" اقتصاد ایران نصف اقتصاد ترکیه است"

محمد فاضلی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، در یادداشتی در حساب تلگرامی خود به ارزیابی گزارش موسسه جهانی مکنزی که یکی از معتبرترین شرکت‌های مشاوره و مطالعات اقتصادی جهان است و با انتشار گزارشی با عنوان "ایران: فرصت رشد یک تریلیون دالری؟" در سال 2016 ٬ ظرفیت‌های رشد و اشتغال در ایران در دو دهه آینده (تا سال 2035 یا 1415) را بررسی و ارائه کرد. 

ارزیابی فاضلی از این گزارش به شرح زیر است:

گزارش مؤسسه مکنزی نشان می‌دهد که اقتصاد ایران در سال 1989 (سال 1368 شمسی) به ارزش اسمی، برابر و همتراز اقتصاد ترکیه بود؛ در حال حاضر، با تولید ناخالص داخلی 415 میلیارد دالری و تولید ناخالص داخلی سرانه 5300 دالری (اسمی) در سال 2014، نصف اندازه اقتصاد ترکیه است.

 روابط تجاری و مالی ایران با بسیاری از کشورهای جهان در طول دو دهه قبل، مشمول تحریم‌های بین‌المللی بود که این باعث منزوی شدن اقتصاد این کشور و در نتیجه رشد نامتوازن آن شد. ایران در آن دوره، از موج ارتقای بهره‌وری و جهانی شدن که باعث تقویت رشد در دیگر نقاط جهان گردید، عقب ماند. 

 اقتصاد ایران بر اساس برابری قدرت خرید، در سال 1989 به اندازه 50 فیصد بزرگتر از اقتصاد ترکیه بود؛ در سال 2014 با قدرت خرید 1.4 میلیارد دالری، اندکی کوچک‌تر از ترکیه بود.

 ایران صاحب ذخایر عظیم معدنی مس و روی است. در سال 2014، این کشور 14 میلیارد دالر محصولات پتروشیمی صادر کرد و بخش خودرو آن، بیش از یک میلیون دستگاه وسیله نقلیه تولید کرد. 

 یکی از ویژگی‌های نامتعارف اقتصادی با این حجم، اتکای شدید آن به تولید‌کنندگان داخلی کالاها و خدمات، از لوازم آرایش گرفته تا محصولات دوایی و تجهیزات الکترونیک، است. 

 ایران دارای یکی از بالاترین سطوح مشارکت در آموزش عالی در دنیا و بالاتر از انگلستان، فرانسه و آلمان است و بیش از یک سوم این افراد نیز در رشته‌های انجنیری فارغ‌التحصیل شده‌اند.

 این آمار، ایران را در میان پنج کشور اول دنیا از لحاظ تعداد فارغ‌التخصیلان رشته‌های مهندسی در هر سال قرار می‌دهد و این تقریبا همتراز با ایالات متحده آمریکا و بالاتر از جاپان و کوریای جنوبی است. 

 تحقیقات مؤسسه جهانی مکنزی، اندازه و پویایی طبقه مصرف‌کننده را بعنوان یک عامل پیش‌بینی کننده رشد اقتصادی در اقتصادهای نوظهور تشخیص داده است. 

 ‌در حال حاضر، حدود 56 فیصد از خانوارهای ایرانی دارای درآمد سالانه 20 هزار دالر بر اساس برابری قدرت خرید هستند، سطحی که ما آن را بعنوان "خانوارهای مصرف‌کننده" تعریف می‌کنیم.

 این نسبت، بیش از دو برابر نسبت‌های مربوط به چین و هند است و در کشورهای برزیل، هند و چین است و تنها روسیه است که با ایران برابری می‌کند. از لحاظ برابری قدرت خرید، خرده‌فروشی سرانه ایران، بالاتر از ترکیه، مالزیا یا مکزیکا است. 

وی افزود:" ایران اگرچه دست به گریبان بحران محیط زیست، رکود، فساد، ناکارآمدی نظام اداری، بد اداره شدن شهرها، تعطیلی کارخانه‌ها و عملکرد نامناسب و ناکارآمد بانک‌هاست، اما چنان نیست که این سرزمین از مردان و زنان متعهد، متخصص، دلسوز، سالم، شجاع و اندیشمند خالی شده باشد. "

وی تصریح کرد:"ایران می‌تواند 1000 میلیارد دالر به تولید ناخالص داخلی خود که اکنون حدود 400 تا 500 میلیارد دالر برآورد می‌شود – بیفزاید. این یعنی ما ایرانی‌ها می‌توانیم سه برابر امروز ثروتمند شویم. مؤسسه مکنزی معتقد است ایران می‌تواند 9 میلیون شغل جدید ایجاد کند. این یعنی ما می‌توانیم بخش زیادی از بیکاران را شاغل کنیم."