زیبایی شگفت‌انگیز هالیکارناس شهر رویایی بودروم
شهر هالیکارناس یکی از مهم‌ترین بندر شهرهای منطقه کاریا در عهد عتیق
بودروم این شهر ساحلی معروف ترکیه با خانه‌های سفید رنگ، پنجره‌های به رنگ آبی تیره و گل‌های زیبای کاغذی در مقابل‌تان ظاهر شده و نمی‌توانید از حس آرامش و سکوتی که تمام وجودتان را در بر گرفته، دست بر دارید. با نگرانی از حس ناپدید شدن این تصویر حقیقی، نفس را در سینه حبس کرده و این شهر به آرامی رویایی شما را در خیال عالمی دیگر فرو می‌برد. رنگ آبی دریا و خلیج‌هایی که این رنگین نیلگون را احاطه کرده‌اند، آن‌چنان بی‌مانند و پراحتشام هستند که برای لحظه‌ای می‌خواهید تا زمان از حرکت باز ایستاده و شما در آن لحظه حبس شوید. هومر شاعر معروف عهد عتیق از بودروم و یا با نام دیگر هالیکارناس بعنوان " بهشت ابدی آبی‌ها " نام برده‌است. جواد شاکر کاباآغاچلی نویسنده و رمان‌نویس معروف ادبیات ترک نیز به محض دیدن بودروم عاشق آن شده و پس از آن لحظه نام ماهیگیر هالیکارناس را اختیار کرده و کلیه آثارش را با این نام به قلم گرفت. نویسنده معروف در توصیف بودروم می‌نویسد: بودروم این شهر ساحلی سفیدپوش و منزه اژه هم زیبایی فوق العاده طبیعی و هم خاطرات فراموش نشدنی تاریخ را در خود گنجانده‌است. دو بندر به شکل هلال شهر گویی بسان عاشق و معشوقی دل به دریا سپرده‌اند. شهر زیبای بودروم در سواحل این دو بندر امتداد یافته و خانه‌های سفید رنگ آن زیر آسمان آبی رنگ تصویری خیره کننده بوجود می‌آورد. نور و روشنایی در این شهر تنها تاریکی را در نوردیده بلکه در عین‌حال اشکال همه چیز را تغییر می‌دهند. در پاسخ به این شعر شاعری که می‌گوید: ایتالیا را ببین و بمیر ، گویند که بودروم و سواحل آن را ببین و زندگی کن.
منطقه‌ای که بخشی از شهرهای آیدین، موغلا و دینزلی امروزی ترکیه را شامل می‌شود، در عهد عتیق به منطقه کاریا معروف بود. منطقه کاریا با بنادر ، دشت‌های پر برکت، جنگل‌ها و کوه‌های صعب العبور در مجاورت دیگر مناطق معروف آن‌دوران مانند دینزلی، فریگیه و ایونیا قرار داشت. آفرودیسیاس، کائونوس، کنیدوس و هالیکارناس در بین معروف‌ترین شهرهای آن قرار دارند. ویژه‌گی‌های جغرافیایی سواحل کاریا برای کشتی‌ها امکانات یک بندر طبیعی را فراهم کرده‌بود. شهر هالیکارناس در عهد عتیق یکی از مهم‌ترین بندر شهرهای منطقه کاریا بود. در منابع عهد عتیق آمده‌است: نام هالیکارناس از واژه‌های " شهر استخر چشمه مقدس " مشتق شده‌است. این شهر با گذشت زمان با بندر طبیعی و امن مناسب برای کشتی‌های تجاری و ناوگان‌ها به شهرت رسیده و بعلت موقعیت مهم خود در مسیر راه‌های دریایی در مدت زمان کوتاهی به پایتخت تبدیل گردید. شهر هالیکارناس در دوره زمامداری ماسولوس بصورت شهری در آمد که اطراف آن با صورها احاطه شده، بناهای دولتی ساخته شده و صاحب یک کارگاه کشتی سازی سری و یک کانال آبی گردید. ماسولوس بانفوذترین و مهم‌ترین پادشاه آن‌دوران بود. حتی برخی از نویسندگان آن‌دوران از وی بنام دیکتاتور نام برده بودند. پادشاه ماسولوس برای نشان دادن قدرت حکمرانی و عظمت دارایی و ثروت خود تصمیم گرفت تا بنای یادبودی تاسیس کند. وی بدین‌ترتیب می‌خواست تا جاودانگی خود را به کلیه جهان ادامه کند. در ساخت این بنای یادبود شمار زیادی کارگر استخدام شده و هزینه‌های هنگفتی اختصاص داده شد. ولی امور ساخت این بنای عظیم پس از فوت پادشاه و با تلاش‌های همسرش به تکمیل گردید. این مقبره یادبود در مدت زمان کوتاهی در بین جالب‌ترین بناهای عهد عتیق در هالیکارناس و منطقه کاریا جای گرفته و ورد زبان‌ها گردید.
این آرامگاه یادمانی که به آرامگاه هالیکارناسوس معروف است، یکی از عجایب هفتگانه جهان بوده و از تاریخ تاسیس به بعد کلیه مقبره‌ها با الهام از ماسولوس پادشاه کاریا به آرامگاه یادمانی معروف شدند. آرامگاه یادمانی هالیکارناس که با ستون‌هایش و سقف شبیه به هرم‌های پلکانی سبک معماری یونانی با سبک معماری مصر را با یکدیگر تلفیق می‌کند، بنایی بی‌نظیر و خارق‌العاده است.قسمت پائینی این آرمگاه که با ارتفاع 55 متر و با سبک‌های معماری کاملا متفاوت ساخته شده به شکل مکعب بوده و روی هر کدام از چهار دیوار اصلی تندیس‌هایی به شکل خدایان و فرشته‌های یونانی دیده می‌شود . روی قسمت مکعبی شکل در پایین بنا یک هرم مرمری و سفید رنگ همراه با زن و مردی که سوار بر ارابه هستند (احتمالاً ماسولوس و همسرش آرتمیس ) وجود دارد. ستون‌هایی برای زیبایی در بیرون مقبره قرارداده شده‌است. این بنای یادبود پر ابهت در مقابل یورش‌ها و بلایای طبیعی مقاومت کرده و حدود 1500 سال پا برجا مانده و در پی یک زمین‌لرزه بزرگ ویران گردید. شوالیه‌های سنت جان که در قرن چهاردهم به منطقه آمدند، از ویرانه‌های آرمگاه هالیکارناسوس در ساخت قلعه امروزی بودروم استفاده کردند. ویرانه‌های آرامگاه هالیکارناسوس در دیوارهای قلعه بودروم بشکلی متفاوت دوباره جان گرفتند.
در رابطه با شهر هالیکارناسوس این شهر پر احتشام عهد عتیق اطلاعات پرشمولی در اختیار داشته و این معلومات گران‌قدر را مدیون هرودوت پدر علم تاریخ هستیم. شاید هرودوت بعلت اینکه در این مرز و بوم دیده به جهان گشوده، جزئیات بیشتری در مورد شهر هالیکارناسوس ارائه کرده‌است. هرودوت که چیچرو فیلسوف معروف رومی به وی لقب پدر تاریخ را داده‌است، اهل هالیکارناس یعنی بودروم بود. وی اولین پژوهش‌گر تاریخ در جهان تلقی می‌شود. هرودوت از منطقه تراس گرفته تا دریای سیاه و از مقدونیه گرفته تا مصر در منطقه جغرافیای وسیعی به سیاحت زمینی و دریایی پرداخت. وی در دوره‌ای که دسترسی به اطلاعات در سطح بسیار محدودی قرار داشت و کسب اطلاعات تنها به سیاحانی که از دیگر مناطق به شهر سفر می‌کردند، بستگی داشت، بعنوان فردی که تحصیلات خوبی داشته و متمادیا سفر می‌کرد، به هر جایی که قدم می‌نهاد، مورد استقبال قرار می‌گرفت. زیرا هرودوت که بعنوان اولین گردشگر بزرگ جهان معروف است، حوادث را در قالب داستان‌ها بیان کرده و با نقل و قول از شخصیت‌های مختلف، قدرت بیان نافذ و توام با استدلال و منطق به نمایش می‌گذارد. هرودوت برای نوشتن کتابش از شیوهٔ تاریخ‌نویسی روایی استفاده کرده‌است. به این معنا که از بین روایت‌های مختلف، تنها روایتی را ذکر کرده که می‌پنداشته از دیگر روایت‌ها صحیح‌تر است؛ منبع و سرچشمهٔ این روایت‌ها نیز غالباً، شنیده‌های شفاهی او بوده‌اند.
به همین علت این سیاح نامدار همواره مورد توجه قرار گرفته و همگان با شوق و اشتیاق چشم به راه او بودند. هرودوت به جاهایی که سفر می‌کرد، پای صحبت مردم نشسته و با حکمرانان آن مناطق مشورت می‌کرد. با استفاده از اوراق رسمی سعی می‌کرد تا به اطلاعات درست دسترسی پیدا کند. پس از کسب معلومات مهم، آن‌ها را بوسیله کتاب موسوم به تواریخ که موجب شهرت جهانی وی گردید، در اختیار بشر قرار داد. هرودوت در تشریح علت نگارش این کتاب ، نوشته‌است: این کتاب را برای اینکه با گذشت زمان آثار وقایع بشری به فراموشی سپرده نشده و شهرت دست‌آوردهای مهم یونان و غیر یونانیان حفظ شود، به قلم گرفتم . هدفم دیگرم این بود تا همه به علت خصومت بین یونانیان و غیر یونانیان پی ببرند. هرودوت در کتاب تواریخ با بی‌طرفی تنها چیزهایی را که دیده و شنیده بود، بازگو کرده و از ابراز تعبیر و تفسیر دوری کرده‌است. دانشمندان امروزه بر این نظرند که این طرز برخورد هرودوت به تولد علم تاریخ یاری کرده‌است. کتاب تواریخ هرودوت تنها محدود به علوم تاریخ و جغرافیا نبوده و در این اثر نه جلدی به آداب و رسوم جوامع، هنر ، معماری و میتولوژی نیز جای داده شده و بشکلی بی کم و کاست تا به امروز رسیده‌است.
زندگی در هالیکارناس از عهد عتیق تا به امروز بدون وقفه ادامه دارد. بخش بزرگی از مجسمه‌ها و حاشیه‌های زینتی که در کاووش‌های باستان‌شناسی در هالیکارناس کشف شده‌اند، امروز در موزه بریتانیا به نمایش گذاشته شدند. بقایای مقبره هالیکارناسوس باید به جایی که تعلق دارند، باز گردانده شوند. ما نیز با استناد به جملاتی که جواد شاکر کاباآغاچلی معروف به ماهیگیر هالیکارناس در نامه‌ای خطاب به مقامات موزه در انگلستان به قلم گرفته‌بود، از این‌کشور خواستار اعاده این آثار به ترکیه هستیم .
