Η Τουρκική Μειονότητα της Δυτικής Θράκης (12-2017)

        Κατά το παρελθόν υπήρξαν περιορισμένης έκτασης μεταναστευτικές κινήσεις μειονοτικών της Θράκης στο εσωτερικό της χώρας. Ο βασικός λόγος μετακίνησης ήταν οικονομικός, η εύρεση εργασίας. Σε πολλές περιπτώσεις η πολιτεία έδωσε κίνητρα για να προκαλέσει τέτοιου είδους μετακινήσεις.

Κύριοι προορισμοί ήταν τα μεγάλα αστικά κέντρα, όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, ωστόσο υπήρξαν και άλλες ροές που κατά καιρούς διαμόρφωσαν έναν πυρήνα σε μικρότερα αστικά περιβάλλοντα. Μία τέτοια περίπτωση είναι η Αλεξάνδρεια Ημαθίας όπου πρόσφατα αριθμεί περίπου 1000 άτομα Τούρκους μειονοτικούς με καταγωγή από την Θράκη.

Το 2008, όταν ψηφίστηκε με νόμο η θεσμοθέτηση ποσόστωσης 5‰ στο σύνολο των προκηρυσσομένων θέσεων για να καλυφθούν θέσεις στον δημόσιο τομέα από μέλη της Μειονότητας της Θράκης, ένας από τους βασικούς λόγους ένστασης από την πλευρά της Μειονότητας ήταν να υπάρξει γεωγραφικός περιορισμός και οι θέσεις εργασίας να κατανέμονται αποκλειστικά στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης.

Το βασικό επιχείρημα ήταν ότι κανείς μειονοτικός της Θράκης δεν θα μετακόμιζε με την οικογένειά του σε μία απομακρυσμένη περιοχή της Ελλάδας αν δεν είχε διασφαλίσει κάποιες βασικές παροχές, όπως την εκπαίδευση στην μητρική γλώσσα ή την απρόσκοπτη εκτέλεση των θρησκευτικών του αναγκών.

Μεταφερόμαστε τώρα στην Αλεξάνδρεια της Ημαθίας όπου η εκεί κοινότητα των Τούρκων της Θράκης οργανώθηκε εδώ και κάποια χρόνια σε Μορφωτικό, Πολιτιστικό και Αθλητικό Σύλλογο Μουσουλμάνων Ημαθίας.

Ο Σύλλογος προσπαθώντας να διατηρήσει ζωντανά τα ήθη, τα έθιμα, τις παραδόσεις, προκειμένου να διασφαλίσει την άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων των πιστών, λειτούργησε στις εγκαταστάσεις του εδώ και δύο χρόνια ένα μεστζίτ.   

Στο μεστζίτ γίνεται κάθε Παρασκευή η προσευχή και διδάσκονται μαθήματα Κορανίου σε μικρούς μαθητές. Κι όλα αυτά βάσει Καταστατικού του Συλλόγου το οποίο εγκρίθηκε και στο οποίο αναφέρονται και αυτές οι δράσεις του.

Από το 2015 μέχρι τις 17/02/2017 λειτούργησαν όλα ομαλά. Στις 17 Φεβρουαρίου, ημέρα Παρασκευή, η αστυνομία κάλεσε τον Πρόεδρο του Συλλόγου και του διεμήνυσε ότι το μεστζίτ πρέπει να κλείσει και να αιτηθούν ειδικής άδειας λειτουργίας από το Υπουργείο Θρησκευμάτων, άδειας για χώρο προσευχής. Την ίδια μέρα μάλιστα είχε μεταβεί αστυνομία στον χώρο.  

        Ο Πρόεδρος του Συλλόγου, Χουσεΐν Χουσεΐνογλου, σε δηλώσεις του ανέφερε τα εξής: «Σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και σε άλλη μέρη, τμήματα συλλόγων χρησιμοποιούνται ως χώροι προσευχής. Έτσι είναι και σε εμάς. Εμείς όμως το βάλαμε αυτό ακόμη και στο καταστατικό μας». Στη δήλωσή του προτάσσει την αναγκαιότητα να μάθουν τα παιδιά την θρησκεία προκειμένου να γίνουν σωστοί και τίμιοι άνθρωποι. Ο ίδιος αναφέρει ότι πρώτοι από όλους στεναχωρήθηκαν τα παιδιά μόλις έμαθαν για το κλείσιμο του μεστζίτ.

        Πίσω στην Θράκη το κλείσιμο του μεστζίτ συνοδεύτηκε με ανακοινώσεις και κατηγορώ μειονοτικών συλλόγων, του Κόμματος Ισότητας, Ειρήνης και Φιλίας και εκπροσώπων της Μειονότητας. Χαρακτήρισαν την πράξη αυτή ως μεσαιωνική πρακτική και με κατηγορηματικό τρόπο δήλωσαν «Δεν αποδεχόμαστε ποτέ την κρατική χείρα πάνω στις θρησκευτικές μας ελευθερίες και προσδοκούμε σεβασμό σε αυτές».

        Οι θρησκευτικές ελευθερίες είναι ένας τομέας που βάλλεται τα τελευταία χρόνια από την πλευρά του κράτους. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε την ψήφιση του νόμου των ιεροδιδασκάλων που πριν λίγα χρόνια άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου και προκάλεσε μόνιμη και διαρκή κόντρα μεταξύ Μειονότητας και κράτους. Ανοιχτά παραμένουν ακόμα σημαντικά θέματα διένεξης, όπως ο τρόπος ανάδειξης του Μουφτή και ο τρόπος ανάδειξης των διαχειριστικών επιτροπών για τα βακούφια.

        Το κόμμα DEB αναφέρει χαρακτηριστικά στην ανακοίνωσή του «με υπονόμευση των θρησκευτικών μας ελευθεριών και με αδιαφορία για την Συνθήκη της Λωζάνης, δεν επιδεικνύεται σεβασμός στα ανθρώπινα και μειονοτικά δικαιώματα».

        Στην 34^η Συνεδρία του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ που πραγματοποιείται αυτήν την περίοδο στην Γενεύη, η Ομοσπονδιακή Ένωση Ευρωπαϊκών Εθνοτήτων (FUEN) παρουσίασε δύο εκθέσεις για την Τουρκική Μειονότητα της Θράκης και τους Τούρκους της Κω και της Ρόδου.

        Ένα από τα θέματα που απασχόλησε την Ομάδα Εργασίας Τουρκικών Μειονοτήτων της FUEN και πέρασε ακόμα και στην έκθεσή της είναι η προκατάληψη και το περιβάλλον πίεσης από την πλευρά της Κυβέρνησης προς την μειονότητα που εκφράζεται μέσω διώξεων και δικαστικών ερευνών. Χαρακτηριστικά η έκθεση αναφέρεται σε διώξεις εις βάρος των εκλεγμένων Μουφτήδων Κομοτηνής και Ξάνθης.

        Σε ρεπορτάζ της αθηναϊκής εφημερίδας «Καθημερινή» του 2015 με θέμα την νομιμοποίηση τριών τζαμιών στην Αθήνα, μαθαίνουμε ότι στην πρωτεύουσα λειτουργούν με κρατική άδεια μόνο τρία τζαμιά. Την ίδια πληροφορία παίρνουμε και από πιο πρόσφατα δημοσιεύματα τα οποία αναφέρουν ότι στην Αττική σύμφωνα με εκτιμήσεις λειτουργούν περισσότερα από 100 άτυπα τζαμιά σε υπόγεια και πάρκιγνκ για μία κοινότητα περίπου 750.000 πιστών εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι μετανάστες. Ακόμα και σήμερα 3 μόνο τζαμιά κατάφεραν να λάβουν άδεια λειτουργίας. 

Είναι ενδιαφέρον το σχόλιο του συντάκτη της εφημερίδας σχετικά με τα νόμιμα πλέον τζαμιά, μία συζήτηση που θυμίζει κάτι από Θράκη: «Και στις τρεις περιπτώσεις το ελληνικό κράτος έχει δώσει τις σχετικές άδειες το 2014 και το 2015 σε μουσουλμάνους με γνωστή τη νομιμοφροσύνη τους απέναντι στο συνταγματικό πλαίσιο της χώρας. Έτσι, παρά το γεγονός ότι οι ιεροκήρυκες των ευκτήριων οίκων που υπάρχουν στην Αθήνα δεν έχουν σε όλες τις περιπτώσεις εγκύκλια μόρφωση, οι τρεις υπεύθυνοι των νόμιμων πλέον τζαμιών είναι τα «μάτια και τα αυτιά» του κράτους».

        Ο συντάκτης του άρθρου διαπιστώνει σχετικά με την πορεία αδειοδότησης χώρων προσευχής που λειτουργούν ως τζαμιά στην Αθήνα, ότι οι χώροι πρώτα φτιάχνονται και μετά παίρνουν άδεια. Σε όλα επίσης υπάρχουν αίθουσες όπου τα παιδιά διδάσκονται μαθήματα Κορανίου.

        Η συζήτηση για το μεστζίτ στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας δεν θα διογκωνόταν τόσο πολύ από την πλευρά της Μειονότητας με ανακοινώσεις, δελτία τύπου κλπ. αν δεν βάλλονταν οι θρησκευτικές ελευθερίες της κοινότητας σε ένα γενικότερο πλαίσιο που αγγίζει και τους Μουφτήδες, τους ιμάμηδες, τα βακούφια κλπ. Από την άλλη πάλι πλευρά, η συζήτηση για το μεστζίτ στην Ημαθία δεν θα υπήρχε καν αν η κατοχύρωση θρησκευτικών ελευθεριών και της ανεκτικότητας έναντι της Μειονότητας ήταν δεδομένη από την πλευρά της πολιτείας.