پروژه "جریان جنوب" و تاثیر آن بر سیاستهای خارجی ترکیه

ترکیه با افزایش تاثیر خود در زمینه سیاست خارجی تبدیل به کشوری بسیار مهم و قدرتمند در منطقه خواهد شد. پروژه جریان ترک نیز در این چارچوب بر اهمیت و قدرت ترکیه خواهد افزود

686702
پروژه "جریان جنوب" و تاثیر آن بر سیاستهای خارجی ترکیه

با لغو پروژه "جریان جنوب" که قرار بود گاز طبیعی روسیه را از طریق بحیره سیاه به کشورهای اروپایی انتقال دهند، این بار "جریان ترک" یعنی انتقال گاز طبیعی روسیه از طریق ترکیه به کشورهای اروپایی مطرح شد. این موضوع برای اولین بار در سال 2014 و از سوی ولادیمیر پوتین رییس دولت روسیه در جریان سفر وی به انقره مطرح شد. اجرای اولین فاز این پروژه که گاز طبیعی روسیه را به ترکیه انتقال خواهد داد و بدلیل سرنگونی طیاره روس توسط اردوی ترکیه و بروز بحران به تعلیق گرفته شده بود، در سال 2016 به امضای مقامات ترکیه و روسیه رسید. اما بر سر فاز دوم این پروژه یعنی انتقال آن از ترکیه به کشورهای اروپایی هنوز تفاهمی حاصل نشده است.

خط لوله غرب که سالانه 14 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی را به ترکیه انتقال میدهد، در سال 2019 بسته خواهد شد. بنابراین روسیه فرصت خواهد یافت تا این بار از طریق "جریان ترک" گاز طبیعی خود را انتقال دهد. بر اساس قرارداد بسته شده بین ترکیه و روسیه، اولین فاز این پروژه در سال 2018 آغاز خواهد شد. با این پروژه، روسیه 15.75 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی به ترکیه و 15.75 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی نیز از طریق ترکیه به کشورهای اروپای جنوبشرقی ارسال خواهد کرد.

در حال حاضر انتظار میرود که پروژه جریان ترک، امتیازات مهمی را برای ترکیه، روسیه و کشورهای اروپایی به همراه آورد. وقتی از منظر اروپا به این موضوع نگاه میکنیم، با وضعیتی پیچیده روبرو میشویم. کشورهای اروپایی از سویی سعی دارند از میزان وابستگی خود به روسیه و گاز طبیعی این کشور بکاهند، از سوی دیگر نیز با افزایش میزان نیاز به انرژی در جستجوی گزینه های آلترناتیف میباشند. اما آنچه واضح است، این است که منابع آلترناتیف انرژی پاسخگوی افزایش نیاز به انرژی در نتیجه سرمایه گذاریهای انجام گرفته نخواهد بود.

همچنانکه میدانید، روسیه از طریق "جریان غرب" و "خط اول جریان شمال" اقدام به انتقال گاز طبیعی به اروپا میکند. با توجه به وضعیت کنونی و در نظر گرفتن اینکه در سال 2019 انتقال گاز طبیعی از "جریان غرب" قطع خواهد شد، واضح است که اروپا نیاز مبرمی به استفاده از "جریان ترک" خواهد داشت.  هر چند که سرمایه گذاری در زمینه انرژی تجدید پذیر و نیز گاز مایع که راه را برای واردات گاز از سایر کشورها فراهم میکند افزایش یافته است، اما بر اساس پیش بینی های سازمان بین المللی انرژی، میزان نیاز اروپا به گاز طبیعی در حال افزایش میباشد.   

از سوی دیگر روسیه که با تحریمات مختلفی از سوی اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا روبروست، با مشکلات متعددی در اقتصاد خود مواجه است. حکومت روسیه برای از دست ندادن اروپا که مهمترین بازار تجاری این کشور در زمینه صادارت گاز طبیعی است، خواهان امضای قرارداد با ترکیه در این زمینه است. در این چارچوب میتوان گفت، پروژه جریان ترک که از اهمیتی حساس و حیاتی در بازار جهانی انرژی برخوردار است، میتواند از تنش موجود در روابط روسیه – اروپا بکاهد. این پروژه یک بار دیگر نشان خواهد داد که نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای در سیاست جهانی دارد.

ترکیه که یکی از مهمترین بهره برداران پروژه جریان ترک میباشد، درموقعیتی بسیار حساس و جیوپلتیک از نظر جغرافیایی قرار دارد و میخواهد از این موقعیت خود استفاده کند. ترکیه به مثابه پلی است بین کشورهای شرق که صاحب منابع و ذخایر عظیم انرژی هستند و کشورهای غرب که تقاضای بالایی برای مصرف این منابع دارند. این امر نیز فرصتی را برای ترکیه فراهم میکند تا بعنوان کشوری امن تبدیل به مرکز تجارت انرژی شود.

ترکیه که با پروژه جریان ترک عنوان کشوری امن در تجارت انرژی را بخود گرفته است، برای تامین امنیت خود و سایر کشورهای جهان در زمینه عرضه و تقاضای انرژی فرصت بسیار مهمی را در اختیار دارد. ترکیه همچنین در نظر دارد تا با اجرای سیاستهای خاص نه همانند اوکراین بعنوان یک کشور محل عبور انرژی بلکه بعنوان کشور محل ذخیره و صادرات گاز طبیعی عمل نماید. همچنین با استفاده از این امتیاز خود سرمایه گذاران در زمینه انرژی را جذب نموده و تبدیل به مرکز جذب سرمایه شود.    

بنابراین میتوان گفت که ترکیه با افزایش تاثیر خود در زمینه سیاست خارجی تبدیل به کشوری بسیار مهم و قدرتمند در منطقه خواهد شد. پروژه جریان ترک نیز در این چارچوب بر اهمیت و قدرت ترکیه خواهد افزود.      



اخبار مربوطه