Rәcәb Tayyib Әrdoğanın taxıl dәhlizi ilә bağlı göstәrdiyi sәylәr

Türkiyә prezidenti Rәcәb Tayyib Ərdoğanın israrlı səyləri  nәticәsindә iyulun 22-dә İstanbulda Türkiyə, Rusiya, Ukrayna və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı arasında “Taxıl Dəhlizi Sazişi” imzalanıb. Türkiyənin ev sahibliyindә imzalanan taxıl sazişi  sayəsində qlobal әrqaz  təhlükəsizliyi kontekstində mühüm addım atılıb.

2022-ci ilin 24 fevralında Rusiya ilә Ukrayna arasında başlayan müharibә sәbәbindәn Ukrayna limanındakı yük gәmilәri yola düşә bilmәyib.  Rusiya Odessa şәhәri başda olmaqla Ukrayna limanlarını mühasirәyә alıb. Bu sәbәbdәn qlobal әrqaz tәhlükәsizliyi ciddi tәhlükә ilә üzlәşib vә  Ukrayna limanlarında gözləyən milyonlarla ton taxılı ixrac etmәk mümkün olmayıb. Bu vәziyyәt ərzaq məhsullarının qiymətlərinin sürətlə artmasına  sәbәb olub vә  yoxsul ölkələrin ərzaq təhlükəsizliyinə birbaşa tәsir edib.

Türkiyə Prezidenti Rәcәb Tayyib Ərdoğan bu çәrçivәdә  diplomatik sәylәrini davam etdirib vә Ukrayna ilə Rusiyanı Türkiyənin ev sahibliyindә  bir araya gətirərək taxıl dəhlizinin yaradılması  üçün mübarizə aparıb. Türkiyә prezidentinin sәylәri nәticәsindә taxıl sazişi әldә olunub.

Yeri gәlmişkәn qeyd edәk ki, iyulun 22-dә Ukrayna limanlarındakı taxılın daşınması sazişinin imza mәrasimi baş tutub. İmza mәrasimindә Türkiyә Prezidenti Rәcәb Tayyib Әrdoğan vә  Birlәşmiş Millәtlәr Tәşkilatının Baş katibi Antonio Quterreş dә  iştirak ediblәr. Sazişә әsasәn, aylardır Odessa limanında gözlәyәn ilk gәmi yola düşüb. Taxıl daşımaları İstanbuldakı Birgə Koordinasiya Mərkəzi və Türkiyənin müvafiq  rәsmilәrinin nəzarəti altında davam edəcək.

Müharibədən əvvəl Ukraynadan ildə təxminən 50 milyon ton taxıl, arpa, günəbaxan, qarğıdalı və digər ərzaq məhsulları ixrac edilirdi. Sazişin həyata keçirilməsi ilə ilin sonuna qədər  azı 30 milyon ton məhsulun daşınması nәzәrdә tutulur. Әldә olunan saziş ilə artıq qlobal ərzaq qiymətlərində kəskin ucuzlaşmalar başlayıb. Beləliklə, yüz milyonlarla insan qidaya daha təhlükəsiz və daha ucuz çıxış əldə edəcək.

Әldә olunan saziş  Türkiyə və Prezident Rәcәb Tayyib Ərdoğan üçün böyük diplomatik və siyasi zəfər, bəşəriyyət üçün isә  böyük nailiyyətdir. Prezident Rәcәb Tayyib Ərdoğan göstәrdiyi sәylәrә görә Nobel Sülh Mükafatına layiq görülmәlidir.