აქტუალური თემის ანალიზი 46/2020
ტრამპის შემდეგ ახლო აღმოსავლეთი
აქტუალური თემის ანალიზი 46/2020
ტრამპის შემდეგ ახლო აღმოსავლეთი
პოლიტიკის, ეკონომიკისა და საზოგადოების კვლევის ფონდის SETA-ს უსაფრთხოების კვლევის დირექტორი, დოცენტი მურათ იეშილთაში, აშშ-ში ჩატარებულ საპრეზიდენტო არჩევნებს აფასებს....
2020 წლის 3 ნოემბერს, აშშ-ში ჩატარებულ საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ, რესპუბლიკელმა ტრამპმა დემოკრატ ბაიდენთან ადგილი დაკარგა. მართალია, არჩევნების ოფიციალური შედეგები ჯერ არ არის გამოცხადებული, მაგრამ ბაიდენმა გამარჯვება გამოაცხადა. ტრამპი კი აგრძელებს პროტესტის შენარჩუნებას. ტრამპის მთავარი პრეტენზია ის არის, რომ არჩევნებში დარღვევებია. რესპუბლიკელები ორად გაიყო. მიუხედავად იმისა, რომ ზოგი მათგანი ტრამპის მარცხს აღიარებს, ზოგიც კიდე ფქრობს, რომ ტრამპმა უნდა გააგრძელოს ბრძოლა. ტრამპის მიერ სასამართლო პროცესის დაწყება, სავარაუდოდ, ვერ შეცვლის არჩევნების შედეგებს და 2021 წლის იანვარში ბაიდენი ოფიციალურად გახდება, შეერთებული შტატების ახალი პრეზიდენტი. გასული საუკუნის არჩევნების გათვალისწინებით, ბაიდენმა მოიგო არჩევნები ყველაზე მეტი ხმით. ერთი შეხედვით, ეს დიდ გამარჯვებას ნიშნავს; ამასთან, ბაიდენს ძალიან რთული პროცესი აქვს.
ამ რთული პროცესების სათავეში არის კორონას ეპიდემიის წინააღმდეგ ბრძოლა. ბაიდენმა გამოაცხადა თავისი სტრატეგია კორონასთან საბრძოლველად, სანამ საარჩევნო კამპანია მიმდინარეობდა. ამასთან, აშშ-ში კორონას ახალი შემთხვევები დღითიდღე იზრდება. ადამიანთა რიცხვმა, რომლებმაც სიცოცხლე დაკარგეს, დღეში ათასს გადააჭარბა. ეს აიძულებს ბაიდენს, პრეზიდენტობის პირველი წელი დაუთმოს ქოქოსს. კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი საკითხი, რომელსაც ბაიდენი უნდა გაუმკლავდეს, არის ეკონომიკა. კორონას ეპიდემიის გამო ამერიკის ეკონომიკა სერიოზული შემცირების წინაშე დგას. საკითხები, რომლებიც ბაიდენისთვის პირველ წელს დაიკავებს, ამით არ შემოიფარგლება. ბაიდენმა ტრამპში უნდა შეარბილოს ეპოქის მძიმე სოციალური პოლარიზაცია. ამ ეტაპზე მას ასევე მოუწევს, „ფერადკანიანთა რისხვის“ დარეგულირება. ფლოიდის მოვლენებით დაწყებული რასიზმის შესახებ დისკუსიები ბაიდენის სრული გამოწვევაა. წინასაარჩევნო კამპანიის დროს მან სერიოზული დაპირებები მისცა, რომ ამ პრობლემას გაუმკლავდებოდა და გამოსავალს ნახავდა.
კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი საკითხი, რომელიც ყველაზე საინტერესო იქნება ბაიდენის პრეზიდენტობის პერიოდში, არის საგარეო პოლიტიკა. ბაიდენმა თავისი ეპოქა აღწერა, როგორც ამერიკის ძალაუფლებისა და ხელმძღვანელობის აღდგენა. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ბაიდენი შეეცდება დაუბრუნოს პრესტიჟი აშშ-ს, რომელიც ტრამპის პერიოდში დაკარგა. ამ კონტექსტში, ბაიდენმა განაცხადა, რომ შეერთებული შტატები დაბრუნდება პარიზის კლიმატის ცვლილების შეთანხმებაში, საიდანაც ტრამპი გავიდა. ისევ და ისევ, ტრამპის გადაწყვეტილება ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციისთვის ამერიკული დახმარების შემცირების შესახებ გადაწყვეტილების სწრაფად შეცვლის შესახებ, ბაიდენის საგარეო პოლიტიკის ერთ-ერთი პირველი არჩევანი იქნება.
აშშ-ის ახალი საგარეო პოლიტიკა ახლო აღმოსავლეთში თუ როგორი იქნება, ეს ცნობისმოყვარეობის საკითხია. სავსებით ნათელია, რომ ბაიდენი არ დაიცავს ტრამპის საგარეო პოლიტიკის ხაზს. სინამდვილეში, მან წინასაარჩევნო განცხადებებში ირანის ბირთვული საკითხის შესახებ, მინიშნებები მისცა ირანის პოლიტიკას. ირანის ბირთვულ გარიგებაზე დაბრუნება ერთ-ერთი ასეთი ვარიანტია. მაგრამ რა სახის გარიგება იქნება ეს? ისრაელის საკითხში ტრამპი შესაძლებლობებს შორისაა უარი თქვას „ისრაელის ღია მხარდაჭერაზე“. ბაიდენის ხელმძღვანელობით, ისრაელის მანევრის ოთახი შეიძლება ძალიან ვიწრო იყოს. კიდევ ერთი ქვეყანა, რომელზეც დაზარალდება ღია მხარდაჭერის პოლიტიკით, არის საუდის არაბეთი. შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ხაშოგის მკვლელობა ეფექტური იქნება ბაიდენის, საუდის არაბეთის მიმართ მიდგომაში. ისეთ მოთამაშეებს, როგორიცაა არაბთა გაერთიანებული საემიროები და ეგვიპტე, შეიძლება ასევე მოუწიონ პოზიციების შეცვლა. ბაიდენმა შესაძლოა გამოაცხადოს სირიის ყოვლისმომცველი სტრატეგიის ახალი გეგმა. ბევრი ანალიტიკოსის თქმით, თურქეთ-ამერიკის ურთიერთობებში კრიზისი კიდევ უფრო გაღრმავდება. მაგრამ, ამ ეტაპზე ამის თქმა ნაადრევია.
რეგიონის გეოპოლიტიკაში მოხდა რადიკალური ცვლილებები. ბაიდენის სურვილის შემთხვევაშიც ვნახავთ, შეძლებს თუ არა მან შეცვალოს ეს ცვლილება და კვლავ აქციოს აშშ პრესტიჟულ მოთამაშედ ახლო აღმოსავლეთში. ამასთან, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მისი საქმე სულაც არ არის მარტივი, - წერს, პოლიტიკის, ეკონომიკისა და საზოგადოების კვლევის ფონდის SETA-ს უსაფრთხოების კვლევის დირექტორი, დოცენტი მურათ იეშილთაში.
