محیط زیست دغدغه هند برای دستیابی به توسعه اقتصادی و اجتماعی

هند در سالهای اخیر با هدف تبدیل شدن به یک قدرت جهانی و با تکیه بر آموزه های اجتماعی تاریخی ملت خود که طبیعت را ارج مینهند گامهای بزرگی در جهت حفظ محیط زیست به نفع جامعه بشری و منافع اقتصادی مردم خود برداشته است

به گزارش ایرنا در روز دوشنبه، مودی در واکشن به دریافت جایزه سازمان ملل تاکید کرد که این جایزه نه برای فرد بلکه برای سیستم ارزشی زندگی هندی هاست که در هماهنگی با طبیعت و حفاظت از محیط زیست است. مودی و امانوئل ماکرن، رئیس جمهور فرانسه، به طور مشترک این جایزه را دریافت کردند که بالاترین افتخار محیط زیستی برای کار پیشگامان دفاع از اتحاد بین المللی خورشیدی و ترویج زمینه های جدیدی از همکاری در اقدامات زیست محیطی است. مودی در یک ساسله از توییت ها گفت: من با تمام فروتنی، جایزه قهرمانان زمین را قبول میکنم و ازسازمان ملل متحد برای این افتخار سپاسگزارم. این جایزه نه برای یک فرد بلکه برای سنت و ارزش های زندگی هندی است که در هماهنگی با طبیعت و حفاظت از محیط زیست است. برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد در توضیح تصمیم خود برای اعطای این جایزه عنوان کرد که برندگان سال جاری برای خصوصیاتی چون ترکیبی از جسارت، تلاشهای نوآورانه و خستگی ناپذیر برای مقابله با برخی از مشکلات زیست محیطی زمان ما شناخته شده است میباشد.

***    محیط زیست ، بزرگترین چالش قرن حاضر در هند جهان در حال حاضر با دو چالش تروریزم و محیط زیست روبروست. هند در غلبه بر موج تروریزم که از همسایگی آن نشات گرفته و به سراسر منطقه گسترده شد موفقانه عمل کرده است اما هنوز راه زیادی تا دست یابی به موفقیت های پایدار در حوزه محیط زیست دارد. در هند مسائل و مشکلات زیست محیطی زیادی وجود دارد. آلودگی هوا، آلودگی آب، زباله و آلودگی محیط طبیعی همه چالش هایی هستند که هند با آنها روبرو میباشد. طبیعت همچنین اثرات شدیدی برهند دارد. وضعیت طبیعت درهند بین سال های 1947 تا 1995 به مراتب بدتر بود. طبق مطالعات زیست محیطی و ارزیابی کارشناسان بانک جهانی، بین سالهای 1995 تا 2010، هند پیشرفت های چشمگیری در زمینه مسائل زیست محیطی و بهبود کیفیت محیط زیست به دست آورده است. با این حال، هند برای رسیدن به کیفیت محیطی مشابه آنچه که در اقتصادهای پیشرفته وجود دارد، راه زیادی دارد. آلودگی همچنان یک چالش بزرگ و همچنین فرصت برای هند است.

***     قانون و سیاست  درطول حکومت انگلیس برهند چندین قانون مرتبط با محیط زیست دراین کشور به تصویب رسید. از جمله اولین قانون ها دراین زمینه قانون شور نوسانس درسال 1853 و شرکت گاز شرقی در سال 1857 میباشد. پس از استقلال از بریتانیا، هند قانون اساسی و بسیاری از قوانین زمان بریتانیا را بدون درنظر گرفتن هیچ قانونی در زمینه یی حفاظت از محیط زیست تصویب کرد. هند قانون اساسی خود را در سال 1976 اصلاح کرد. در بند 48 قانون اساسی هند آمده است:

"دولت باید تلاش کند تا محیط زیست را حفظ و بهبود بخشد و از جنگلات و حیوانات وحشی کشور محافظت کند."

سایر قوانین هند در تاریخ معاصر شامل قانون آب (جلوگیری و کنترل آلودگی) تصویب شده در سال 1974، قانون جنگل (حفاظت) در سال 1980 و قانون هوا (جلوگیری و کنترل آلودگی) در سال 1981 می باشند. علیرغم تصویب قوانین توسط دولت مرکزی هند، واقعیت کیفیت زیست محیطی در بین سال های 1947 تا 1990 به شدت بدتر شد. روستا نشینان فقیر هیچ گزینه ای جز استفاده از هرگونه امکان موجود برای حفظ جان خود نداشتند. در نتیجه آلودگی هوا افزایش یافت، آلودگی آب بدتر شد و پوشش جنگل ها کاهش یافت. تعدادی به توسعه اقتصادی به عنوان عامل تخریب محیط زیست در هند اشاره کرده اند. گفته می شود که جمعیت رو به رشد هند، علت اصلی تخریب محیط زیست در این کشور است.
 مسائل اصلی محیط زیست مسائل زیست محیطی عمده عبارتند از تخریب جنگل و زمین های زراعتی، تخریب منابع (مانند آب، معدن، جنگل، ریگ و ماسه و سنگ)، تخریب محیط زیست، صحت عامه ، از دست یافتن به تنوع زیستی، کاهش مقاومت اکوسیستم و امنیت معیشت جمعیت فقیر میباشد. منابع عمده آلوده کننده در هند عبارتند از سوزاندن چوب و توده های جامد از قبیل زباله های خشک شده حیوانات منحیث منبع اولیه انرژی، کمبود سازماندهی زباله و خدمات حذف ضایعات، کمبود عملیات تصفیه فاضلاب، عدم کنترل سیل و آب ناشی از باران در فصل بارانی، ورود ضایعات مصرف کنندگان به رودخانه ها، آتش زدن اجساد در نزدیکی رودخانه های عمده، حمایت دولت از حمل و نقل عمومی بسیار آلوده، و ادامه فعالیت کارخانه های دولتی بسیار آلوده که بین سال های 1950 و 1980 ساخته شده اند می باشد.

***      رشد جمعیت و کیفیت محیط زیست سابقه طولانی مطالعه و بحث در مورد رابطه بین رشد جمعیت و محیط زیست وجود دارد. به طور مثال، یک متفکر انگلیسی به نام مالتوس معتقد است که رشد جمعیت، زمینهای زراعتی را تحت فشار قرار میدهد، باعث تخریب محیط زیست میشود و به کشت زمین های بیشتر و با کیفیت محصولات پایین تر منجر میشود. این تخریب محیط زیست در نهایت باعث کاهش تولید محصولات زراعتی و دسترسی به مواد غذایی، قحطی، امراض و مرگ میر میشود، که این عوامل در نهایت کاهش سطح رشد جمعیت را در عقب خود دارد.

***      آلودگی آب هند دارای مشکلات بزرگ مربوط به آلودگی آب است. تخلیه فاضلاب تصفیه نشده مهمترین عامل برای آلودگی سطحی و زمینی درهند است. شکاف بزرگی بین تولید و تصفیه یی فاضلاب خانگی درهند وجود دارد. مشکل تنها این نیست که هند ظرفیت کافی برای تصفیه ندارد، بلکه مراکز تصفیه فاضلاب های اینکشوراغلب فعال نیستند و از آنها نگه داری مناسب نمی شود. براساس یک مطالعه سازمان صحی جهانی، در میان 3،119 شهر و اولوسوالی هند، فقط 209 شهر دارای امکانات نسبی تصفیه فاضلاب هستند و تنها 8 شهر دارای مرکز تصفیه فاضلاب کامل میباشند. بیش از 100 شهر هندی، فاضلاب تصفیه نشده را مستقیما در رودخانه گنگ رها می کنند.

****      آلودگی هوا آلودگی هوا درهند یک مسئله جدی است که منابع عمده آن عبارتند از سوختن چوب و سوخت زیست توده، آلودگی موترها و ترافیک است. آلودگی هوا همچنین عامل اصلی پدیده ابر قهوه ای آسیا است که سبب میشود فصل بارانی به تأخیر افتد. هند بزرگترین مصرف کننده سوخت چوب، زباله های زراعتی و زیست توده برای اهداف انرژی است. سوخت سنتی (چوب، بقایای محصول و مدفوع خشک شده حیوانات) بر مصرف انرژی داخل خانه های روستایی درهند غالب است و حدود 90 فیصد آن را تشکیل میدهد. درمناطق شهری، این سوخت سنتی حدود 24 فیصد از مصرف انرژی را تشکیل میدهد. سوخت چوب، زباله های زراعی و مدفوع خشک شده حیوانات، سالانه بیش از 165 میلیون تن آلودگی را داخل خانه و هوای آزاد هند رها می سازد.

***      آلودگی زباله جامد مشاهده زباله های جامد در مناطق شهری و روستایی هند امری معمولی است. این زباله ها یک منبع عمده آلودگی میباشند. شهرهای هند بیش از 100 میلیون تن ضایعات جامد در سال تولید میکنند. گوشه های  جاده ها در مکان های عمومی و پیاده رو ها پر از زباله هستند و رودخانه ها و کانال ها به عنوان محل دفن زباله عمل میکنند. بخشی از این بحران زباله در هند ناشی از افزایش تراکم جمعیت در شهرها است. مشکل زباله های هند همچنین به شکست سیاست های دولت های اینکشور اشاره میکند. مناطق گردشگری در هند به خصوص در مناطق کوهستانی نیز در سال های اخیر با مشکل زباله مواجه شده اند.

***      آلودگی صوتی آلودگی صوتی سر و صدایی است که مزاحم فعالیت یا تعادل زندگی انسان یا حیوانات است و به آن آسیب میرساند. هندوستان از نظر آلودگی صوتی میتواند به عنوان آلوده ترین کشور جهان شناخته شود. منابع اصلی آلودگی صوتی در فضای باز در سرتاسر جهان عمدتا ماشین آلات و سیستم های حمل و نقل، وسایل نقلیه موتوری، طیاره و قطار است. در هند همچنین صدای موسیقی بلند در طول جشن های مذهبی این کشور یک منبع آلودگی صوتی محسوب میشود. برنامه ریزی ضعیف شهری میتواند باعث آلودگی صوتی شود، زیرا ساختمان های صنعتی و مسکونی که در کنار یکدیگر قرار گرفته اند، میتوانند به آلودگی صوتی در مناطق مسکونی منجر شوند.

***      آلودگی زمین یا خاک در ماه مارچ سال 2009، مسئله ایالت پنجاب هند توجه مطبوعات را به خود جلب کرد. اعلام شده است که آلودگی ناشی از حوضچه های آتش نیروگاه های حرارتی سبب بروز اختلالات شدید در مردم محلی مانند تولد پیش از موعد کودکان در مناطق فریدکوت و باتیندا در ایالت پنجاب شده است. گزارش های خبری حاکی از آن بود که سطح اورانیوم در این مناطق بیش از 60 برابر حد مجاز به ثبت رسیده بود. در سال 2012، دولت هند تایید کرد که آب های زیرزمینی در بخش مالوه در ایالت پنجاب دارای آلودگی اورانیوم است که 50 فیصد بالاتر از حد مجاز تعیین شده توسط سازمان صحی جهانی سازمان ملل می باشد.

***      تولید گاز های گلخانه ای هند سومین تولید کننده کاربن دای اکساید، اصلی ترین گاز گلخانه ای، در سال 2009 در جهان بوده است. چین و آمریکا به ترتیب در درجه اول و دوم جهانی از نظر تولید کاربن دای اکساید در جهان در دوره یاد شده هستند. هند با هفده فیصد جمعیت جهان، 5 فیصد از تولید گازکاربن دای اکساید با منبع انسانی در جهان را به خود اختصاص داده است. در این زمینه سهم چین 24 فیصد است. بر اساس جمعیت، هند حدود 1.4 تن گاز کاربن دای اکساید را به تناسب هر فرد تولید می کند. در مقایسه با هند، آمریکا 17 تن به ازای هر نفر و در جهان به طور متوسط 5.3 تن به ازای هر نفر دی اکسید کربن تولید می شود. آنچه درباره سیاست های هند در رابطه با محیط زیست بیشتر از همه حائز اهمیت است نه دستاوردهای آن بلکه تلاش مداوم برای مقابله با آن از طریق ایجاد آگاهی در سطح عموم، تمرکز بر برنامه های کوچک و منطقه ای و همچنین عزم راسخ اینکشور برای استفاده از امکانات مالی و اقتصادی برای بهبود محیط زیست برای دست یابی به توسعه پایدار می باشد. در حال حاضر هم دولت و هم ملت هند بر این نکته واقف شده اند که تمرکز بر انرژی های تجدیدپذیر و تلاش همه جانبه برای حفظ منابع طبیعی موجود یگانه راه چاره این پرجمعیت‌ترین کشور دمکراتیک جهان است تا بتواند به رشد اقتصادی 'سبز' دست یابد.