روابط ترکیه و یوروآسیا

در برنامه این هفته به مقایسه فعالیت های ترکیه در زمینه دیپلماسی عمومی در ترکستان و فعالیت های آمریکا در این زمینه در همین منطقه خواهیم پرداخت

675588
روابط ترکیه و یوروآسیا

در برنامه این هفته به مقایسه فعالیت های ترکیه در زمینه دیپلماسی عمومی در ترکستان و فعالیت های آمریکا در این زمینه در همین منطقه خواهیم پرداخت.

ارزیابی های جمیل دوغاچ ایپک محقق بخش روابط بین الملل دانشگاه آتاترک را در این زمینه تقدیم حضورتان می کنیم.

هدف اولویت دار آمریکا در این منطقه شکستن تاثیرات فرهنگی روسیه و تقویت استقلال کشورهای منطقه است. در قرقیزستان نزدیک به 143، در تاجیکستان 81، در قزاقستان 76، در ترکمنستان 29 و در ازبکستان 21 نهاد مدنی با ریشه آمریکایی فعالیت می کند. اکثر این نهادهای مدنی شاخه های سازمان های بین المللی نظیر سازمان نظارت بر حقوق بشر، بنیاد سوروس، کمیته حفاظت از خبرنگاران، می باشد. با افزایش مجدد نفوذ روسیه در منطقه و تجارب انقلابات رنگین، نگرش بدگمانانه روشنفکران منطقه به نهادهای مدنی سبب از بین رفتن تاثیرات این سازمان ها شد.

سیاست کلی ترکیه نسبت به منطقه، حمایت از موجودیت کشورها و دول منطقه با حفظ استقلال، ثبات سیاسی و اقتصادی، همکاری بین این کشورها، یکپارچگی با جامعه بین الملل و ارزشهای دموکراتیک است. ترکیه با این سیاست خود تبدیل به یکی از مهمترین شرکای کشورهای منطقه ترکستان شد. فعالیت های دیپلماسی عمومی ترکیه نسبت به منطقه بیشتر در زمینه های فرهنگی، آموزشی، مطبوعاتی و یاری برای رشد و توسعه می باشد.  یکی از گامهایی که در این راستا برداشته شد تاسیس سازمان بین المللی همکاری ترک موسوم به تورکسوی در سال 1993 با هدف حفظ میراث فرهنگی، تاریخی، زبان و هنر ترک و معرفی این ارزشها به جهانیان و انتقال آن به نسل های آینده بود. علاوه بر ترکیه، آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان و ترکمنستان، جمهوری ترک قبرس شمالی و 6 جمهوری خودمختار وابسته به فدراسیون روسیه، و جمهوری خودمختار گاگاووز وابسته به مالدیو، نیز به عنوان کشور ناظر در این سازمان حضور دارند.

صندوق آمریکایی کار آفرینی آسیای میانه، با هدف توسعه اقتصاد لیبرال  در منطقه، نهادی با حمایت بانک آمریکا می باشد. در حال حاضر سازمانی که با نام آموزش آمریکا-آسیای میانه فعالیت می کند، در تلاش توسعه فرهنگ مدیریت و کارآفرینی در اقتصاد بازار می باشد.

ترکیه که به فعالیت های آموزشی در روابط با این منطقه اهمیت می دهد، با پروژه برزگ دانشجویی که در سال 1992 آغاز کرد، میزبان صدها دانشجو از جمهوری های ترک شد. امروزه برنامه بورس دانشجویی گسترده تری با نام "بورس های ترکیه" فعالیت می کند. این برنامه از سوی اداره کل جوامع خویشاوند و ترک مقیم خارج از کشور اجرا می شود. در چارچوب این برنامه سالانه دانشجویان جدیدی از کشورهای ترک زبان در دانشگاه های ترکیه پذیرش می شوند. علاوه بر این  با فعالیت هایی که در راستای گسترش زبان ترکی به پیش برده  می شود، انیستیتوی یونس امره از طریق مراکز آستانه و باکو در این منطقه فعالیت می کند. لازم به ذکر است در قرقیزستان و ترکمنستان 4 و در قزاقستان و ازبکستان یک نهاد آموزشی وابسته به وزارت آموزش ملی ترکیه به فعالیت می پردازد.

دانشگاه ماناس قرقیزستان-ترکیه، از سال تحصیلی 1997-1998 تاکنون در بیشکک فعالیت می کند. بر اساس آمار سال تحصیلی 2014-2015 در 9 دانشکده، 4 مرکز آموزش فوق دیپلم، 1 واحد آموزشی فنی-حرفه ای این دانشگاه، 4891 دانشجو در مقطع لیسانس و فوق دیپلم، در دو انستیتو نیز 243 دانشجو در مقطع فوق لیسانس و دکترا مشغول به تحصیل هستند. دانشگاه احمد یسوی که اولین دانشگاه مشترک دولتی دنیای ترک است، فعالیت های آموزشی و تحقیقاتی را در مجتمع قزاقستان به پیش می برد. این دانشگاه با 880 پرسنل آکادمیک، صاحب دانشکده هی اقتصاد، تاریخ، آموزش، تورکولوژی، زبان های خارجی، حقوق، پزشکی، فن، ورزش و هنرهای زیبا، ارتباطات و مهندسی می باشد.

دانشگاه آمریکایی آسیای میانه یکی از مهمترین سازمان های آموزشی آمریکا در این منطقه است. این سازمان که تربیت رهبران آینده منطقه را مورد هدف قرار داده، هر ساله نزدیک به 500 دانشجودر مقطع ابتدایی می پذیرد. در حال حاضر دانشجویان از نزدیک به 15 کشور مختلف در این سازمان مشغول به تحصیل هستند. یک سازمان آموزشی آمریکایی دیگر دانشگاه قزاق-آمریکاست که در سال 1997 در آلماتی تاسیس شده است.

آژانس همکاری و توسعه ترک موسوم به تیکا در قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، ترکمنستان به فعالیت در زمینه پروژه های آموزشی، بهداشتی، توریزم، جنگلداری، کشاورزی و دامداری ادامه می دهد.

رادیو آزادی اروپا که در دوران جنگ سرد به عنوان یکی از ابزار های تبلیغاتی آمریکا در منطقه راه اندازی شد، در جفرافیای شوروی سابق و آسیای میانه فعالیت می کند.

تی آر تی آواز که از21 مارس 2009 به عنوان صدای مشترک دنیای ترک از سوی ترکیه آغاز به فعالیت کرد، یکی از مهمترین سرمایه گذاری های ترکیه در منطقه به شمار می رود. این کانال تلویزیونی به زبان های ترکی قزاقستان، ترکی قرقیزستان، ترکی ازبکستان، ترکی ترکمنستان، ترکی آذربایجان و همچنین زبان بوشناک به پخش برنامه می پردازد. برنامه های رادیویی و اینترنتی رادیو برون مرزی تی آر تی به لهجه هیا مختلف زبان ترکی نیز یکی از مهمترین ابزار دیپلماسی عمومی ترکیه می باشد.

با آنالیز تجارب آمریکا و جمهوری ترکیه، ادامه فعالیت دولت آمریکا به واسطه نهادهای مدنی در این منطقه را مشاهده می کنیم. می دانیم که بازیگرانی چون چین و روسیه نیز به طور مستقیم در منطقه فعالیت می کنند. ترکیه نیز با روش منحصر بفرد خود در تلاش تشکیل مدلی موفق می باشد.



خبرهای مرتبط