آیا آمریکا بازمی گردد؟!

از روز 20 ژانویه، جو بایدن به عنوان چهل و چهارمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا کار خود را رسما آغاز کرد. بایدن به عنوان نامزد حزب دموکرات توانست با کسب بیشترین آرا در 70 سال گذشته به عنوان رئیس جمهور انتخاب شود و نام خود را در تاریخ این کشور ثبت کند.

اکنون به تحلیل دکتر مراد یئشیل تاش رییس بخش پژوهشهای امنیتی موسسه ستای ترکیه در این خصوص توجه فرمایید.

همانطور که پیش بینی شده بود، در آمریکا از ماه نوامبر تا ماه ژانویه، نوعی هرج و مرج حاکم بود. این انتظار وجود داشت که دونالد ترامپ رییس جمهوری پیشین آمریکا، به صورتی صلح آمیز از تحویل سمت ریاست جمهوری به جو بایدن، خلف خود طفره برود ، اما هیچ کس نمی توانست حدس بزند که سیر وقایع چگونه خواهد بود!

در روز 6 ژانویه ، برای اولین بار در تاریخ آمریکا طرفداران ترامپ به ساختمان کنگره این کشور حمله کردند. 6 نفر در این حمله خونین جان خود را از دست دادند، این امر سبب وخیم تر شدن تصویر ارایه شده از ایالات متحده آمریکا در سراسر جهان شد. پس از این حمله خونین ، برای بار دوم ترامپ با موضوع استیضاح و تعلیق از سمت خود روبرو شد. پس از آن روز واشنگتن ، پایتخت ایالات متحده آمریکا ، صحنه هایی را مشاهده کرد که ما عادت داریم چنین صحنه‌هایی را در بغداد، پایتخت عراق مشاهده کنیم.

 بیش از 25 هزار سرباز آمریکایی در خیابان های پایتخت با برپا کردن موانع متعددی در محلات مجاور، محوطه ساختمان کنگره و داخل آن مستقر شدند. در حالی که این اتفاقات رخ‌می‌داد ، تعداد افرادی که به دلیل اپیدمی کرونا در ایالات متحده آمریکا جان خود را از دست می دادند بیش از 4000 نفر در روز بود. این اشتباه نیست که بگوییم بایدن سکان هدایت یک کشتی در حال غرق را برعهده گرفته است. بنابراین اکنون پرسش ما این است که بایدن می‌خواهد چه آمریکایی را بسازد؟

پاسخ بایدن و تیمش به این سوال بسیار واضح به نظر می رسد. بایدن اعلام کرد که "آمریکا بازگشته است". این بیانیه توسط بسیاری از کارشناسان به عنوان چارچوبی دانسته شده است که درک کلی بایدن از سیاست داخلی و خارجی را نشان می دهد.

بازگشت آمریکا به چه معناست؟ اولین ستون این رویکرد که چارچوب سیاست خارجی بایدن را ترسیم می کند ، تأسیس مجدد رهبری آمریکا در جهان است. بلینکن وزیر امور خارجه پیشنهادی بایدن معتقد است که اگر ایالات متحده، سیستم جهانی را رهبری نکند ، خلا موجود توسط نیروهای استبدادی پر می شود و این وضعیت باعث بی ثباتی در سیستم بین المللی می شود. بایدن می داند که در عرصه سیاست خارجی ابتدا باید تلاش کند تا رهبری آمریکا را بدست آورد. این رهبری دو زیرمولفه مهم دارد. یکی بازیابی چهره آسیب دیده ایالات متحده آمریکا و دیگری بازیابی موقعیت رهبری قدرتمند واشنگتن در برابر جمهوری خلق چین و فدراسیون روسیه.

دومین اولویت بایدن افزایش اهمیت نهادهای بین المللی است. در دوران ترامپ ، ایالات متحده با نهادهای بین المللی فراگیر و مهمی مانند سازمان ملل ، پیمان دفاعی ناتو و سازمان بهداشت جهانی مشکلات جدی داشت. سیاست خارجی بایدن اساساً بر پایه احیای مجدد رهبری آمریکا از طریق این نهادهای بزرگ و موثر بین المللی، ضمن تقویت مجدد آنها بنا شده است. در این زمینه می توان گفت که چندجانبه گرایی در سیاست خارجی آمریکا در دوره بایدن جایگاه مهمی خواهد داشت.

سومین اولویت بایدن تنظیم مقررات جدیدی است که بتواند رهبری آمریکا در اقتصاد جهانی را بدست آورد. در این مرحله ، جنگ های تجاری آمریکا و چین در دوران ترامپ به ذهن خطور می کند. کاملاً واضح است که بایدن چین را رقیب می داند ، اما باید توجه داشت که دولت چین او را در سطح ترامپ یا جمهوری خواهان نمی داند. مشاور امنیت ملی بایدن، سالیوان ، معتقد است كه فرمول "همزیستی با چین" خط مشی اصلی سیاست خارجی آمریکا است كه نشان می دهد بایدن می تواند به جای ایجاد تغییر از طریق جنگ با چین ، سیاست تحول چین را از طریق سازش با این کشور دنبال كند. اما مشکلات اقتصادی پیش ‌روی بایدن، فقط مسئله چین نیست. به نظر می رسد وضعیت اقتصادی ناشی از همه‌گیری کرونا ، سیاست اقتصادی بایدن را به اندازه کافی درگیر خود کرده است.

اولویت چهارم بایدن برقراری مجدد نظم لیبرال بر اساس حقوق و قوانین بین المللی است. در این زمینه ، می توان گفت كه با برقراری مجدد هنجارهای بین المللی ، بایدن می تواند چهره کدر شده ‌آمریکا در جامعه جهانی را دوباره درخشان کند. حرکت به سوی این هدف، ایالات متحده را ملزم می کند تا مقررات جدیدی را در قبال قوانین بین‌المللی و برای احیای سیستم جهانی وضع کند. در چنین شرایطی ، آمریکا به متحدان بیشتری نیاز خواهد داشت.

این سوال که «آیا این چهار ستون می تواند ایالات متحده آمریکا را به سیستم بین المللی بازگرداند؟» سوالی بسیار مهم است. ویرانه‌ای که بایدن از ترامپ تحویل گرفته و جهانٍ در حال تغییر امروزی به ما می گوید که تحقق خواسته‌های بایدن امری بسیار دشوار خواهد بود.

آنچه که مطالعه فرمودید تحلیل دکتر مراد یئشیل تاش رییس بخش پژوهشهای امنیتی موسسه ستای ترکیه تحت عنوان « آیا آمریکا بازمی گردد؟!» بود که توسط دکتر فرزاد صمدلی، ترجمه شده است.