تبصره ای برآجندای تورکیه جهان - آیا چین در جنگ اوکراین به روسیه کمک خواهد کرد؟

چنین مشاهده می‌شود که با بهبود شرایط آب و هوایی، درگیری‌ها بین روسیه و اوکراین بیشتر ازاین افزایش خواهد یافت. در حالی که حملات روسیه به رهبری گروه شبه‌نظامی واگنر به ویژه علیه شهر بهموت اوکراین رو به افزایش است، حمایت نظامی و اقتصادی کشورهای غربی از اوکراین نیز روز به روز افزایش می‌یابد. در حالی که بلاک غرب تحت رهبری آمریکا در مقابل روسیه موضع گیری مخالفانه داشته است، این سوال که آیا چین نگرش متردد خود را حفظ کرده  و از روسیه حمایت نظامی خواهد کرد یا خیر، در اذهان تداعی می‌شود.

برغم گذشت یک سال از اقدام روسیه برای اشغال اوکراین، به همراه درگیری‌های نظامی در میدان جنگ، مبارزه از نظر اقتصادی و سیاسی همچنان ادامه دارد. کشورهای آنگلوساکسون، علی‌الخصوص تحت رهبری آمریکا، قصد دارند روند جنگ فرسایشی علیه روسیه را تا پایان ادامه دهند. ارسال تسلیحات سنگین با تکنالوژی  پیشرفته نظامی به اوکراین ادامه داشته و با کمک اتحادیه اروپا حمایت اقتصادی نامحدودی از این کشور انجام می‌گیرد. علاوه بر تمامی اینها، تحریم‌های اقتصادی بسیار جدی علیه روسیه اعمال می‌شود. به طور کلی، شواهد امر نشان می‌دهد، آمریکا تا زمانی که روسیه را به زانو در نیاورد، از این کار منصرف نخواهد شد.

از سوی دیگر، روسیه برغم اینکه از سوی کشورهای کوچکی مانند کیوبا، کوریا و ایران حمایت می‌شود، هنوز نتوانسته است آنچه را که می‌خواهد از متحد اصلی خود یعنی چین به دست بیاورد. چین، اقدام روسیه برای اشغال را به عنوان تهاجم تعریف نکرده و با تحریم روسیه مخالف است. علاوه بر این، با واردات جدی اقتصادی، از روسیه حمایت می‌کند. باز هم، با ترانسفر تکنالوژی  حساس، از آسیب دیدن هر چه بیشتر روسیه از تحریم‌های کشورهای غربی جلوگیری می‌کند. و اما، حمایت نظامی تاکنون مورد بحث نشده است.

چین در اوایل جنگ، از اقدام روسیه برای اشغال، بدون مشورت با آنها استقبال نکرده و چنین فکر می‌کرد که این امر ممکن است به آغاز یک مبارزه زود هنگام پکن با جهان غرب دامن بزند. این احتمال هم وجود دارد که تضعیف و زیر بال گرفتن بیشتر روسیه را به عنوان یک دستاورد استراتژیک مشاهده کرده باشد. فقط، در مرحله کنونی، تصور نمی‌رود که خرد شدن و شکست نظامی بیشتر روسیه در اوکراین را تحمل کند. این به معنای مغلوبیت بزرگی برای چین از نقطه نظر استراتژیک خواهد بود. چین باید با آگاهی از این که پس از حذف روسیه نوبت به او می‌رسد، عمل کند. در نهایت، حتی در حال حاضر، آمریکا همچنان با تشکیل دادن پیمان‌هایی مانند "آئوکوس" به برداشتن گام‌هایی برای محاصره جیوپولیتیکی چین ادامه می‌دهد. برای همین، روسیه بزرگترین و مهم‌ترین متحد چین در مقابل شبکه‌های پیمان جدید تشکیل یافته توسط آمریکا علیه غرب خواهد بود.

چین در ماه‌های آینده با یک ترجیح مقابل خواهد شد. بدین ترتیب یا با حمایت نظامی معنی‌دارتر از روسیه، موقعیت خود در جبهه اوکراین را تقویت خواهد کرد و یا با نادیده گرفتن شکست بزرگترین متحد خود در میدان جنگ، در انتظار رسیدن نوبت خود باقی خواهد ماند.

نویسنده: جان آجون پژوهشگر بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تورکیه