شرقمیانه از دیدگاه ترکیه پنجشنبه 28 ثور1396

خاکهای لیبیا از قرن 9 ام بدین طرف محل زندگی و حکمرانی ترکها بوده است

735089
شرقمیانه از دیدگاه ترکیه پنجشنبه 28 ثور1396

 مروری بر روابط ترکیه و لیبیا

خاکهای لیبیا از قرن 9 ام بدین طرف محل زندگی و حکمرانی ترکها بوده است 

از انقلاب ماه فبروری سال 2011 در لیبیا شش سال سپری شده است. فقط بحران در این کشور هنوز هم ادامه دارد.

خاکهای لیبیا از قرن 9 ام بدین طرف محل زندگی و حکمرانی ترکها بوده است. موجودیت ترکها در منطقه با حکمرانی تولون اوغول لاری آغاز شده و با اقتدار ایشیدها، ایوبیان، مملوکیان و تا سال 1912 با عثمانی ها ادامه یافت. عثمانی ها مدت مدیدی در لیبیا حکمرانی کردند. ترکها که با امضای قراردادی در شهر اوشی سوئیس در سال 1912 منطقه را به ایتالیا واگذار کردند، ضمن استفاده از تمامی امکانات لیبیا، از آن حراست کردند. روابط ترکها با لیبیا بعد از سال 1912 نیز قطع نشد. این روابط با استقلال لیبیا مجددا تحرک یافته و علی الخصوص با آغاز از سالهای 1970 با روابط سیاسی، اقتصادی، تجاری و فرهنگی غنی تر شد.

نتایج سیاسی بهار عربی لیبیا را به هرج - مرج و اغتشاش سوق داد. بطوریکه در این کشور یک حکومت چند قطبی ظاهر شد. جمهوری ترکیه خواه در خلال انقلاب و خواه بعد از آن، در مقابل لیبیا و لیبیائیها موضع دوستانه ای بنمایش گذاشت. ترکیه در ماه جون سال 2011 شورای ملی انتقالی را بعنوان نماینده مشروع لیبیا شناخت. ترکیه مجددا در روندهای تجدید بنیه به لیبیا کمک کرد. فقط در ماههای فبروری الی می در سال 2014، سیاست لیبیا با اقدام برای کودتای خلیفه هفتر وارد یک دوره متفاوت توام با خشونت گردید. در حال حاضر نیروهای مسلح تحت امر هفتر، شرق لیبیا را اداره میکنند. گروههای مسلح مستقل نیز کنترل مناطق غربی و جنوبی کشور را در دست دارند. در لیبیا سه مجلس و حکومت متفاوت ادعای مشروعیت میکنند. ترکیه در این جو بحرانی از طرف بودن با درگیریها دوری جسته و به پایان دادن به درگیریهای داخلی در چهارچوب توافق ملی و آغاز روند سیاسی تاکید میکند. ترکیه از حکومت توافق ملی که در چهارچوب صلاحیتهای سازمان ملل و با هدف دربر گرفتن تمامی طرفین و پایان دادن به بافت تجزیه شده کشور تشکیل یافته است، حمایت میکند. فقط حمایت منطقه ای و بین المللی از حکومت توافق ملی، تاکنون به سطحی که بتواند به حل مسائل آن امکان بدهد، نرسیده است.

خلیفه هفتر که در سالهای 2012 و 2013 در تبدیل به یک بازیگر تعیین کننده سیاست لیبیا ناموفق ماند، ظرف این روند حمایت برخی از بازیگران منطقه ای و بین المللی را جلب کرد. خلیفه هفتر در سایه این حمایت، با تقلید از حکومت نظامی در مصر، در شرق لیبیا یک حکومت نظامی تشکیل داد. این وضعیت، لاینحلی جدی بهمراه آورد. این لاینحلی روندهای تجدید بنیه مجدد در لیبیا را به تاخیر می اندازد. روابط ترکیه و لیبیا نیز نصیب خود را از این بحران گرفته و امکانات همکاری تنگتر میشود. در این نقطه، عدم دستیابی به بازیگران ذیعلاقه با هماهنگی و همکاری موجب بروز مسائل جدی در مورد موضوعاتی چون اجرای مقررات روادید، بازگشت شرکتهای ترک به لیبیا، ترانسفر پول بین ترکیه و لیبیا و همکاریهای تجاری میگردد.

ترکیه با مردم لیبیا روابط ریشه داری دارد. ترکیه بدلیل وجود پیوندهای تاریخی و فرهنگی بین دو کشور، به امنیت و رفاه مردم لیبیا اهمیت فراوانی قائل میباشد. ترکیه بعد از انقلاب فبروری 2011 ، شورای ملی انتقالی را بعنوان تنها نماینده مردم لیبیا شناخت. ترکیه اولین کشوری ست که در 2 ام سپتامبر سال 2011 به جرابلس سفیر انتصاب کرده است. برغم برخی مسائل که گاهگاهی بین دو کشور بروز می کند، روابط ترکیه و لیبیا با گذشته هزار ساله خود، امید جدی برای آینده وعده میدهد.

ترکیه برای یاری به حل بحران در لیبیا، میتواند قبل از پایان بحران، در راستای تجدید بنیه مجدد ارگانهای دولتی این کشور گامهایی بردارد. در این راستا میتواند با تشکیل دادن یک هیئت ترک، پروژه هایی در ارتباط با تاسیس مجدد دولت لیبیا طرح ریزی کند. حتی ترسیم یک نقشه راه در مورد موضوع نیز امکان پذیر میباشد. زیرا در این منطقه یک روند تجدید بنیه مجدد جدی در جریان بوده و لیبیا در این روند تنها کشوری ست که به یاری بیشتری نیاز دارد. یاریهای ترکیه به لیبیا میتواند برای تمامی منطقه مدلی تشکیل بدهد.  

چنین مشاهده میشود که ترکیه در چهارچوب قرارداد سیاسی لیبیا به یاریهای خود در راستای برداشتن گامهای مربوط به صلح و توافق و حمایت از تمامیت ارضی و وحدت ملی این کشور ادامه خواهد داد. تامین امنیت، بازگشت ثبات، افزایش درآمدهای نفت و آغاز مجدد روابط اقتصادی ترکیه و لیبیا در نتیجه تشکیل یک حکومت یونیتر مورد انتظار در این کشور، یک احتمال قوی میباشد. ترکیه چنان سابق، در لیبیا بازیگر مهمی خواهد بود. فقط با در نظر گرفتن تحولات موجود، این امر نه در کوتاه مدت بلکه در میان مدت تحقق خواهد یافت.



اخبار مربوطه