نظری به آجندای تورکیه وجهان جمعه پنجم جدی ۱۳۹۹- تورکیه و تحریم آمریکایی کاتسا

تحریم آمریکایی کاتسا (CAATSA)علیه تورکیه، برای بعضی به صفت یک هشدارواما برای بعضی دیگر در حد یک اقدام تحریمی بسیار سبک تلقی شده است.

تحریم های موسوم به کاتسا(CAATSA) نام بحران جدیدی درروابط میان تورکیه و آمریکا است که در سالهای اخیربا بحران های متفاوتی روبرو بوده است. این تحریم ها که به دلیل عدم قاطعیت در نحوه اجرای آن از سوی دولت آمریکا به شکل طولانی مدت بلااجرا مانده بود، یک ماه قبل از اینکه دونالد ترامپ رییس جمهور قبلی آمریکا کاخ سفید را ترک کند مورد اجرا قرارگرفت. برای بعضی ، این یک هشدار است و اما بعضی دیگر نیز عقیده دارند که تحریمهای اخیر بسیار سبکتر از آن چیزی است که انتظار میرفت.

اکنون به تحلیل پروفیسور دکتر مراد یئشیل تاش، رییس بخش پژوهشهای امنیتی موسسه ستای تورکیه در این خصوص توجه فرمایید:

ضروری است که برای فهم دقیق این تحریم به متن، جنبه فنی و زمینه های سیاسی - جئوپولیتیکی آن نگاهی بیفگنیم و از وضعیتی که با آن روبرو هستیم آگاه شویم. کاملاً واضح است که زبان و لحن متن با دقت بسیاری تهیه شده است. در واقع این متن با تأکید بر اهمیت همکاریهای میان تورکیه و آمریکا که متناسب با پیمان دفاعی ناتو است نوشته شده است. در متن تحریم کاتسا گفته شده که منظور از این تحریمها، هدف قرار دادن ظرفیت نظامی تورکیه نیست.

همانطور که از معنای نخست متن قابل درک است، این تحریم فقط در مورد ریاست سازمان صنایع دفاعی تورکیه اعمال میشود. از نظر فنی ، به نظر میرسد که تحریم های مذکور صرفا شامل پروژه هایی هستند که توسط ریاست این سازمان مورد اجرا قرار گرفته میشود. بنابراین ، نه تورکیه، نه اقتصاد تورکیه و نه اردوی تورکیه مخاطب این تحریمها نیستند.

فراترازمتن مذکور، تصمیم تحریم باید از دو زاویه مورد توجه قرار گیرد. اولین مورد این است که آیا تحریم های ایالات متحده میتواند بر روابط تورکیه و آمریکا به صفت وضعیتی پایدار سایه افکند؟

 نباید فراموش کرد که این تحریم میتواند واشنگتن را در پیوند با تورکیه علاوه بر مسائل فیمابین موجود در زمینه هایی چون پ.ک.ک/ ی.پ.گ در سوریه، فتو و بسیاری دیگر از موضوعات جیوپولیتیکی، بیش از پیش از درک مشترک جدا کند، فاصله موجود را عمیق تر کند و در نهایت با یک معضل جدی تری روبرو سازد. لذا ممکن است که دولت جو بایدن رییس جمهور جدیدالانتخاب آمریکا با توجه به نحوه مدیریت سیاست خارجی خود در رابطه با علاقه و پیوندهایش با کشور بسیار مهمی چون تورکیه، تحریم ها را مورد بررسی قرار دهد.

اما مهم تر از همه تحولی است که در استراتژی های دفاعی تورکیه پدید آمده و باعث تحریمها شده است. بدون تردید کنارگذاشته شدن تدریجی تورکیه از ساختار دفاعی اروپا و غرب، به طور فزاینده ای امکان ایجاد یک ساختار دفاعی دیگر برای تورکیه را فراهم می کند. چنین وضعیتی عواقب جیوپولیتیکی مهمی در پی خواهد داشت. بنابراین  میتوانیم بگوییم که دولت بایدن میخواهد تعادلی بین هزینه تحریم وهزینه جیوپولیتیکی که تحریم میتواند ایجاد کند برقرار سازد.

در چنین شرایطی تورکیه، با در نظر گرفتن ضرورت تداوم پویایی صنایع دفاعی اش به دلیل اعمال تحریم از سوی ایالات متحده، طرح جدیدی را ارائه خواهد داد. سازماندهی مجدد زنجیره تأمین، یکی از آنهاست. راه اندازی یک زنجیره تأمین جایگزین، همیشه امکان پذیر، اما زمان براست. بنابراین ، باید مشخص شود که تصمیم تحریم آمریکا تا چه اندازه بر زنجیره تأمین در صنایع دفاعی تورکیه تأثیر می گذارد.

موضوع دوم، سازماندهی مجدد تجهیزات نظامی و پلاتفورمهای با اولویت بالا، ضمن درنظر گرفتن فضای حاکم بر تورکیه و تعاملات نظامی موجود است. برای این منظور، لازم است تا استراتژیهای نظامی و استراتژیهای صنایع دفاعی در نقطه ای بهینه ترکیب شوند. در حال حاضر امن ترین راه برای تورکیه، حفظ مناطق دارای اولویت استراتژیک بالا ضمن تکیه بر صنایع دفاعی بومی ویا صنایع دفاعی غیرغربی است.

نهایت اینکه، کاملاً واضح است که امروزه در بستر اقتصاد سیاسی، صنایع دفاعی، موضوعی است که می باید واجد بیشترین توجه شود. پدیده ای که ما آن را دفاع می نامیم در واقع یک فرآیند تسلیحاتی است که با هدف افزایش قدرت نظامی شما انجام می شود. همچنین تسلیح شدن دارای معنای عمیق تری از صرف "داشتن اسلحه" است. این امر تمرکز بر اقتصاد دفاعی را ضروری می سازد.

آنجه که خوانید تحلیل پروفیسور دکتر مراد یئشیل تاش، رییس بخش پژوهشهای امنیتی موسسه ستای تورکیه بود که.