افراد بدون تابعیت در ترکیه کدام حقوق و مسئولیت‌ها را بر عهده دارند؟

در نوشته‌های قبلی در رابطه با افراد بی‌تابعیت و روند ثبت‌نام این افراد در ترکیه به ارائه اطلاعات پرداختیم. گفتیم که فرد بی تابعیت به چه کسی گفته می شود و این فرد پس از ورود به ترکیه باید به کجا برود و چه اقداماتی را انجام دهد. در این نوشته نیز در رابطه با حقوق و مسئولیت‌های این افراد به بحث و گفتگو خواهیم پرداخت.

حق  تابعیت و شهروندی، پیوند قانونی بین فرد و دولت است.  بی تابعیتی به معنای عدم وجود رابطه رسمی و شناخته شده بین فرد با یک دولت است، یعنی وضعیتی که در آن هیچ دولتی فرد را به عنوان شهروند خود قبول ندارد. افراد بی تابعیت پس از ورود به ترکیه و درخواست حق حفاظت بین المللی و یا همان پناهندگی صاحب برخی از حقوق می شوند.

قبل از هر چیز به یاد داشته باشید که اگر به دلایل موجه از مورد آزار و اذیت قرار گرفتن در کشور محل اقامت خود به دلیل نژاد، دین، ملیت، عضویت در یک گروه خاص اجتماعی یا به خاطر عقاید سیاسی‌تان می‌ترسید؛ و یا در صورت بازگردانده شدن به کشور محل اقامت خود می‌ترسید که به مجازات مرگ محکوم شوید یا مجازات مرگ صادره در مورد شما اجرا شود؛ اگر در معرض شکنجه، مجازات یا رفتارهای غیرانسانی و تحقیرآمیز قرار خواهید گرفت؛ اگر در صورت وجود درگیری مسلحانه در کشورتان با تهدید جدی مواجه خواهید شد؛ می توانید برای دریافت حمایت بین‌المللی اقدام کنید.

به خاطر داشته باشید که در صورت کسب حق شهروندی، مشخص شدن اینکه اطلاعات و اوراق ارائه شده توسط شما در جریان ارائه درخواست دروغ یا جعلی بوده است  و نیز صدور حکم دیپورت علیه شما به دلیل ایجاد اخلال یا تهدید جدی در نظم و امنیت عمومی ورقه هویتی صادر شده به نام شما باطل می شود.

مسئولیت‌های فرد بی تابعیت در قبال اداره مهاجرت

از آنجایی که کلیه اوراق، مدارک و اطلاع رسانی‌ها به آدرس اعلامی از سوی شما ارسال خواهد شد. به همین دلیل موظف هستید به هنگام ارائه درخواست، آدرس پستی دقیق خود رابه اداره امور مهاجرتی استان اطلاع دهید. همچنین در صورت تغییر آدرس موظف هستید ظرف 20 روز کاری در رابطه با تغییر آدرس به اداره امور مهاجرتی استان اطلاع رسانی کنید. همچنین در صورت بروز هرگونه تغییر در اطلاعات شخصی خود (مانند اطلاعات هویتی، وضعیت تأهل و نظایر آن) لطفاً اطلاعات به روز خود را به اداره امور مهاجرتی استان اطلاع دهید.

حقوق افراد بدون تابعیت

افراد بی تابعیت پس از ورود به ترکیه و درخواست حق حفاظت بین‌المللی و یا همان پناهندگی صاحب برخی از حقوق می‌شوند. مهمترین این حقوق عبارتند از حق درمان، حق کار، حق آموزش، حق بهره‌مندی از کمک‌های اجتماعی، حق بهره‌مندی از خدمات ترجمه و مساعدت‌های قضایی.

حق برخورداری از خدمات درمانی: اگر بیمه درمانی ندارید و نیز از توانایی پرداخت هزینه خدمات درمانی برخوردار نیستید، حتما این موضوع را هنگام ثبت‌نام در اداره مهاجرت بیان کنید. مقامات مسئول در اداره مهاجرت، میزان نیاز شما را ارزیابی می‌کنند. پس از این ارزیابی، می‌توانید از خدمات درمانی در محدوده بیمه درمان عمومی بهره‌مند شوید. در صورت حصول این شرایط می‌توانید به طور مستقیم؛ به پزشک خانواده و نیز به بیمارستانهای دولتی مراجعه کنید. هنگام مراجعه به پزشک خانواده یا بیمارستان دولتی باید هزینه افزوده معاینه و تهیه دارو را شخصا پرداخت نمایید. اگر بعدا مشخص شود که شما تحت پوشش بیمه درمانی بوده‌اید یا توانایی پرداخت هزینه درمان را داشتید یا اینکه صرفا برای بهره‌مندی از خدمات درمانی درخواست بدون تابعیت بودن داده‌اید، کلیه هزینه‌های درمان و دارو از شما پس گرفته می‌شود.

حق کار: اگر کارت هویتی مخصوص افراد بدون تابعیت را داشته باشید، در امور مربوط به خارجیان، شما از شروط پیش‌بینی شده در اصل متقابلیت بین کشورها معاف هستید. همچنین می‌توانید درخواست اجازه کار کنید. در این رابطه می‌توانید از اداره امور مهاجرتی استان کسب اطلاعات نمایید. برای مسافرت به خارج از ترکیه نیز می‌توانید با مراجعه به اداره امور مهاجرتی استان، درخواست گذرنامه کنید. پس از دریافت ورقه هویتی مخصوص افراد بدون تابعیت، می‌توانید برای دریافت اجازه کار مراجعه کنید. برای دریافت اجازه کار، کارفرمایی که می‌خواهد شما را استخدام کند، باید از طریق سایت اینترنتی e-devlet (دولت الکترونیکی) مراجعه کرده و برای به کار گرفتن شما درخواست مجوز نماید.

حق تحصیل: اگر می‌خواهید تحصیلات عالی خود را ادامه دهید، می‌توانید با مراجعه به دانشگاه‌ها و شرکت در آزمون ورودی مخصوص دانشجویان خارجی قبولی دریافت کنید.کودکان همراه شما نیز می‌توانند به طور رایگان در مدارس دولتی، آموزش ابتدایی و متوسطه دریافت کنند. برای ثبت‌نام کودکان همراه خود در مدارس دولتی باید به اداره کل آموزش و پرورش استان یا اداره آموزش و پرورش منطقه خود مراجعه کنید. همچنین می‌توانید از دوره‌های مهارت‌آموزی و آموزش زبان در مراکز آموزش عمومی (حالک ایتیم)، برنامه‌های آموزش حرفه‌ای، آموزش ضمن کار و کارآفرینی در مراکز ایش‌کور، دوره‌های آموزشی مختلف برگزار شده از سوی شهرداری‌ها به طور رایگان بهره‌مند شوید.

حق بهره‌مندی از کمک‌های اجتماعی:  در صورت نیاز به کمک و پشتیبانی عینی، مادی و نقدی می‌توانید در استان محل اقامت خود به بنیادهای همیاری و همبستگی اجتماعی، شهرداری‌ها، هلال احمر و یا سایر نهادها و سازمان‌های مردمی مراجعه کرده و درخواست کمک کنید. مقامات مسئول در این مراکز، با ارزیابی میزان نیاز شما درخواست‌تان را مورد ارزیابی قرار خواهند داد. برای بهره‌مندی از خدمات حمایت روانی، آموزشی و مشاوره‌ای نیز می‌توانید به نزدیکترین مرکز مددکاری اجتماعی در شهر محل اقامت خود مراجعه کنید.

بهره‌مندی از خدمات ترجمه: هنگام انجام امور اداری مربوطه در اداره امور مهاجرتی استان، اگر نیاز به مترجم احساس کردید، لطفاً این درخواست خود را به مسئولین اعلام کنید تا در صورت امکان مترجمی برای شما تامین شود.

بهره‌مندی از مساعدت قضایی: اگر درخواست شما مبنی بر بدون تابعیت بودن رد شد، می‌توانید ظرف 60 روز پس از ابلاغ کتبی رای صادره، به دادگاه اداری مراجعه و طرح دعوی کنید. در صورت رد درخواست شما، ممکن است در مورد شما حکم دیپورت صادر گردد. می توانید ظرف 15 روز پس از ابلاغ کتبی این رای نیز به دادگاه اداری مراجعه و طرح دعوی کنید. برای بهره‌مندی از مساعدت حقوقی در جریان دعوی اقامه شده، می‌توانید به کانون وکلای شهر محل اقامت خود مراجعه کنید. همچنین در مورد سایر دعاوی حقوقی و جزایی نیز اگر امکان مالی لازم برای تأمین هزینه وکالت و سایر هزینه‌های حقوقی را ندارید، می‌توانید به کانون وکلای دادگستری در استان محل اقامت خود مراجعه کرده و درخواست مساعدت حقوقی کنید. مسئولین کانون وکلاء درخواست شما را مورد ارزیابی قرار داده و در صورت امکان وکیلی را به شما اختصاص می‌دهند.

اگر با مشکلی رودررو شدید می توانید به اداره امور مهاجرتی استان مراجعه کنید. همچنین می‌توانید اپلیکیشن متعلق به اداره کل مهاجرت را در تلفن هوشمند خود نصب کنید. در تلفن خود می‌توانید این اپلیکیشن را تحت عنوان “GÖÇ İDARESİ”  جستجو و سپس نصب کنید.

همچنین می‌توانید با مرکز ارتباطات خارجی اداره کل مهاجرت به شماره گویای الو  157 تماس گرفته و سوالات خود را مطرح کنید.