АКШ Газада ок атышууну тез арада токтотууну талап кылган резолюция долбооруна 4-жолу вето койду

Америка Кошмо Штаттары (АКШ) Бириккен Улуттар Уюмунун Коопсуздук Кеңешинин Газада ок атышууну тез арада токтотууну талап кылган резолюция долбооруна 4-жолу вето койду.

15 мүчөдөн турган БУУнун Коопсуздук Кеңешинде шайланган 10 мүчө; Алжир, Эквадор, Гайана, Мальта, Мозамбик, Түштүк Корея, Сьерра-Леоне, Словения жана Швейцария тарабынан сунушталган «Газада токтоосуз ок атышууну токтотуу, туткундарды бошотуу жана ачарчылыктан өлүмгө жол бербөө» резолюция долбооруна добуш берилди.

АКШ резолюция долбооруна вето койгону менен калган 14 мүчө «макул» деп добуш беришти.

2023-жылдын октябрь, декабрь жана февраль айларында сунушталган Газа боюнча резолюция долбоорлоруна да вето койгон АКШ башка резолюция долбоорлоруна «калыс» добуш берди.

Палестинанын Бириккен Улуттар Уюмундагы (БУУ) туруктуу өкүлүнүн орун басары Мажед Бамия АКШнын Газада ок атышууну токтотууну талап кылган резолюция долбооруна вето коюусунан кийин БУУнун Коопсуздук Кеңешинде сөз сүйлөдү.

Коомдун массалык ачарчылыкка учурашында, мажбурлап көчүрүүдө жана жерлерин аннексиялоодо мыйзамдуулук жок экенин баса белгилеген Бамия, Израилдин ок атышпоо болбогондуктан бул максаттарын улантуусун улантып жатканына көңүл буруп, ушунча өлүм жана кыйроодон кийин эч кандай шартсыз ок атышпоону каалабагандардын максаты эмне экени суралышы керектигин белгиледи.

Бул мыкаачылыктын палестиналыктарга каршы багытталганы үчүн «азыраак үрөй учурарлык» болбошу керектигин баса белгилеген Бамия сөзүн төмөнкүчө улантты: «Балким, кээ бирөөлөр үчүн улутубуз, динибиз же терисинин түсү туура эмес болушу мүмкүн. Бирок биз да адамбыз жана бизге да адамча мамиле кылынышы керек. Израил үчүн БУУнун башка Уставы барбы? Башкача эл аралык укуктук система барбы? Алардын өлтүрүүгө жана биз жөн эле өлүүгө укугубуз барбы?»

Палестинанын мамлекет башчылыгынын билдирүүсүндө, «АКШ башкаруучулугу ветону төртүнчү жолу колдонуу менен Израилди Палестина жана Ливан элине каршы кылмыштарын улантууга үндөдү» деп белгиленди.

Билдирүүдө АКШнын ветосунун Израилди эл аралык мыйзамдуулук жана эл аралык укукка байланыштуу бардык чечимдерге каршы чыгууга үндөгөнү жана БУУнун Коопсуздук Кеңеши менен мүчө өлкөлөргө «Газа тилкесинде палестиналыктардын жапа чеккен кол салууларына, гуманитардык апаатка жана ачарчылыкка жол бербөө үчүн Палестина элинин алдындагы жоопкерчилигин дароо алууга» чакырык жасалды.

Газада ок атышууну тез арада токтотууну, туткундардын бошотулушун жана ачарчылыктан каза болгондордун алдын алууну талап кылган резолюция долбооруна АКШнын 4-ветосуна (БУУнун) кээ бир мүчөлөрү да реакция жасады.

Ошол эле учурда Хамас дагы АКШнын ветосуна байланыштуу жазуу түрүндөгү билдирүү жасады.

Билдирүүдө, бул чечим «Вашингтон Палестина элин бутага алган кол салууларга, балдардын жана аялдардын өлтүрүлүшүнө, Газа тилкесиндеги жарандык жашоонун жок кылынышына түздөн-түз өнөктөш болуу менен бирге, геноцид жана этникалык тазалоо кылмыштарына Израиль сыяктуу түздөн-түз жооптуу болгондугун» дагы бир жолу тастыктады деп айтылды жана бул «эл аралык коомчулуктун эркине үстөмдүк кылган, геноцид жана этникалык тазалоо кыймылдарын улантууга үндөгөн агрессивдүү мамиле» экени айтылды.