تعیین ‌کننده‌ترین حادثه  در معادله جیوپولیتیک بین‌المللی در سال 2022، تلاش روسیه برای اشغال اوکراین بود. اگرچه بسیاری از کارشناسان تصور می‌کردند روسیه به راحتی این کشور را تصاحب خواهد کرد، اما روس‌ها در مقابل اوکراین موفق نشدند. جنگ به شکلی ویرانگر برای هر دو طرف طولانی شده است. از نظر سال 2023 نیز مشاهده می‌شود که مهمترین موضوع در سطح بین‌المللی، جنگ جاری خواهد بود و بدیهی‌ست که طرفین در حال حاضر از توافق سیاسی دور هستند.

در برنامه تبصره ای بر آجندای تورکیه و جهان امروزی مان مطلبی داریم از جان آجون پژوهشگر بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تورکیه در این زمینه که تقدیم شما عزیزان میگردد

در اولین روزهای سال جدید نیز جنگ روسیه-اوکراین با تمام سرعت ادامه دارد. علی‌الخصوص، هدف قرار دادن سربازان روسی توسط اردوی اوکراین در شهر ماکیفکا دونسک بازتاب گسترده‌ای یافت. در حالی که منابع اوکراینی از کشته شدن حداقل 400 سرباز روسی در نتیجه حمله با تجهیزات راکت‌انداز هیمارس خبر دادند، وزارت دفاع روسیه بالاجبار اعتراف کرد که تا کنون 83 سرباز جان خود را از دست داده‌اند.

روس‌ها در ماه‌های اخیر، با بیرون آمدن از ظاهر آشفته‌ای که در مراحل اولیه جنگ داشتند، به شیوه‌ای سازمان‌یافته‌تر به جنگ ادامه میدهند. پس از انتصاب سرگئی سوروویکین قوماندان نیروی هوایی روسیه به صفت قوماندان جدید نیروهای جنگی در اوکراین، چشم‌انداز نسبتا مثبتی شکل گرفت. ولی، ضربه وارده ای سنگین در ماکیفکا دوباره علامت‌های سوال را بهمراه آورد. گفته می‌شود، سربازان مستقر در پردیس بدلیل جای گرفتن این منطقه در محدوده برد هیمارس و تراکم تیلفون های جیبی مورد هدف قرار گرفتند. برای همین، در اینجا نیز، بازهم ضرر ناشی از قوماندانی-کنترل و بی‌انضباطی موردبحث است.

حال اینکه، اردوی روسیه در ماه‌های اخیر به رهبری سوروویکین توانست با قبول برخی تلفات، خط دفاعی تشکیل داده، تلفات سنگین خود را به حداقل برسانده و با بهره‌گیری از شرایط جوی ایجاد شده در فصل زمستان، موقعیت خود را تقویت کند. همچنین به نظر می‌رسید که حملات سوروویکین که زیربنا‌های اوکراین را با استراتژی تخریب مشابه در سوریه هدف قرار داده بود، نتایجی را به همراه آورده و سرعت عمل اردوی اوکراین را تضعیف نماید. اما، چنین مشاهده می‌شود که اردوی روسیه مشکلات ساختاری بیشتری داشته و سوروویکین نیز نمی‌تواند آنها را حل کند.

با فرارسیدن ماه‌های بهار، درگیری‌های شدیدتری در خطوط جبهه رخ خواهد داد، به ویژه انتظار می‌رود، اردوی اوکراین برای نجات مناطق اشغالی عملیات‌های زمینی ترتیب دهد. باز هم در حالی که کشورهای غربی به کمک‌های تسلیحاتی خود ادامه می‌دهند، روس‌ها تلاش می‌کنند با دادن اهمیت هر چه بیشتر به صنایع دفاعی، تولید خود را افزایش دهند. باز هم نباید فراموش کرد که روس‌ها از نظر جمعیتی طرف برتر هستند. در حالی که طرفین در معادله طولانی شدن جنگ ، با منطق جنگ فرسایشی عمل می‌‌کنند، علامت سوال‌هایی مبنی براینکه چه کسی مقاومت بیشتری نشان داده و زنده می‌ماند، وجود دارد. هر دو طرف نیز جوانب مثبت و منفی دارند، البته قاطعیت کشورهای غربی حامی اوکراین نیز تعیین‌کننده خواهد بود. باز هم دخالت چین در مقطعی به نفع روسیه نیز، یکی از سناریوهای احتمالی است. تورکیه در سال 2023 نیز با سومین راه سیاسی، به ایفای نقش میانجی بین طرفین ادامه خواهد داد.

نویسنده: جان آجون پژوهشگر بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تورکیه