باید دانست- «استقلال ملت با عزم و اراده ملت حفظ خواهد شد»

دربرنامه ای امروزی باید دانست مان می خواهیم شما را دقیقاً به 105 سال قبل برگردانیم با اشاره به ماده سوم مرامنامه ای آماسیه، سخنان خود را با این جمله آغاز می کنیم که «استقلال ملت با عزم و اراده ملت نجات می یابد».

امپراتوری عثمانی با شکست در جنگ جهانی اول عملاً فرو می پاشد و با امضای معاهده ثور به طور قانونی از بین می رود. مناطق مختلف آناتولی از جمله استانبول پایتخت بر اساس توافقات بین دولت های پیروز توسط اردو های مختلف اشغال شده و پارلمان عثمانی منحل می شود. اما یک جنرال 38 ساله که برای حل این مساله توظیف شده بود در 16 ماه می سال 1919 با کشتی باندرمه که از بندر استانبول به سمت سامسون حرکت کرد، این بازی را با اتکا به ملت تورکیه برهم زد.

پس از آنکه جنرال مصطفی کمال درتاریخ 19 ماه می وارد سامسون شد، بلافاصله شروع به برگزاری جلسات با مقامات نظامی و غیرنظامی و تدارک جنبش مقاومت علیه اشغالگران در آناتولی کرد. این وضعیت با مرامنامه ای آماسیا که در شب 21 تا 22 جون با محتوای برنامه جنگ استقلال تورکیه تحریر یافته بود، به جهانیان اعلام شد. چهار ماده اول مرامنامه که دارای اهمیت تاریخی است به شرح زیر بوده است:

1- تمامیت کشور و استقلال ملت در خطر است.

2- دولت استانبول نمیتواند به مسئولیت خود عمل کند. این وضعیت باعث میشود ملت و کشور مان از هم پاشیده و ویران شده به نظر برسد.

3- استقلال ملت با عزم و اراده ملت حفظ می شود.

4- برای برآورده شدن نیازهای ملت وبهبود اوضاع و احوال کشورو اعلام حقوق مان با صدای بلند به جهانیان، موجودیت هیئت ملی عاری از هر گونه فشار و کنترل ضروری است.

همانطوری که همه شما به خوبی می دانید، آتاتورک و همراهانش به تطبیق کامل این همه ای مواد را اجرا کردند و ابتدا کشور را از اشغال نجات دادند و سپس به جهان اعلام موجودیت کردند و بدین ترتیب جهان و جهانیان نیز پذیرفتند که جمهوری تورکیه یک کشور مستقل است. این مرامنامه با تاکید بر اینکه دولت استانبول صلاحیت اداره تورکیه را ندارد، بر مفهوم حاکمیت ملی شان در شرایط جنگ تاکید کرد. در واقع، مجلس بزرگ ملی که در 23 آپریل 1920 افتتاح شد، با مدیریت جنگ استقلال با نظرات نمایندگان ملت، حتی در زمان وضعیت اضطراری، به تاریخ پیوست.