نگاه سیاست خارجی ترکیه؛ سوریه و جامعه ترکمنهای این کشور

ترکمنهای سوریه اخیرا کنگره مهمی را در منطقه چوبان بی در سوریه برگزار کرده اند. این هفته در مورد برگزاری این کنگره و بازتاب های آن در سیاست خارجی ترکیه سخن خواهیم گفت.

این برنامه توسط دکتر جمیل دوغاج ایپک نوشته شده است.

مبارزه ای که ترکمنهای سوریه از سال 2011 برای دستیابی به افتخار و آزادی آغاز کرده اند، به مرحله جدیدی رسیده است. بی تردید ترکمنهای سوریه در حال حاضر به دلیل تغییر توازن سیاسی و نظامی داخلی سوریه و تعادل منطقه ای قدرت در خاورمیانه، یکی از بازیگران مهم سوریه هستند. مجلس ترکمنهای سوریه که نماینده قانونی ترکمنهای سوریه است، تلاش می کند که در دورۀ آتی برای دفاع از منافع مردم ترکمن و محافظت از آینده آنها بر سر میز مذاکره سوریه بنشیند. مهمترین هدف ترکمنهای سوریه در ابعاد منطقه ای و جهانی؛ حفظ تمامیت ارضی سوریه و شناسایی موجودیت و تضمین حقوق آنان در قانون اساسی جدید این کشور است.  

به منظور دستیابی به این هدف، ترکمنهای سوریه اخیرا قصد خود در گفت وگوی سیاسی با تمام احزابی که می توانند به ثبات سیاسی سوریه کمک کنند را اعلام کرده اند. تنها خط قرمز ترکمنها قرار نگرفتن در روندی است که می تواند همبستر با تروریستهای تهدید کننده امنیت ترکیه و سوریه تلقی گردد. به همین دلیل ترکمنهای سوریه گفته اند که نباید گروههای دینی و قومی رادیکال که مخالف تمامیت ارضی سوریه هستند به مذاکرات دعوت شوند.

در حقیقت، تجربه عراق نشان دهنده پیامدهای منفی اعطای وضعیت خودمختار به برخی از گروه های قومی / مذهبی است که موجب آسیب رساندن به یکپارچگی این کشور شده است. ترکمنهای سوری از یک مدل دولتی واحد حمایت می کنند که در آن همه مردم، از جمله ترکمن ها، دارای همه حقوق و آزادی های اولیه هستند.

از سوی دیگر در مناطقی در سوریه که با کمک ترکیه عاری از تروریسم شده اند زندگی  مردم به سرعت در حال بازگشت به حالت عادی است و جامعه مدنی روز به روز قوی تر می شود که نمونه آنهم اجلاس ترکمنهای سوریه در شهر چوپان بی این کشور می باشد. در این اجلاس دویست و پنجاه نماینده از ترکمنهای سراسر سوریه حضور داشتند.

در این میان مجلس ترکمنهای سوریه، مجلس مشروع ترکمنها در این کشور است. اعضای مجلس ترکمنهای سوریه عبارتند از: رهبران انجمن ترکمنهای سوریه؛ فرماندهان نظامی ارتش ترکمنها، زعمای جامعه مدنی ترکمن و نمایندگان شهرهای ترکمن  نشین سوریه .

در رای گیری انجام شده از سوی  مناطق 9 گانه ترکمن نشین، از میان پرچمهای ارایه شده، آن پرچمی انتخاب شد که از سوی ترکمنها رای آورد. سپس این پرچم افراشته گردید. در این پرچم رنگ آبی نماد ترک، رنگ قرمز نشان دهنده خون شهید و رنگ سفید نماد ارزش های جهانی انسانی است. هلال و ستاره پرچم نیز نشانه اسلامیت است.

ترکمن ها، یکی از اقوام باستانی هستند که در جغرافیای سوریه زندگی می کنند، آنها از قرن هفتم در این منطقه زندگی می کنند. ترکمن ها در محدوده بزرگی در سوریه گسترش یافته اند. شهرها و مناطق حلب، لاذقیه، ادلب، حمص، حما، تارتوس، رقه، درعا، دمشق و جولان، محل زندگی و حضور ترکمن ها است. ترکمنهای سوریه امروز به صورتی جدی برای حفاظت از سرزمین و هویت خود مبارزه می کنند.

ترکمنها از قرن ها پیش به عنوان یک ملت جداگانه در سوریه حضور داشتند. حدود یک و نیم میلیون شهروند ترکمن که در سوریه به زبان ترکی حرف می زنند زندگی می کنند. این در حالی است که با احتساب ترکمنهایی که قادر به تکلم به زبان مادری خود نیستند جمعیت ترکمنها در سوریه حدود سه میلیون نفر می شود.

ترکمنهای سوریه دومین گروه قومی در سوریه پس از اعراب هستند. ترکمنها یکی از بزرگترین قربانیان جنگ داخلی در سوریه می باشند. آنها هرگز در ارتباط با سازمان های تروریستی با منشاء قومی / مذهبی نبوده و همیشه از تمامیت ارضی سوریه دفاع کرده اند، اما ترکمن های سوریه می خواهند امروز از حقوق خود نیز دفاع کنند.

اگر ترکمن ها از لحاظ تاریخی به حقوق خود دست یابند، این یک گام بسیار مهم برای ایجاد صلح دائمی در سوریه خواهد بود. همچنین در یک سوریه جدید دموکراتیک، ترکمنها از تاثیر ویژه و از ارتباط خیلی نزدیکی با ترکیه و جهان ترک برخوردار خواهند شد.