تویزم در تورکیه، دوشنبه 6 جوزای 1398 هجری شمسی

حرّان که در جنوب شرقی تورکیه و در فاصله 44 کیلومتری ولایت شانلی اورفه واقع شده، نقطه اتصال بین النهرین باحوزه بحیره یی مدیترانه است.

حرّان با قدامت تاریخ  5 هزار ساله یکی از مراکزی است که از عهد باستان تا به امروز از نظر فرهنگی از اهمیت بسزایی برخوردار بوده است.

با توجه به لوح های بدست آمده از حفاری های باستان شناسی که با خط میخی نوشته شده اند، نام حرّان از 4 هزار سال بدینطرف است که بدون تغییرمورد استفاده قرار دارد. گفته میشود که معنی این کلمه در زبان های سومری و آکاتی "مسافرت"، "کاروان" یا "نقطه تقاطع" بوده است.

حرّان در نقطه تقاطع مسیرهای تجاری مهمی قرار دارد. در طول هزاران سال کاروان های تجاری از طریق این گذرگاه از آناتولی به سمت بین النهرین و فه طرف عکس آن حرکت کرده اند که این امر منجر به غنای فرهنگی این شهر تاریخی شده است.

این شهر در زمینه علم، هنر و بویژه فلسفه همواره پیشگام بوده است.

امروزه یکی از سه مکتب بزرگ فلسفه در جهان با نام مکتب حرّان شهرت دارد. در دانشگاه حرّان که قدامت آن به قرون اولیه تاریخی میرسد، دانشمندان و عالمان بسیاری پرورش یافته اند.

ثابت بن قرا یکی از بزرگترین ریاضیدانان و دکتوران قرن هشتم که آثار فیلسوفان یونانی را به زبان عربی ترجمه کرد؛ بطانی که در زمان خود و بدون داشتن امکانات امروزی توانسته بود فاصله ماه از زمین را به شکلی درست محاسبه کند؛ جابر ابن خیام که برخلاف فیلسوفان یونانی معتقد بود کوچکترین جزء ماده میتواند با یک انرژی بسیار عظیم، یک شهر بزرگ را نابود کند؛ شیخ الاسلام ابن تیمیه عالم دینی جهان اسلام همراه با عده یی از دانشمندان مشهور جهانی هستند که در مدارس  علمی حرّان آموزش دیده اند.

در زمانی که تحقیقات علمی قابل توجهی در سطح جهان انجام می یافت، دانشگاه حرّان در سراسر دنیا شهرت فراوانی کسب کرده بود. حرّان که در دوره های مختلف میزبانی دول تورک - اسلام بود، در دهه 1260 مورد حمله مغول ها قرار گرفت و پس از آن روزهای درخشان شهر پایان یافت و تبدیل به یک مرکز اسکان کوچک شد.

تپه فرهنگی حرّان که با 22 مترارتفاع در منطقه ای بسیار بزرگی گسترش یافته، بیانگر حکایت هزاران سال سکونت بدون وقفه در این منطقه است. این تپه باقی مانده های معماری دوره های مختلف را با یک گذشته بسیار قدیمی در دل خود جای داده است. قلعه حرّان یکی از مهمترین مناطق تاریخی منطقه است. منابع تاریخی نشان میدهند که این قلعه ابتدا یک معبد کوچکی بوده که در قرن 11 مجددا ساخت شده، گسترش یافته و با احداث برج و بارو تبدیل به قلعه یی بزرگ شده است. مسجد بزرگ حرّان که در قرن هشتم ساخته شده است، نخستین مسجد جامع ساخته شده در آناتولی است. این مسجد نخستین مسجدی است که دارای حیاط بوده و کنده نکاری های سنگی در آن دیده میشود. این مسجد که در طول زمان گسترش یافته، از لحاظ معماری نیز یکی از مهمترین مساجد آناتولی است. معبد "سین" که در دوره بابل و در سال 2000 قبل از میلاد ساخته شده و وقف "خدای ماه" گردیده است، خرابه های شهر شعیب که از دوره روم و بیزانس به جای مانده، مسجد شیخ یحیی حیات الحرّانی محقق بزرگ اسلامی که در قرن 12 میلادی می زیسته و نیز تربت وی از مهمترین آثار تاریخی موجود در این منطقه هستند.

امروزه خانه های حرّان نیز یکی از مراکز جاذبه این شهر به شمار می روند.

سقف این خانه های قدیمی شکل کلاه های قیفی را دارد. گنبدهای تک ردیفی در داخل حیاط از طریق طاق ها به هم متصل شده اند و فضای بزرگی را در داخل برای نشستن بوجود آورده اند. یکی از مهمترین ویژگی های این خانه ها این است که درون آنها در تابستان کاملا سرد و در زمستان گرم است. در حرّان که یک سایت باستان شناسی و شهری تحت حفاظت وزارت فرهنگ اعلام شده، این خانه های قبه ای شکل نیز تحت حفاظت قرار دارند.

حرّان که صدها سال قبل را به امروز پیوند میدهد، یک شهر افسانه ای است که سالانه مورد بازدید هزاران توریست داخلی و خارجی قرار می گیرد.