرمان در اوقات مناسب و بیکاری انجام میدهیم. شاید برخی از ما تحت تاثیر احساسات رومانتیک و شاید هم داستانهای تخیلی به آسمان خیره میشویم. دانشمندان برای تحقیق پیرامون دنیاهای دیگر و آگاهی از موجودات فرا زمینی مدتهای مدیدی است که در آسمان و فضا به مطالعات و پژوهشهای خود ادامه میدهند.
مسابقه فضایی که پس از جنگ جهانی دوم شروع شد، با فرستاده شدن انسان به کره ماه بعد دیگری بخود گرفت. در آن سالها علاوه بر کره ماه در رابطه با دیگر سیارهها نیز فعالیتهای مشابهی صورت گرفت. مریخ در راس این سیارهها قرار داشت. زیرا مریخ نیز چنان کره زمین یک سیاره زمینی بوده و به خورشید چندان نزدیک نمیباشد. وجود حیات در مریخ از آن سالها تاکنون همواره مورد تحقیق قرار گرفته است. ولی با تغییرات اقلیمی ، خطر خشکی منابع آب و افزایش سرعت ذوب شدن یخچالها از اوایل سالهای 90 تحقیقات و پژوهشها در مریخ سرعت یافته است. این تحقیقات بیش از ربع قرن است که ادامه دارد. تعداد زیادی سفینه فضایی با اهداف متفاوت و در دورههای مختلف برای پی بردن به اینکه آیا سیاره سرخ به ما شانس زندگی خواهد داد یا نه؟ به مریخ فرستاده شدند. بدین وسیله امکان جمع آوری داده های مهمی در زمینه سیاره مریخ میسر گردید. ناسا سازمان هوانوردی و فضایی آمریکا در سال 2020 قبل از ارسال کاوشگر فضایی به دهانه " ژزرو " از طریق حساب خود در شبکههای اجتماعی چنین نوشت: مواد معدنی و ذخایر سنگ در دریاچه سالدا در ترکیه با نمونه های سطح مریخ در دهانه " ژزرو " تطابق قابل توجهی دارد. پژوهشگران برای آمادگی برای سفر به مریخ حتی در محوطه دریاچه سالدا تحقیقاتی انجام دادند.
دریاچه سالدا در منطقه بوردور با ماسههای سفید رنگ و آب نیلوگون و براق خود به عنوان مالدیو ترکیه به شمار میرود. حقیتقا نیز وقتی عکسهای دریاچه سلدا و مالدیو را کنار یکدیگر قرار میدهید، تشخیص این دو از یکدیگر به سختی ممکن است. دریاچه سالدا در دامنه رشته کوههای توروس یک دریاچه دهانه آتشفشانی است. این دریاچه دو میلیون سال قبل از این در نتیجه زمینلرزها بوجود آمده است. دریاچه سالدا بهعلت اینکه یک دریاچه آتشفشانی است لذا آبهای سرشار از مواد معدنی و منیزیم دارد. وجود مقدار قابل توجهی منیزیم در آب این دریاچه موجب بوجود آمدن شنزارهای سفید در آن شده و باکتریهای موجود در دریاچه نیز با جذب منیزیم موجب بوجود آمدن لایه دیگری در آن شده است. در دریاچه سالدا باکتریهایی وجود دارند که 24 ساعت میتوانند اکسیژن تولید کنند. این باکتریها که موجب تامین اکسیژن دریاچه میشوند، بهعنوان اولین موجودات زنده جهان تلقی میشوند. لایههای مذکور نیز در طول زمان با تفکیک از یکدیگر شنزارهای سفید رنگ خارق العاده دریاچه سالدا را تشکیل دادند. صخرههای کوچک سفید در دریاچه رنگ فیروزهای باشکوهی به آن داده است. تحقیقات انجام یافته نشان میدهند که این صخرههای کوچک برای نخستین بار سه و نیم میلیون سال پیش از این شکل گرفتهاند. این نیز یکی از مهمترین صفات مشخصه دریاچه سالدا است که آن را از دیگر دریاچه ها تفکیک میکند. به گفته کارشناسان این صخرههای کوچک سفید رنگ در موازات ایجاد منظره زیبا و بینظیر در عینحال اطلاعات مهمی در مورد قدیمیترین شکل زندگی در جهان ارائه میدهند. یعنی حاوی اطلاعات بسیار ارزشمندی برای دنیای علم و دانش هستند. زیرا اینها قدیمیترین فسیلهای روی زمین بوده و تنها در دو نقطه از جهان یکی در دریاچه سالدای ترکیه و دیگری نیز در دریاچه " Alchichica" در کانادا وجود دارند. به همین علت اکیب تحقیقاتی ناسا قبل از سفر اکتشافی به مریخ و انجام تحقیقات در دهانه ژزرو به دریاچه سالدا در ترکیه آمده و فعالیتهای مقدماتی خود را در این دریاچه تکمیل کردند. پژوهشگران بر این نظرند که به علت رسوبات موجود در دهانه ژزرو اینجا زمانی یک دریاچه بوده و مواد معدنی کربنی موجود در دهانه نیز در این دریاچه بوجود آمده است. دریاچه سالدا در این نقطه جلب توجه میکند. زیرا دریاچه سالدا تنها دریاچه در جهان است که دارای مواد معدنی کربنی و رسوبات مشابه در دهانه ژزرو میباشد. این دریاچه همچنین با ساختار زمینی خود به دهانه ژزرو در مریخ شباهت داشته و به همین علت اکیبهای تحقیقاتی در این دریاچه بر این نظرند که شباهت زیادی بین مواد معدنی و ذخایر سنگ این دریاچه سالدا با نمونههای سطح مریخ در دهانه " ژزرو " وجود دارد و به علاقهمندان سفر به مریخ توصیه میکنند که حتما از دریاچه سلدا دیدن کنند.
دریاچه سالدا با بافت ژئولوژیک خود ما را به مریخ و یا شنزارهای سفید و آبی نیلگون و فیروزه ای رنگ خود به یاد جزیره مالدیو میاندازد. البته که دریاچه سالدا تنها از عبارت از این نبوده و در بین عمیقترین دریاچه های ترکیه قرار دارد. این دریاچه به دلیل میزبانی از گونه های متنوعی که نسل آنها در دیگر مناطق جهان با خطر انقراض مواجه است در موقعیت یکی از محوطههای مهم و طبیعی ترکیه قرار دارد. در یاچه سالدا همچنین با پوشش گیاهی مهم خود تلاب مهمی برای پرندگان بوده و از این نظر دارای ارزش جهانی است.
دریاچه سالدا به دلیل ویژه گیهای ژئو فیزیکی برای فعالیتهای اکتشافی در مریخ به مثابه یک آزمایشگاه طبیعی تلقی شده و سعی میشود تا پاسخ به این سوال که آیا در مریخ زندگی وجود دارد یا خیر؟ در دریاچه سالدا یافته شود. کارشناسان معتقدند حال که شنزارهای سفید رنگ زیبا در دریای سالدا که طی میلیونها سال محل تولید انواع باکتریها بوده و به ایفای این نقش همچنان ادامه میدهند، پس این احتمال وجود دارد که واقعه طبیعی مشابهی در مریخ رخ داده و یا رخ خواهد داد. در نتیجه تحقیقاتی که تا به امروز انجام گرفته، ثابت شده است که مریخ دارای منابع آب ، آتشفشانها و اقلیم گرمی است. اگرچه در حال شرایط مناسبی برای زندگی در مریخ وجود ندارد ولی روزنه امیدی برای زندگی در این سیاره وجود دارد. اکثر انسانها بی صبرانه در انتظار روزی هستند که مژده وجود زندگی در مریخ و یا امکان زندگی در آن داده شود. شاید روزی انسانها راه زندگی در مریخ را پیدا کنند ولی تا رسیدن آن روز باید به حفاظت از کره زمین به بهترین شکل ادامه دهیم.