برنامه ای آجندای انرژی تورکیه-نگرش تهاجمی اسرائیل و بحران های جدید در منطقه

یک سال از آغاز حملات اسرائیل به غزه می گذرد. تعداد فلسطینیان به قتل رسیده به 45 هزار نفر رسید. اجساد هزاران سالخورده، زن، طفل و نوزاد هنوز در زیر ساختمان هایی که مورد اصابت قرار گرفته اند مدفون است. بیش از 1.2 میلیون نفر در نوار غزه از خانه های خود آواره شدند. اما تجاوزات اسرائیل به اینها محدود نمی شود... در پی تنش با ایران، دولت تل ابیب لبنان را هدف قرار داد  و عناصر حزب الله هدف قرار گرفتند. از سال گذشته تاکنون حدود 2500 نفر در حملات اسرائیل به این کشور کشته و هزاران نفر زخمی شده اند. فقدان اقدامات احتیاطی از سوی سازمان ملل و جامعه بین المللی در مورد برخورد اسرائیل همچنان یک علامت سوال در مورد اینکه این روند چقدر طول خواهد کشید، باقی مانده است.

با این حال، نگرش تهاجمی اسرائیل همچنین منجر به بحران های جدیدی در منطقه می شود... همه این تحولات ما را به یاد بحران متفاوتی می اندازد که در گذشته رخ داده است. پس از جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1973، حمایت ایالات متحده از تل ابیب، کشورهای عربی تولیدکننده نفت را بسیج کرد. کشورهای تحت رهبری عربستان سعودی تحریم نفتی را علیه ایالات متحده آغاز کردند. سپس این تحریم به اروپای غربی و جاپان نیز گسترش یافت. به همراه این تحریم، قیمت بشکه نفت ظرف یک سال از 3 دلار به 12 دلار افزایش یافت.

در اروپای غربی و ایالات متحده که صنایع توسعه یافته ای دارند، صنایع موتر سازی آسیب جدی دید. زمانی که جاپان با تحریم مواجه شد، مجبور شد روابط خود را با اسرائیل به پایین ترین سطح کاهش دهد. بریتانیا تحریمی را که علیه اعراب اعمال کرده بود، لغو کرد. او شروع به تحریم تسلیحاتی اسرائیل کرد.با توجه به افزایش 400 فیصدی قیمت نفت، افزایش قیمت محصولات صنعتی در اروپا بسیار بالا بود و این وضعیت باعث تورم جدی شد. در محدوده تحولات امروز، انتظار نمی رود کشورهای عربی تحریم نفتی گسترده ای را اجرا کنند. با این حال، نقش کلیدی ایران در بازارهای نفت به طور مستقیم بر بازارهای بین المللی تأثیر می گذارد.

نگرانی اصلی برای بازارهای نفت، هدف قرار دادن تلافی جویانه اسرائیل بر تاسیسات نفتی ایران است که به طور بالقوه می تواند قیمت نفت خام را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. بر اساس گزارش سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، ایران که با تولید روزانه بیش از 3.3 میلیون بشکه در ماه آگست به بالاترین سطح در 5 سال گذشته رسیده است، در میان 10 تولیدکننده بزرگ نفت در جهان قرار دارد. ایران نیمی از تولید خود را صادر می کند که حدود 2 فیصد از عرضه جهانی را تشکیل می دهد.

نگرانی زیادی وجود دارد که تشدید بیشتر تنش ها توسط اسرائیل و شروع یک جنگ منطقه ای به طور جدی قیمت نفت را افزایش دهد. بیم آن می رود که این امر چشم انداز تورم بالای جهانی را که در حال حاضر ادامه دارد پیچیده تر کند. نه تنها قیمت نفت، بلکه مسیرهای حمل و نقل نفت نیز مستقیماً تحت تأثیر بحران منطقه ای قرار گرفت. اعلام حوثی ها در یمن مبنی بر هدف قرار دادن کشتی های نفتی در بحیره ای  سرخ باعث تغییر مسیر کشتی ها شد. مسیر بحری  بحیره ای سرخ، که 10 فیصد تجارت جهانی در آن انجام می شود، دیگر توسط شرکت های حمل و نقل بزرگ ترجیح داده نمی شود.

تنگه باب المندب بین آسیا و آفریقا قرار دارد. تنگه باسفور بحیره ای  سرخ را به اقیانوس هند بین ایالت های یمن و جیبوتی متصل می کند. سالانه تقریباً 33 هزار کشتی از تنگه باسفور عبور می کنند که در باریک ترین نقطه آن 32 کیلومتر عرض دارد. بخش قابل توجهی از این کشتی ها نفتکش های حامل نفت کشورهای حوزه خلیج فارس هستند. مصونیت و امنیت ترافیک در تنگه باسفور، جایی که تقریباً یک پنجم مصرف نفت جهان از آنجا می گذرد، توسط جامعه بین المللی به دقت رصد می شود. آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و اسرائیل می خواهند در کشورهای نزدیک تنگه باسفور پایگاه های نظامی داشته باشند.

از سوی دیگر، کانال سوئز، یک آبراه مصنوعی که بحیره ای  مدیترانه و بحیره ای  سرخ را به هم متصل می کند، مسیر تجارت بحری بین اروپا و آسیا را بدون نیاز به طی کردن مسیر طولانی تری در اطراف قاره آفریقا کوتاه می کند.با این حال، به دلیل حملات حوثی ها، صدها کشتی در سال گذشته شروع به استفاده از دماغه امید نیک کرده اند، نه کانال سوئز، هرچند هزینه آن بیشتر است. و این وضعیت نیز باعث افزایش قیمت گاز طبیعی مایع شد.