ترکیه و چشم انداز تمدن جهانی -4

سوریه و ارزشهای سوخته اروپا

گاهی اوقات با درس های پر مشقت و هزینه های بسیار سنگین برای دست یابی به یک تجربه روبرو می شویم.

شاید بتوان چنین وضعیتی را مربوط به بحران سوریه دانست. بهار عربی، مانند دیگر جوامع بسته، بر سوریه نیز تاثیر گذاشت. جنبش مردم سوریه که پس از دهه ها زمستان سوزناک دیکتاتوری در این کشور روی داد با سرکوب شدید  رژیم دیکتاتور حاکم دمشق روبرو گردید.

اکنون به ارزیابیهای دکتر قدرت بلبل استاد دانشکده علوم سیاسی دانشگاه ییلدیریم بیازیت ترکیه در این خصو توجه فرمایید:

ارزشهای اتحادیه اروپا در ساحل به گل نشسته است

حضور مستقیم سربازان ایرانی در جنگ سوریه، حمایت روسیه از رژیم اسد و فقدان چشم اندازی برای حل و فصل بحران از سوی کشورهای غربی، سبب تعمیق جنگ داخلی در سوریه شد صدها هزار نفر کشته شدند و یا به قتل رسیدند. میلیون ها نفر نیز مجبور شدند تا کشور خود را ترک کنند.

کشورهای عضو اتحادیه اروپا به بحران سوریه هیچ توجهی نشان ندادند تا زمانیکه پناهندگان سوری راه دروازه های این کشورها را در پیش گرفتند. پس از آنکه پناهندگان به دروازه های مرزی اروپا رسیدند، واکنش های نشان داده شده در غرب برای بشریت شرم آور بود. پیش از این غرب مدام می کوشید تا  در مورد کثرت گرایی، همزیستی، حقوق بشر، برابری، آزادی و حق زندگی به دیگران پند دهد. اما اکثر کشورهای اتحادیه اروپا، در برابر آزمون بزرگ نحوه میزبانی از پناهندگان مردود شدند. بگونه ایکه در قبال پناهندگان اجرای این ارزشها را نادیده گرفتند. اکثر کشورهای اتحادیه اروپا تنها به دنبال یک هدف و یا یک ارزش بودند و آنهم اینکه مانع دسترسی پناهندگان به کشورهای خود شوند. پس از این مرحله بود که پیکر ایلان کودک بینوا و بیچاره سوری به ساحل زد و این در اصل ارزشهای اروپایی بود که به ساحل زده بود.

ترکیه: کشوری که به دموکراسی اروپایی کمک می کند

برای یک لحظه فرض کنیم که در مورد پناهندگان، کشورهای اردن، لبنان و ترکیه همانند کشورهای عضو اتحادیه اروپا رفتار کنند و دربهای مرزی خود را ببندند. به این ترتیب میلیونها پناهنده به سوی درهای کشورهای عضو اتحادیه اروپا روانه می شدند. حتی تعداد بسیار کمی از پناهندگان که می توانستند به اتحادیه اروپا برسند، با واکنش های غیر انسانی در این کشورها روبرو می شدند و این امر بتدریج سبب تشدید قدرت فاشیست ها و نازی ها و در نهایت تعمیق بحران انسانی در این قاره می شد.

اما در ترکیه وضع به چه صورتی است؟ ترکیه به تنهایی، میزبان 3.5 میلیون سوری در خاک خود است. حزب حاکم ترکیه به صورت آشکار اعلام کرده که سیاست درهای باز را در قبال سوریه دنبال خواهد کرد. به رغم این اوضاع و برخلاف اروپا، اتخاذ این سیاست سبب افزایش آرای حزب حاکم در ترکیه شده است. به عنوان مثال شمار پناهندگان اسکان داده شده در شهر کیلیس ترکیه به تنهایی از شمار پناهجویان موجود در بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا بیشتر است. پاسخ فرماندار کیلیس درقبال اظهارات مسئول عالیرتبه یک کشور اروپایی در قبال پذیرش 130 پناهجو این بود: زحمت نکشید من بیشتر از این تعداد پناهجو را خودم می توانم در خانه شخصی ام میزبانی کنم.

تبلیغات سیاه تروریستها و برخی از محافل علیه ترکیه

در این مرحله، به رغم شکست  داعش، سیاست بازیگران جهانی  نه به منظور حل و فصل مشکل سوریه بلکه گویا در راستای عمیق تر کردن ان شکل گرفت. متاسفانه، این وضعیت به سوریه منحصر به فرد نیست. در حال حاضر در هرجایی که ائتلاف بین المللی دخالت کرده هیچ ثباتی وجود ندارد. به عنوان مثال بی ثباتی در افغانستان، عراق، لیبی و سوریه همچنان موج می زند .

اکنون مرگ، اشک و مهاجرتهای بزرگ مهمترین ویژگیهای این کشورها شده اند. تمام هزینه های این وضعیت باید توسط کشورهای منطقه پرداخت شود. به همین علت، در مواجهه با چنین بحران هایی، ابتدا باید به سراغ ائتلاف های منطقه ای  باید برویم، نه ائتلافهای بین المللی که هیچ هزینه ای برای اقدامات خود پرداخت نمی کنند.

در اروپا، احزاب سیاسی در تلاش هستند تا ضمن مسابقه با یکدیگر و افزودن بر شدت حملات تبلیغی خود بر علیه مهاجران، پناهندگان، خارجیان و مسلمانان، بر میزان رای خود بیفزایند. مثلا در اتریش  حزبی که شعار خود را مبتنی بر صفر کردن شمار مهاجرین در این کشور قرار داده بود حزب نخست این کشور شد. رای احزاب فاشیست و نازی در بسیاری از کشورهای اروپایی در حال افزایش است. در بعضی از کشورها آنها یک ائتلاف تشکیل می دهند. احزاب مرکز راست و چپ نیز با مشاهده رشد احزاب رادیکال در اغلب این کشورها در حال رادیکالیزه شدن هستند. مطمئنا، این روند بحرانی اروپا که سبب انزوای این قاره خواهد شد دارای خطرات بسیار جدی ای برای بشریت است. امروزه اگر هنوز هم احزاب دموکراتیک در اروپا می توانند به قدرت برسند نباید فراموش کنیم که در این امر مهاجرین و ترکیه از نقش بسزایی برخوردار هستند.

از سوی دیگر عدم حضور هیچ پناهجوی سوری در ایران و کشورهای حوزه خلیج موضوع مهمی است باید به خوبی مورد توجه قرار گیرد.

عملیات شاخه زیتون نیروهای مسلح ترکیه علیه تروریستها در شمال سوریه

اکنون در شرایطی که داعش شکست خورده و جنگ داخلی سوریه روندی رو به پایان را آغاز کرده است تلاش آمریکا برای تجهیز گروه تروریستی پ.ی.د/ ی.پ.گ از طریق ارسال هزاران تریلی سلاح و تبدیل کردن آنها به یک نیروی مرزی سبب واکنش جدی و محق ترکیه و کشورهای منطقه شده است. دو گروه تروریستی پ.ک.ک و پ.ی.د تاکنون دهها هزار تن را در کشورهای منطقه به خاک و خون کشیده اند. واکنش ترکیه به تشکیل نیروی مسلحی از تروریستهای پ.ی.د/ ی.پ.گ در مرز این کشور شبیه تلاش بن لادن برای تشکیل نیرویی از تروریستهای القاعده در مرز آمریکا است. واکنش آمریکا به این موضوع چگونه خواهد بود؟

به همین دلیل است که ترکیه برای حفاظت از امنیت خود، رهایی مردم منطقه از اسارت این گروه تروریستی، ممانعت از بروز موج جدیدی از مهاجرت و تاسیس صلح وثبات در منطقه، براساس اصل دفاع مشروع از خود و منطبق بر قوانین بین المللی اقدام به اغاز عملیات شاخه زیتون در شمال سوریه و در منطقه عفرین کرده است.

اقدام مشروع ترکیه توسط برخی از مراکز و محافل تحریف شده است. یکی از مهمترین دلایل اجرای شاخه زیتون، حفاظت از تمامیت ارضی سوریه است. در حقیقت سازمان تروریستی PYD / YPG تحت حمایت ایالات متحده سعی دارد تا از شمال عراق تا دریای مدیترانه را گام به گام تصرف کند و سوریه و عراق را تقسیم کند.

عملیات شاخه زیتون ترکیه از سوی این محافل به گونه ای نمایش داده می شود که گویا نه اقدامی علیه تروریسم بلکه تلاشی علیه کردهاست. همانگونه که عملیات صورت گرفته علیه اسامه بن لادن علیه اعراب نبود این عملیات نیز علیه تروریستها است، به نفع کردها و مردم سوریه و ملتهای منطقه است و در راستای صلح و ثبات جهانی است.  هدف ترکیه آن است که مانع از تشکیل یک منطقه تروریستی از سوی سازمانی شود که دهها سال است که مرتکب جرائم تروریستی می شود. در این صورت است که میلیونها عرب و کرد و ترکمن اعم از مسلمان و مسیحی و غیره می توانند به خانه های خود بازگردند.

مثل تمام جنگ ها، یک روز این جنگ هم پایان خواهد یافت. مهم این است وقتیکه به عقب نگاه می کنیم به خود بگوییم که به رغم ضررها و تلفات بسیار کدام ارزشها را حفظ کردیم و به نسلهای آینده منتقل نموده ایم.

نویسنده

پروفسور قدرت بلبل 

رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه ییلدیریم بیاضیت

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kudret BÜLBÜL

ترجمه: فرزاد صمدلی