Պաշտպանության Ազգային Արդյունաբերություն - 05

Թուրքիան թեեւ բոլոր սպառնալիքների ազգային անվտանգությունը պահպանել փորձելիս եւ ահաբեկչական խմբավորումների դեմ պայքարելիս, որոշ ժամանակներ դաշնակիցների կողմից զենք եւ զինամթերքի պատժամիջոցների է ենթարկվում: Իր փողոց գնած պաշտպանության ապրանքների օգտագործման մեջ խնդիրներ են հանում: Թուրքիան այս բնագավառում ապրած ճգնաժամը հնարավորության վերածելու հաջողություն է ցուցաբերում: Այսպես կոչված մեր դաշնակիցները, անօդաչու սարքերի վաճառքից խուսափում են: Սակայն Թուրքիան սկսում է իրեն հարկավոր անօդաչու սարքերն արտադրել: Դաշնակից կոչվածները հրաժարվում են կամիկաձե դրոնների վաճառքից: Այսպես կոչված դաշնակիցները ռազմական ինքնաթիռներում օգտագործվող ռումբերը «խելացի» իրավիճակի բերած՝ Ճշգրիտ Ուղեցույցով սարքերին արգելքներ բերելուց հետո, Թուրքիան, մեծածավալ արտադրության է անցնում:

Թուրք Ռազմական Աշխատողների Արհմիության ուսումնական կենտրոնի տնօրեն Թարքան Զենգինի թեմայի վերաբերյալ գնահատումներն ենք փոխանցում:

Այսպիսին զինամթերքները ընձեռնում են հնարավորություն արտաքին կախվածության վերացման ռազմավարական հնարավորություն: Օրինակ Ամերիկան, Թուրքիային վաճառած խելացի զինամթերքները, որոշ ժամանակներ հսկելու հնարավորություն ունի: Վաճառած զինամթերքների օգտագործված եւ մնացածներն հաշվարկելու հնարավորություն ունի: Ամենակարեւորը արձակված զինամթերքների կորդինատները կարողանում է հետեւել: Այսպես ացած, Թուրքիան ահաբեկչական խմբավորումների պայքարելու ժամանակ ԱՄՆ-ից ձեռքբերած խելացի զինամթերքների օգտագործումում քանակ եւ կորդինատների արգելքի հնարավորություն է ունենում: Անգամ, Թուրքիային, ՊԿԿ եւ ՊՅԴ-ի նման ահաբեկչական խմբավորումների դեմ օգագործելու համար ԱՄՆ-ի խելացի զինամթերքների չվաճառած ժամանակներ են եղել:

Ճշգրիտ Ուղեցույցով սարքերի արտադրումը ինչպես արգելվեց

Հատկապես մի շարք երկրներ Թուրքիայի ազգային արդյունաբերության ազգայնացման դեմն առնելու համար մի շարք ռազմավարություններ են գործադրում: Որոշ ժամանակ պաշտպանության ապրանքները չվաճառելո, որոշ ժամանակ վաճառածների օգտագործմանը արգելք դնելով, որոշ ժամանակ էլ օգտագործվելիք ապրանքների մեջ մեծ գնային զեղճեր են կատարում:

Հատկապես, զարգացնելն հարկավոր պաշտպանության արտադրանքը կանխելու համար Թուրքիան սկսեց նվազեցնել բարձր տոկոսադրույքը զարգացման ապրանքի գնի: Այս խոչընդոտներից մեկը ճշգրտության ուղեցույցի արտադրության մեջ է:

Թուրքական ռազմաօդային ուժերը 2005-ին սկսում են աշխատանքը, որպեսզի հեռացնեն արտաքին կախվածությունը խելացի զինամթերքի վրա: Գործընթացի կառավարիչները հրահանգներ են տալիս ազգային ռեսուրսներով խելացի զինամթերքի արտադրության համար: 2006 թվականին արտադրվում է Ճշգրիտ Ուղեցույցի: Սակայն, շարժվում են գալիս մեր, այսպես կոչված, դաշնակիցների, ինչպես դա առաջ էր ի բազմաթիվ ապրանքներ անել, որպեսզի կանխել Թուրքիայի ներքին արտադրությունը:

ԺԴԱՄ ճշգրտության ուղղորդում հանդերձանքը պարունակող զինամթերք հատին, որը տանում էր 120 հազար ԱՄՆ-Թուրքիայի կարիքն ունի: Թուրքիան, արժեքը ինքնակառավարման արտադրված զինամթերք 2006 ԳԲԹ է արժանացնում, որն է էլ 90 հազար դոլար: Ավելին, երբ սերիական արտադրանքը անցավ, գինը նույնիսկ ավելի ցածր կլինի: Թուրքիան արտադրության այդ օրերին գալիս մի շարք բեռնել առաջարկի վեց արտադրանք Միացյալ Նահանգների սկսեց բարձրաձայնել գինը: ԱՄՆ-ն նվազեցրել է ԺԴԱՄ-ի գինը, որը վաճառել է 120 հազար դոլար, մինչեւ 20 հազար դոլար:

Հետաքրքիր է, որ գինը շատ ավելի ցածր է, չնայած ծախսերը չեն նվազում: ԱՄՆ-ի նպատակներից մեկն այն է, որ նվազեցնի ազգային խելացի զինամթերքի գների մակարդակը `կանխելով սերիական արտադրությունը: Երբ գինը նվազում է, հայրենական արտադրության արժեքը 4.5 անգամ ավելի թանկ է դառնում:

Այդ պատճառով զանգվածային արտադրության գործընթացը մի փոքր ավելի երկար է տեւում: Սակայն, մի ժամանակահատված, սկսում է աշխատել, որ զանգվածային արտադրության Թուրքիան պետք է դիտարկել որպես կարճ ինքնուրույն ազգային պաշտպանության քաղաքականության:

Թուրքիան Սերիական Արտադրման Անցավ

Ճշգրիտ Ուղեցույցով սարքերը, ԹՈՒԲԻԹԱՔ պաշտպանության արդյունաբերության ուսումնասիրության եւ զարգացման ինստիտուտ ՍԱԳԵ-ի ինժիներները, 5 տարվա աշխատանքների արդյունքում են զարգացրել: Թուրքիայի օդային ուժերի զինամթերքների մեջ մտած առաջին ազգային ճշգրիտ ուղեցույցով սարքը, HGK-1-ը, առաջին արտադրությամբ 3-րդ Օդային խնամքի գործարանի տնօրինությունում պատրաստվեց: Պետությունում ռազմական աշխատավայրում գործող զինվորական եւ բանվորների կողմից 2013-ին պատրաստվեցին: Նախորդ ժամանակի Գիտության, արդյունաբերության եւ տեխնոլոգիաների նախարար Ֆարուք Օզլուն, նոյեմբեր 2017-ի Ազգային ժողովի պլան եւ բյուջեի հանձնաժողովին կատարած ելույթին ասել է, որ HGK-1-երի սերիական արտադրությունը սկսել են: Ավելի վաղ աշխարհում միայն՝ ԱՄՆ, Ռուսաստան եւ Իսրայել նման արտադրություն կարողանում էին անել: Թուրքիան իր ազգային հարավորություններով դա սարքած աշխարհում չորս երկրների մեջ մտավ:  HGK-1-երը՝ Եփրատի վահան, Ձիթենու ճյուղ եւ ահաբեկության դեմ պայքարի գործողություններում օգտագործվեցին:

Արտադրողների կողմից տրված տեղեկությունների համաձայն հատկություններն հետեւալն են՝ ռազմական ինքնաթիռները նորմալ ռմբերը 5-6 կմ կարողանում են գցել, իսկ այս ՀԳԿ-ի հնարավորությւոնն է՝ 25 կմ հասնում:

Իր վրա հատուկ խելացի թեւ եւ մարմնով ռմբերը կարողանում են օդում ճեղքումներ կատարել եւ հասնել թիրախին: Ինքնաթիռն առանձ վտանգտավոր տարածք մտնելու կարողանում է հեռվից կատարել պարտականությունը: Նանք թիրախավորվում են արբանյակ եւ հատուկ սարքերի միջոցով եւ խափանման փայն է 6 մետրի նման ցածր չափ: Այսպիսով իր թիրախից դուրս հատվածներին վնաս չտալով գործողությունն ավարտոմ է: Ցածր գնով արտադրված եւ կարեւոր հատկություններ ունեցող ՀԳԿ-երը, այսօր՝ միջին արեւելք, ասիա եւ հյուսիսային աֆրիկայի նման երկրների կողմից ուշադրությամբ են հետեւում:

Թուրք Ռազմական Աշխատողների Արհմիության ուսումնական կենտրոնի տնօրեն Թարքան Զենգինի թեմայի վերաբերյալ գնահատումներն ենք փոխանցում: