پروژه های ملی بخش دفاعی 7 - حرکوش اولین هواپیمای ملی ترکیه

جشنواره تکنو فست استانبول، اولین جشنواره هوا، فضا و فن آوری ترکیه، با تلاشهای شهرداری کلانشهر استانبول و بنیاد T3، طی روزهای 20 الی 23 سپتامبر، برگزار گردید. سلجوق بایراکتار رئیس هیئت بنیاد T3، طی سخنانش در چهارچوب اجلاس معرفی جشنواره، ابراز داشت که این جشنواره در راستای حمله تکنولوژیکی ملی، از اهمیت بسزایی برخوردار است. نمایشها، مسابقات، سمینارها و فعالیتهایی که در طول جشنواره انجام گردید، تاییدی بر این سخن بود.

ارزیابیهای تارکان زنگین مدیر آموزش انجمن حارب –ایش ترکیه در این رابطه را به سمعتان میرسانیم.

هواپیمای "حرکوش" که در این جشنواره به نمایش گذاشته شد، همچنین نمایشی هوایی اجرا کرد. هنگامی که هواپیماهای حرکوش را تماشا میکردم، به یاد داستان زندگی "وجیهی حرکوش" که جایگاه مهمی در تاریخ هوانوردی کشورمان دارد، افتادم. هیجانی که همانند وجیهی حرکوش که در سن جوانی کارهای بسیار مهمی انجام داده است، در جوانان کشورمان به چشم میخورد، امیدی برای آینده کشورمان میباشد. دولت که از وجیهی حرکوش، حمایت نکرده بود، این بار راه را برای جوانان مخترع کشور باز میکند. وجیهی حرکوش این وضعیت را چنین بیان میکرد: "در کشورهای خارجی که سفر کرده ام، به خوبی میدانم که چگونه حرفه هوانوردی را آغاز کرده اند و چه آتلیه هایی برای آن تاسیس کرده اند. پیش از هر چیز، ایمان ملی و تشویق تنها چاره موفقیت در این راه بود. من نیز برای موفق شدن، محتاج این موارد هستم. تنها آزادی که نمیتوانند از ما سلب کنند، آزادی انتخاب نگرش است. من وجیهی حرکوش، با بال و پر دادن به کشورم، لایق این نام خانوادگی شدم. آزادی من، وقف عمرم به باورهایم بود که میدانستم تنها راه دستیابی به استقلال ملی، از تولیدات ملی میگذرد. چرا که افرادی که سعی داشتند با بال و پر دیگران پرواز کنند، نمیتوانستند "حرکوش" یعنی "پرنده آزاد" باشند." امروز ترکیه با ایمان به پرواز با بالهای خود در بخش دفاعی، به سوی آینده گام برمیدارد.

وجیهی حرکوش سال 1896 در استانبول به دنیا آمد. در سنین کودکی پدرش را از دست داد. به غیر از اینکه یکی از اسامی مهم تاریخ هوانوردی کشورمان میباشد، دارای داستان زندگی غم انگیزی نیز میباشد. او دارای موفقیتهای بسیاری که موجب گردید نامش در تاریخ هوانوردی ترکیه ثبت گردد، میباشد. به عنوان مثال اولین خلبان ترکی است که طی دوره ای که در جبهه قفقازها به جنگ میپرداخت، در سال 1917، جنگنده دشمن را سرنگون کرد. او اولین طراح هواپیماهایی است که نام وی به آنها داده شده است. موسس اولین مدرسه هوانوردی ترکیه  و استادی که اولین خلبان زن را تعلیم داده است میباشد. اولین موسس مدرسه هوانوردی غیر نظامی در ترکیه است. موسس خطوط هوایی حرکوش که اولین شرکت هوانوردی غیر نظامی است، میباشد. وجیهی حرکوش اولین خلبانی است که با 102 مدل مختلف هواپیماهای نظامی و غیر نظامی پرواز کرده است. وی با پرواز جمعا 30 هزار ساعته طی سالهای 1916 تا 1967، رکورد مهمی را به نام خود ثبت کرده است. داوطلبانه در جنگ رهایی بخش ملی شرکت کرد. طی جنگ با پروازهای کشفیاتی موفقیت آمیز، یک جنگنده یونان را سرنگون کرده است. به دلیل همه موفقیتهایی که کسب کرده بود، از سوی مجلس ملی کبیر ترکیه، مدال استقلال دریافت کرد.

وجیهی حرکوش اولین هواپیمایش با نام وجیهی K VI را تولید کرد و اولین پروازش را در سال 1925 انجام داد. جوانی در سن 29 سالگی با امکانات اندک، اولین هواپیمایمان را تولید کرد. ولی در حالی که باید به وجیهی حرکوش به دلیل این موفقیتش جایزه اعطا میگردید، مجازات شد. به جرم پرواز بدون مجوز، نیمی از حقوق او قطع شده و 10 روز به حبس خانگی محکوم شد. به دلیل این مجازات، از ارتش نیز خارج شد.  او در مقاله ای که سال 1925 منتشر کرد، وضعیت مذکور را با این جمله بیان کرد: "ما فراموش کرده ایم که سربازیم.. با دستورات مخالفت کرده ایم." اتفاقات مشابهی بر سر حرکوش، اولین شرکت خطوط هوایی غیر نظامی در ترکیه، که سال 1954 تاسیس نمود، آمد. او با تعمیر هواپیماهای غیر قابل استفاده ای که خطوط هوایی ترکیه استفاده نمیکرد، ناوگانی برای خود تهیه کرده بود. پروازهایش بدون دلیل لغو میشد، هواپیماهایش توبیخ میشد و از موفقیت او ممانعت میگردید.

وجیهی حرکوش طی 3 ماه، در مغازه نجاری که در منطقه کادی کوی استانبول اجاره کرده بود، هواپیمای Vecihi XIV را تولید کرد. اولین پروازش توسط این هواپیما را سال 1930 انجام داد. برای دریافت مجوز پرواز برای هواپیماهایی که تولید کرده بود، به وزارت اقتصاد آن دوره مراجعه نمود. وزارت نیز با جمله "به دلیل عدم وجود فردی که خصوصیات فنی هواپیما را مشخص نماید، اجازه داده نمیشود" به او پاسخ داد. این پاسخ در اصل نشان میدهد که بنا به چه دلایلی از تولیدات ملی جلوگیری شده است.

حرکوش: اولین هواپیمای ملی

حرکوش اولین هواپیمای ملی ترکیه میباشد که از  سوی توساش (صنایع هوانوردی و فضانوردی ترکیه) تولید شده است. پروژه هواپیمای آموزشی نسل جدید (حرکوش)، ماه مارس سال 2006 با امضای توافقنامه میان معاونت وزارت صنایع دفاعی و TAI، آغاز شد. این پروژه با هدف پاسخگویی به نیازهای فرماندهی نیروهای هوایی ترکیه و توسعه هواپیمایی آموزشی که قادر باشد وارد بازار جهانی گردد، آغاز شد.

با توافقنامه ای که روز 26 سپتامبر سال 2013 امضا گردید، تصمیم به تولید انبوه هواپیماهای حرکوش گرفته شد. روز 26 دسامبر 2013 نیز توافقنامه حرکوش – B امضا شد. حرکوش A، مدل و پیکر اولیه ای است که گواهی اش بر اساس نیازهای EASA و CS-23 داده شده است. حرکوش B، مدل و پیکری است که با تجهیزات ایونیک ساخته شده است. حرکوش C نیز به غیر از نیاز به آموزش خلبان، قادر به انجام حملات کوچک و کشفیات مسلحانه بوده و با هزینه ای کم و حساسیتی بالا توسعه یافته است.

انتظار می رود حرکوش که قبلا پروازهای آزمایشی موفقی انجام داده است، ماه نوامبر به نیروهای هوایی ترکیه تحویل داده شود. پس از تحویل دادن اولین هواپیما، این هواپیما را خلبانهای نیروی هوایی استفاده کرده و برای مدت 3 ماه، تحت ارزیابیهای مختلف قرار خواهد گرفت. طی این روند، درخواستهای احتمالی دریافت شده و توسعه هواپیما با اتمام خواهد رسید. انتظار میرود در نیمه اول سال 2019، 15 هواپیما به نیروی هوایی تحویل داده شود.

اولین هواپیمای ترکی که از EASA گواهی نوع دریافت کرده است

اطلاعاتی که TAI در رابطه با هواپیماها ارائه کرده است، بدین قرار میباشد: در کنار آزمایشهای پرواز، در دو هواپیمایی که دارای ساختار متفاوت میباشند، آزمایشهای قدرت تحمل هواپیما، طول عمر و استقامت در مقابل آسیبها، با موفقیت انجام شده است.

در چهارچوب این پروژه، 545 عدد پرونده برای ارائه به EASA (سازمان هوانوردی غیر نظامی اروپا) و SHGM (اداره کل هوانوردی غیر نظامی) آماده شده است. همچنین همه برگه های مرتبط با تعمیرات و نگهداری و ادامه امور، حاضر شده است. در نتیجه همه این فعالیتها، روز 11 جولای سال 2016، برای هواپیمای آموزشی نسل جدید حرکوش، گواهی "هواپیمای نوع TT32" از SHGM دریافت شده است. طی همان روز، با "گواهی نوع که در EASA معتبر میباشد"، گواهی SHGM در همه کشورهای اروپایی معتبر خوانده شده است. بدین ترتیب حرکوش، اولین هواپیمای ترکی محسوب میوشد که از سازمان هوانوردی غیرنظامی اروپا، گواهی نوع دریافت کرده است. موفقیت هواپیماهای حرکوش، مطمئنا برای کشورمان حائز اهمیت میباشد. ولی پرواز این هواپیما بر فراز آسمانها به عنوان وفاداری به وجیهی حرکوش که بر اساس شرایط سالهای 1925 و علی رغم همه موانع در سن 29 سالگی هواپیمایی ملی تولید کرده بود نیز بسیار مورد اهمیت میباشد.