خاورمیانه ار دیدگاه ترکیه

عربستان سعودی و متفقین این کشور علیه حوثی ها در یمن عملیات نظامی آغاز کردند.
ما نیز عملیات ائتلاف خلیج فارس با رهبری عربستان سعودی در یمن و موضع ترکیه در این رابطه با این عملیات را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
جمیل دوغاچ ایپک عضو هیئت علمی بخش روابط بین الملل دانشگاه آتاترک موضوع مذکور را چنین ارزیابی می کند.
بی ثباتی و مسئله امنیت در یمن با افتادن اقتدار این کشور در دست حوثی های شیعه با حمایت ایران، رفته رفته افزایش می یابد. یمن یکی از مهمترین عناصر تنش بین ایران و عربستان سعودی را تشکیل می دهد. عربستان سعودی از نفوذ ایران در یمن و تقویت حوثی ها با حمایت تهران، بی نهایت ناخشنود می باشد. چندی پیش با پیشگامی عربستان سعودی، در یمن عملیات نظامی آغاز شد. قریب اکثر کشورهای خلیج فارس در این عملیات شرکت جستند. ترکیه نیز در حال حاضر از این عملیات حمایت سیاسی بعمل می آورد.
حوثی ها منسوبین شیعیان زیدیه می باشند. نام حوثی ها از رهبر خود بدرالدین الحوثی ریشه گرفته است. حدود ۳۰ درصد جمعیت ۲۵ میلیون نفری یمن را حوثی ها تشکیل می دهند. حوثی ها در سال ۲۰۰۴ بر علیه عبدالله صالح رهبر وقت یمن قیام کرده و در خلال بهار عرب در سال ۲۰۱۱ نیز در مقابل منصورهادی رئیس جمهور که برجای صالح نشسته بود، دست به شورش زدند. شورش حوثی ها در ماههای واپسین سال ۲۰۱۴ بسرعت دامن گرفته و صنعا پایتخت یمن را نیز فراگرفت. حوثی ها با متهم ساختن هادی به جانبداری از غرب، وی را از کار برکنار کرده و ضمن فسخ پارلمان، کمیته انقلابی تشکیل دادند. فقط تاکنون حکومت حوثی در عرصه بین المللی برسمیت شناخته نشده است. شورای امنیت سازمان ملل، حکومت منصور هادی را بعنوان حکومت مشروع یمن می شناسد. ایران مدت مدیدی در مقابل ادعاهای ذیربط با حمایت این کشور از حوثی ها خاموش ماند. فقط در نهایت، علی اکبر ولایتی مشاور بین المللی آیت الله علی خامنه ای رهبر دینی ایران اعلام داشت که از حوثی های یمن حمایت می کنند.
حوادث واقع در یمن حیرت آور نبوده و بحران گام به گام خود نمایی کرد. ایران و کشورهای خلیج فارس با ترجیح های اشتباه، به توسعه و گسترش مسئله سهولت بخشیدند. عربستان سعودی و بسیاری از کشورهای خلیج با ترس از اخوان المسلمین، نفوذ ایران در منطقه را نادیده گرفتند. کشورهای خلیج با احساس نگرانی از امکان وجود ارتباط جامعه مدنی با سازمان اخوان المسلمین، از زاویه تنگی به استعدادهای این جامعه نگریستند. بدین ترتیب کشورهای مذکور، آگاهانه و یا ناآگاهانه، موضوع تعیین آینده منطقه را به ایران واگذار کردند. عربستان سعودی که سعی می کرد اخوان المسلمین را از دور خارج بکند، در مقابل نفوذ ایران شکست خورد. این وضعیت می تواند به شیعیان ساکن مناطق شرقی عربستان سعودی جسارت ببخشد.
با تحولات اخیر چهره واقعی طرح ایران در راستای تشکیل طیف شیعه از پاکستان گرفته تا لبنان و از جنوب تا یمن آشکارتر شد. ایران با تحریک اقلیتهای شیعه در کشورهای خلیج فارس و نشان دادن خود بعنوان تضمین کننده بالفعل این کشورها، طرح طیف شیعه را به اجرا گذاشت.
امروز در یمن بین گروههایی که برخی از آنها از سوی ایران و برخی نیز از سوی غرب و بعضی از کشورهای عرب و در راس عربستان سعودی حمایت می شوند، جنگ داخلی صورت می گیرد. این جنگ داخلی که از تمایزات مذهبی نیز تغذیه می کند، ریسک تاثیرگذاری در تمامی خاورمیانه را نیز بهمراه آورده است. ترکیه در این وضعیت جدید، موقعیت حامی کشورهای خلیج را به خود گرفت. انتقاد شدید رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه از ایران، ناخشنودی جدی از سیاست تهران در قبال منطقه را منعکس می سازد. موضع واضح اردوغان علیه درگیریهای مذهبی نیز، از نظر تاکید به اصول ترکیه حائز اهمیت می باشد.
ما به این امر که ایران آخرین جبهه در خاورمیانه را از طریق حوثی ها در یمن باز کرده و در خلال دیدار آقای اردوغان از سومالی، اقتدار در یمن را سرنگون و در دست گرفته است، واقف می باشیم. بدون تردید تغییر اقتدار در یمن در خلال دیدار اردوغان از سومالی که در مقابل این کشور قرار دارد، وضعیتی تهدید آمیز برای ترکیه می باشد. می توان گفت که ترکیه در مقابل این موضوع، موقعیتی سالم و حقیقی به خود گرفته است. حمایت وزارت امور خارجه ترکیه از مداخله نیروهای ائتلاف، این موضع را به شکل واضحی در میان گذاشت. بیانات اردوغان مبنی براینکه، ایران و گروههای تروریستی از یمن عقب نشینی بکنند، نیز در اصل نشان می دهد که ترکیه تحول مورد بحث را بعنوان یک تهدید مشاهده می کند. در صورت عدم جلوگیری از موضع تهاجمی مذکور ایران، بعد از مدتی ترکیه نیز در معرض تهدید مشابهی که کشورهای خلیج با آن رو در رو می باشند، قرار خواهد گرفت. کمااینکه ایران در حال حاضر با حمایت آشکار و واضح از رژیم اسد در سوریه که مردم خود را به قتل می رساند، بطور غیر مستقیم ترکیه را مورد هدف قرار داده است.