نتیجه قمار پوتین در اوکراین: پیروزی یا خودکشی استراتژیک؟

پس از یک ثبات نظامی طولانی، ارتش روسیه از جبهه‌های زیادی به اوکراین حمله کرد. پوتین در حالی که دستور عملیات صاعقه را به ارتش روسیه می‌داد، فکر می‌کرد که می‌تواند در مدت کوتاهی کی‌یف را تصرف کرده و به جنگ به نفع خود پایان دهد. با این حال، با مقاومت ارتش اوکراین، اتحاد مردم اوکراین در برابر اشغالگری و رهبری سیاسی زلنسکی، مشاهده می‌شود که روند طولانی و فرسوده‌ای در انتظار روسیه است. موضع مصمم کشورهای غربی در برابر روسیه نیز این کشور را به یک ورشکستگی استراتژیک بزرگ می‌کشاند.

 پوتین رئیس جمهور روسیه با حمله به اوکراین قمار بزرگی را برای کشورش رقم زد و به نظر می‌رسد در حال حاضر اوضاع خوب پیش نمی‌رود. در حالی که پوتین آغاز "عملیات صاعقه" را فرمان داد، فکر می‌کرد که می‌تواند در مدت کوتاهی کی‌یف را تصرف کند، اراده سیاسی تحت رهبری زلنسکی را از بین ببرد، ساختار فرماندهی را فرو بریزد و مقاومت ارتش اوکراین را درهم بشکند. پوتین بر اساس پیش فرض‌های خود وارد میدان شد.

 اما "عملیات صاعقه" آغاز شده توسط روسیه در همان روز اول  شکست خورد. حمله نظامی که بیشتر شبیه عملیات نیروهای ویژه برای تصرف کی‌یف بود تا یک حمله متعارف، با ضد حملات ارتش اوکراین بی‌اثر ماند. بنابراین، نه تنها رهبری سیاسی اوکراین و ساختار فرماندهی متلاشی نشد، بلکه، قوی‌تر شده و اراده بزرگی از خود نشان داد. پس از شکست عملیات صاعقه، مشخص شد که روسیه به اندازه کافی روی طرح "بی" کار نکرده است. عملیات نظامی روسیه که به یک اشغال متعارف تبدیل شد، با مقاومت شدیدی از سوی محورهای جنوبی و شرقی اوکراین مواجه گردید. هم اکنون پیشروی نیروها در شمال که به سمت کی‌یف پیشروی می‌کنند بسیار کند است. به ویژه، ناتوانی روسیه در ایجاد تسلط کامل هوایی بر اوکراین، ناتوانی در پشتیبانی هوایی نزدیک از واحدهای زرهی، از جمله پهپادها، ساختار ضعیف فرماندهی، مشکلات عمومی لجستیک، به ویژه تامین معیشت سربازان باعث پیشروی بسیار کند ارتش روسیه شده و خسارات سنگین به آن وارد کرده است. به نظر می‌رسد انگیزه و روحیه پیاده نظام روسیه نیز پایین آمده است.

 البته باید تاکید کرد که مقاومت یکپارچه ارتش اوکراین و همراهی مردم با آن، همچنین عناصر قدرت نامتقارن و به ویژه استراتژی نظامی آن که مبتنی بر پهپادهای تی‌بی-2 ترکیه و سلاح‌های ضد تانک است، در مقاومت ارتش این کشور در برابر روسیه موثر واقع شده است. در حالی که صدها سرباز روسی در چند اول روز جنگ کشته شدند و تعداد زیادی به اسارت نیروهای اوکراین درآمدند، نیروهای زرهی ارتش اوکراین کمین گرفته و تلفات زیادی به روس‌ها وارد کردند.

 در حالی که اوضاع در میدان خوب پیش نمی‌رود، کشورهای غربی نیز به عنوان یک بلوک واحد عمل کرده و با اعمال تحریم‌های سنگین علیه روسیه، این کشور را تقریباً از بقیه جهان منزوی کرده‌اند.

به طور خلاصه می‌توان گفت، همه نشانه‌ها بر این واقعیت دلالت دارد که از نظر پیامدهای نظامی، اقتصادی و سیاسی، قمار پوتین در اوکراین با شکست بسیار بدی همراه خواهد بود و به یک خودکشی استراتژیک برای پوتین و کشورش تبدیل خواهد شد.

نویسنده: جان آجون محقق و استاد روابط بین‌الملل