تبصره ایی بر آجندای روزتورکیه، ساختار تئوریک عملیات زمینی احتمالی تورکیه در شمال سوریه و عراق
تورکیه عملیات زمینی را برای تامین ثبات منطقه، پاکسازی منطقه از تروریزم و ایجاد زمینه برای بازگشت پناهجویان مقیم تورکیه ضروری میداند
1913961
تورکیه عملیات زمینی را برای تامین ثبات منطقه، پاکسازی منطقه از تروریزم و ایجاد زمینه برای بازگشت پناهجویان مقیم تورکیه ضروری میداند
بعداز حملات تروریستی گروه تروریستی یپگ، در جاده ای استقلال استانبول و به تعقیب آن در اولوسوالی های اونجوپینار و قارقامیش، به نظر میرسد که تورکیه در حال تدارک یک عملیات نظامی جدید در سوریه است. حمله تروریستی در جاده ای استقلال استانبول از نظر منعکس کردن اقدامات تروریستی پکک با روش جدیدی بینهایت حساس است.
دربرنامه تبصره ای برآجندای روزاین هفته ای مان مطلبی داریم دراینمورد بقلم پروفسور دکتر مراد یئشیلتاش مدیر بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تورکیه ستا که تقدیم شما عزیزان مینماییم:
پس از انجام حملات تروریستی گروه تروریستی یپگ، در جاده ای استقلال استانبول، که به تعقیب آن در اولوسوالی های اونجوپینار و قارقامیشنیز راه اندازی گردید، به نظر میرسد که تورکیه در حال تدارک یک عملیات نظامی جدید در سوریه است. حمله تروریستی در جاده ای استقلال استانبول از نظر انعکاس اقدامات تروریستی پکک با روش جدیدآنها بینهایت حساس است. دستگیری سریع مهاجم، امکان گمراه کردن مردم توسط پکک از طریق انجام عملیات و تبلیغات را از بین برد. از سوی دیگر تورکیه عملیات پنجه شمشیررادرپاسخ به این، آغازبه حمله کرده وعناصرسازمان تروریستی و تجزیهطلب پکک/یپگ را درعراق و سوریه به شدیدترین شکل آن مورد هدف قرارداد. این عملیات که به شکل عملیات هوایی انجام شد، از بسیاری جهات دارای اولینها است. قبل از هر چیز، هدف قرار دادن همزمان اهداف در عراق و سوریه نشان میدهد که تورکیه قادر به انجام یک عملیات هوایی همه جانبه وهمزمان دریک منطقه وسیع است. ازسوی دیگر، با درنظرگرفتن هدفگیری تا عمق 70 کیلومتری ازجمله سلیمانیه نیز میتوان فهمید که تورکیه میتواند یپگ را در هر نقطه از سوریه موردهدف قرار بدهد. پس از عملیات هوایی، دینامیزمهای عملیات زمینی کاملاً متفاوت است.
این سوال که چرا عملیات زمینی مورد نیاز است خیلی هامهم است. نخست از همه، اینکه واقعا یپگ درسرتاسر سوریه یک عنصربی ثباتی بوده است، آشکاراست که یپگ به طور مرتب به مناطقی با جمعیت زیاد مانند عفرین، جرابلس، عزز و الباب که اردوی ملی سوریه در این مناطق مستقر است، حمله کرده و غیرنظامیان را هدف قرار میدهد. یپگ همچنین از منطقه عینالعرب حملاتی علیه تورکیه ترتیب میدهد. سازمانهای بینالمللی نیز متمادیا گزارش میدهند که یپگ در مناطق تحت کنترل خود علیه بشریت مرتکب جرم میشود. لازم به ذکر است که یپگ در باب یک راه حل احتمالی، تمامیت ارضی سوریه را تهدید میکند. زیرا برداشت یپگ از خودگردانی، راه حل در سوریه را غیرممکن میسازد.
تورکیه عملیات زمینی را برای تامین ثبات منطقه، پاکسازی منطقه از تروریزم و ایجاد زمینه برای بازگشت پناهجویان مقیم تورکیه ضروری میداند. زیرا توافق تورکیه با روسیه و آمریکا در سال 2019 هنوز اجرایی نشده است. بر اساس این توافقات، لازم بود یپگ 30 کیلومتر از مرز تورکیه دور شده، نیروهای رژیم سوریه در مناطق تخلیه شده توسط یپگ مستقر شوند و بدین ترتیب امنیت در این مناطق تامین میگردید. ولی، هیچ یک از این موارد تحقق نیافت. از نظر تورکیه، عملیات نظامی به عنوان تنها گزینه باقی مانده است.
در این مرحله میتوان در مورد ماهیت اقدام نظامی تورکیه، از چند سناریو بحث کرد. بر اساس اولین سناریو، تورکیه در مرحله اول حضور یپگ در تلرفعت و منبج را هدف قرار خواهد داد. آزادسازی این مناطق برای ثبات منطقه غرب فرات بسیار مهم است. سپس، عینالعرب واقع در پایین مرز تورکیه را هدف قرار خواهد داد. عینالعراب یکی از شناخته شدهترین شهرهای سوریه در سطح بینالمللی است. پس از اشغال شهر توسط سازمان تروریستی داعش، هزاران پناهجو از منطقه وادار به کوچ به تورکیه شده و سپس یپگ منطقه را اشغال کرد. در این مرحله، عملیات تورکیه میتواند واکنش بینالمللی را برانگیزد. اما، به نظر میرسد تورکیه مصمم به از میان برداشتن موجودیت یپگ در اینجا است.
بر اساس سناریوی دوم، تورکیه با ترتیب عملیات علیه مناطق مرزی خود در شرق فرات، محدوده عملیاتی خود را گسترش میدهد. اما با توجه به حضور رژیم سوریه در کنار یپگ در این نقاط، احتمال این عملیات ضعیف به نظر میرسد. میتوان به جای عملیات، بین دولت اسد و تورکیه توافقی در مورد این منطقه انجام یافته و این مناطق مانند گذشته تحت کنترل دولت سوریه باشد.
بعد دیگر عملیات را نیز شیوه برخورد بازیگران خارجی نسبت به عملیات تورکیه تشکیل میدهد. قابل درک است که روسیه میخواهد روابط خود با تورکیه را به دلیل جنگ اوکراین مستحکمتر کند و برای همین بطور کامل با عملیات زمینی تورکیه در سوریه مخالف نیست. برخورد آمریکا به اندازه عملیاتهای قبلی سخت نیست. میتوان این تغییر را به اهمیت روزافزون تورکیه در جنگ اوکراین نسبت داد. به نظر میرسد ایران مخالف این عملیات است، اما بگو مگوها و آشفتگی داخلی، اولویتهای ایران را تغییر داده است.بنابراین میتوان گفت که شرایط به نفع تورکیه است.
نویسنده: پروفسور دکتر مراد یئشیلتاش مدیر بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تورکیه