جنگی که پوتین در ماه فبروری علیه اوکراین آغاز کرد، اکنون به یک شکست کامل تبدیل شده است. هوش برتر روس پیش بینی کرده بود که با یک عملیات ویژه چند روزه،  ضمن تصرف کی‌یف، دولت زلنسکی را سرنگون کرده و اوکراین را به حیطه نفوذ خود علاوه خواهد کرد. ولی دیده میشود، در جنگی که وارد هشتمین ماه آن شدیم، اردوی روسیه به معنای واقعی کلمه در باتلاق فرو رفته و مجبور شد نخست از کی‌یف، چرنیهیف و سومی و اکنون نیز بطور کامل از خط خارکف عقب‌نشینی کند. در مرحله فعلی، در حالی که حرکت نظامی به نفع اردوی اوکراین است، روسیه تنها دو گزینه جایگزین دارد. این کشور یا از اوکراین عقب نشینی میکند ویا با اعلام بسیج کامل واستفاده  از تمام قدرت نظامی خود سعی خواهد کردتا اوکراین را اشغال کند.

تبصره ای بر آجندای روز، امروزی مان مطلبی داریم دراینمورد بقلم جان آجون پژوهشگر بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تورکیه ستا که تقدیم شما عزیزان مینماییم:

روسیه تمام مناطقی را که 4 ماه قبل ظرف چند روز در خط خارکف تصرف کرده بود از دست داده است. اردوی اوکراین با حمله غافلگیرانه، در مدت کوتاهی خطوط مقدم اردوی روسیه را در هم شکسته و موفق به تصرف شهرهای استراتژیک شد. بر اساس اظهارات زلنسکی، اوکراین موفق شده است منطقه‌ای به وسعت حدود 6 هزار کیلومترمربع را از روس‌ها پس بگیرد. تلفات بسیار سنگین روسیه از نظر وسایل نقلیه، تجهیزات و سرباز (با تایید بصری) جلب دقت می‌کند. برخلاف اظهارات مقامات وزارت دفاع روسیه، این وضعیت یک عقب‌نشینی برنامه‌ریزی شده نبوده و می‌توان آن را بعنوان مظهر شکست سنگین در خارکیف ارزیابی کرد. در حالی که جنگ اوکراین از همان روزهای اول برای روسیه بد پیش می‌رفت، آخرین تلفات به ما نشان می‌دهد که طبیعت جنگ تغییر کرده و دیگر نه اوکراین، بلکه اردوی روسیه حالت تدافعی گرفته است.

در نهایت ولادیمیر پوتین رئیس دولت روسیه با اشغال اوکراین، بنام کشورش قمار بزرگی بازی کرده و باخت. هنگامی که پوتین دستور "عملیات ویژه" را به اردوی روسیه داد، با این فرضیات که کی‌یف در مدت زمان کوتاهی تصرف شده، اقتدار به رهبری زلنسکی سرنگون شده و با فرو پاشیدن ساختار قومانده و کنترل، مقاومت اردوی اوکراین در سراسر کشور به پایان خواهد رسید، عمل کرد. اما، عملیات ویژه اردوی روسیه در ابتدای جنگ با شکست مواجه شده و اقدام نظامی که صفت عملیات نیروهای ویژه با هدف تصرف کی‌یف طراحی شده بود، با حملات متقابل اردوی اوکراین از قدرت عمل ساقط شد. سپس مداخله روسیه، که به تهاجم تبدیل شد، به دلیل برنامه‌ریزی، قومانده و کنترل ضعیف، و پشتیبانی ناکافی با تاخیر مواجه گردید. به ویژه با دادن تلفات سنگین در کی‌یف، چرنیهیف و سومی مجبور شد از این مناطق عقب‌نشینی کند. ناگفته نماند که طیارات بدون سرنشین تی‌بی2 بیراقدارتورکیه‌، ضد تانک و منپدهای غربی نیز دراین امر بسیار موثر بودند. روس‌ها سپس با تمرکز بر جبهات‌ جنوب و شرق، پس از ماه‌ها نبرد و دادن تلفات سنگین تا حدی موفق شدند. در خرسون و دونباس پیشروی کردند، اما در ماه‌های بعد، شتاب در این مناطق نیز از بین رفته و اردوی اوکراین قدم به قدم توانست، نخست تعادل و سپس برتری را به دست گیرد. به نظر می‌رسد ناتوانی روسیه در برتری هوایی بر اوکراین، ارسال تسلیحات سنگین به ویژه هیمارس از غرب و البته نبود انگیزه روحی در سربازان روسی در جریان جنگ تعیین کننده بوده است. درجنگ اوکراین که به جنگ فرسایشی تبدیل شد، درحالی که کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا همواره با سلاح‌ها و مهمات جدید از اردوی اوکراین حمایت می‌کند، روس‌ها نتوانستند خسارات خود را به طور کامل جبران کنند. این یک واقعیت است که عدم تولید سریع و کافی صنایع دفاعی روسیه و وابستگی به کشورهای غربی به ویژه در سیستم‌های تسلیحاتی پیشرفته، اردوی روسیه را با مشکل مواجه می‌سازد.

بنابراین جنگ اوکراین در شرایط فعلی برای روس‌ها خوب پیش نرفته و شکست در خارکیف وضعیت را بیش از پیش سخت کرده است. چنین مشاهده می‌شود که سرعت تحرکات جنگی به نفع اردوی اوکراین توسعه یافته و درپیش روی پوتین دو گزینه وجود دارد. یا به تدریج نیروهای اشغالگر را خارج خواهد کرد و یا با اعلام بسیج کامل، تمام نیروی انسانی و صنعت خود را برای جنگ سازماندهی کرده و تلاش خواهد نمود با نیروی نظامی ویرانگر اوکراین را اشغال کند. بدیهی‌ست هر دو گزینه ریسک و ابهامات خاص خود را دارند.

نویسنده: جان آجون پژوهشگر بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تورکیه