دنیا نینگ چاره سیزلری؛ مهاجر لر

جون آیی نینگ 22 نچی کونی "دنیا مهاجر لر کونی" اوله راق قبول قیلینماقده.  دنیا نینگ چاره سیز لریدن عبارت مهاجر لر حقیده باش قاتیرمیاتگن لیگی میز و اوشبو مسئله گه اهمیت بیریشی میز تقدیرده هم, قیلگن ایشی میز نینگ فقط گینه گپریشدن عبارت ایکن لیگی کورینماقده. 

 حاضرگی کونده جهان بویلب 65 – 70 میلیون مهاجر نینگ موجود ایکن لیگی بیلدیریلماقده.  اوشبو رقم گه قره گنده, جهان مهاجر لری نینگ نفوس جهتی دن دنیا نینگ 20 نچی اینگ کتته اولکه سیدن عبارت ایکن لیگی نی بیلدیریشی میز ممکن.  اوز اوی لری نی ترک ایتیب کیتگن کیشی لرنینگ سانی نینگ ایسه 400 میلیون دن عبارت ایکن لیگی گه دقت قره تیلماقده. 

خوددی منه شوو رقم لرنینگ اوزی وجدان ایگه سی هر قنده ی بیر کیشی نینگ تینچی نی بوزیب قویه دی.  اوشبو مهاجر لرنینگ سانی نینگ انچه کوپ ایکن لیگی سببلی مذکور مهاجر لر ایچیدن کوپ سانلی کیشی لرنینگ دوچ کیلیب قالگن درد لر و ظلم لر نینگ ایسدن چیقیب قالیشی ممکن. اصلی گه قره گنده هر بیر مهاجر نینگ اوزی گه خاص بیر دردی بار.  باشقه چه قیلیب ایتگنده بیر کیشی نینگ اوز یورتی و وطنی نی تشلب باشقه بیر جغرافیه گه کیتیشی نینگ اوزی کتته بیر معما دن عبارت ایمس می؟ شونده ی قیلیب اوز یورتی نی تشلب باشقه بیر جغرافیه گه کیته دیگن اوشبو مهاجر لر کیله جک لری حقیده انیق بیر نرسه بیلمیدیلر. 

مهاجر لرنینگ کوپچیلیگی نینگ سوریه لیک, افغانستانلیک, جنوبی سودانلیک و سومالیالیک لردن عبارت ایکن لیک لری بیلینماقده.  میلادی 2010 نچی ییلیده سوریه دنیا ده اینگ کوپ مهاجر قبول قیلگن اولکه لردن بیری بولگن ایدی. حاضرگی کونگه کیلیب مهاجر بولگن کیشی لرنینگ اینگ کوپ سوریه لیک لردن عبارت ایکن لیک لری ایسه مسئله نینگ اچینرلی تامانی نی تشکیل ایتماقده.  اوشبو وضعیت نینگ اوزی, اوزلری هیچ قچان مهاجر بولمیدیگن دیک اولکه لریده مهاجر قبول قیلمَیاتگن تامان لر اوچون بیر عبرت دن عبارت.  کوریش نینگ آرزو ایتیلیشی تقدیرده, دنیا تاریخی بونده ی عبرتلی واقعه لردن تولیق.  دنیا تاریخیده مهاجر بولمه گن بیر جمعیت نینگ موجود ایمس لیگی نی ایسله تیب اوتیش ممکن. 

اینگ کوپ مهاجر هر قنده ی بیر شکلده غرب اولکه لری نینگ مداخله سی گه دوچ کیلیب قالگن اولکه لردن کیلماقده.  باشقه چه قیلیب ایتگنده خلق ارا کوچلر نینگ اوروش میدانی گه ایله نیب قالگن اولکه لردن انسان لر قاچیب چیقماقده.  شونده ی قیلیب خلق ارا کوچلر بیر بیر لری گه قرشی اوروشرایکن, اوشبو وضعیت دن ایسه مهاجر لر ضرر کورماقده. 

انسان لرنینگ مهاجر بولیب قالیش لری بوییچه بیرته گینه سبب نینگ خلق ارا کوچ لر اورته سیده گی اوروش لر دن عبارت ایکن لیگی نی ایسله تیب اوتیش البته که ممکن ایمس.  اولکه لرده گی ایچکی معما لر, یامان رهبریت, سیاسی مسئله لر, اقتصادی قیین چیلیک لر, آچگرچیلیک و قورغاقچیلیک سنگری فکتور لر نی هم مهاجرت نینگ سبب لری آره سیگه کیریتیش ممکن.  خلق ارا ایسسیق لیک کبی اقلیم اوزگریش لری هم مهاجرت نینگ سبب لریدن بیری نی تشکیل ایتماقده. 

انسان لرنینگ کتله ای مهاجرتی گه توسیق بولیش اوچون جدی سعی و حرکت قیلیش کیره ک.  بیراق, ایریم کیچیک فعالیت لر هم بعضی پیتلرده ییترلی بوله دی مهاجرت گه مانع بولیش اوچون.  مثال قیلیب آلگنده افریقاده گی بیر قشلاقده بیر قودوق قازیلیشی تقدیرده, خوددی منه شوو قشلاق یشاوچی لری نینگ اوز اوی لری نی ترک ایتیب کیتمسلیک لری نینگ ممکن ایکن لیگی بیلدیریلماقده.  اوشبو وضعیت ایسه ابراهیم نینگ اوتی نی اوچیریش اوچون چومالی لر نینگ سوو تشیگن لیک لریگه اوخشه ماقده. شونده ی قیلیب بیر کیشی نینگ بیر خدمت قیلیش اوچون مقام یاکه بای لیککه ایگه بولیشی شرط ایمس. باشقه لرنینگ دردی باره سیده اویله ش نینگ اوزی ییترلی بوله دی. 

ایندی اوشبو مهاجر لر حقیده گپریبگینه یوریویره میز می؟ خوددی منه شوو کیشی لرنینگ مهاجر بولیب قالیش لریگه سبب بولگن لرنینگ مسئولیت لری نی ایسله تمیمیز می؟

اوشبو مهاجر لرنی اوز اولکه لریده کتته قیین چیلیک لر گه دوچ قیلیب قویگن یامان رهبریت لر نی البته گه قتتیق بیر شکلده تنقید قیله میز. خوددی منه شوو کیشی لر و اولکه لرینی چاره سیز بیر وضعیتگه کیلتیریب قویب اوز منفعت لری نی قولگه کیریتیاتگن خلق ارا کوچ لرنینگ هم کیم لردن عبارت ایکن لیک لری نی یاریتیب بیریشی میز کیره ک. 

عینی دمده, منفعت ایمس, بلکه ارزش لر دایره سیده خلق ارا بیر سیاست آلیب باریاتگن اولکه لر نی هر دایم تقدیر قیلیش ضروری.  تورکیه, لبنان و اردن دنیا نینگ بای اولکه لریدن عبارت ایمس لیک لری گه قره مسدن, سوریه لیک مهاجر لر گه دنیا اولکه لری نینگ همه سیدن بیر نیچه قوات آرتیغراق خدمت قیلدی. شونده ی قیلیب اوشبو مهاجر لر نی اوز بغری گه باسدی.  تورکیه نینگ بیرته گینه کیلیس شهری نینگ اوزی غربی اولکه لرنینگ اکثریتی دن کوپراق سوریه لیک مهاجرنی اوز بغریگه باسگن وضعیتده.  سوریه ده گی بحران لرنینگ باشلب کیتگن کوندن بیری تورکیه ده یشیاتگن سوریه لیک عایله لرده توغیلگن فرزند لر سانی نینگ 300 مینگ دن آرتیق ایکن لیگی بیلدیریلماقده.  موضوع نینگ اینگ قیزیق تامانی ایسه تورکیه, لبنان و اردن هیچ قچان سوریه ده گی بحران لرنینگ بیر بولگی دن عبارت بولمه گن.

خلق ارا اکتور لر ایسه, سوریه مسئله سی نینگ بیر تامانیدن عبارت.  شونده ی قیلیب اوز منفعت لری دایره سیده سوریه مسئله سی بیلن قیزیقماقده.  شوباعث سلاح ساته آلیش لری اوچون سوریه ده گی بحران لرنینگ دوام ایتیشی نی آرزو قیلماقده و اوشبو دایره ده بیر سیاست آلیب بارماقده.  خلق ارا جامعه نینگ خوددی منه شوو اکتور لرنی قیین چیلیک لرنینگ ییچیلیشی گه حصه قوشیش گه مجبور قیلیشی کیره ک.  انسانی, اخلاقی, وجدانی, دینی و آیدیولوژیک جهت دن شونده ی بولیشی ضروری. 

مسئله نینگ ییچیلیشی اوچون ینه ده کوپراق شعوری حرکت قیلیش کیره ک.  اوشبو خصوصده قیین چیلیک نینگ پیدا بولیشی گه حصه قوشیاتگن خلق ارا اکتور لر ایمس, بلکه نادولت تشکیلات لرنینگ ینه ده کوپراق مسئولیت ایگه سی بولیشی ضروری.  مهاجر لرنینگ بونده ی قیین چیلیک لر گه دوچ کیلیب قالگن لیگی نینگ اساسی سببلریدن بیری خلق ارا ستراتیژی لردن عبارت ایکن, نادولت تشکیلات لرنینگ ایسه خوددی منه شوو پرابلم نینگ ییچیلیشی اوچون فقط گینه محللی و منطقوی سویه ده سعی و حرکت قیلیاتگن لیگی کورینماقده.  شونده ی قیلیب نادولت تشکیلات لرنینگ راپور لر و تحلیل لر بیلن اوشبو مسئله نی خلق ارا مقیاسده بحث موضوعی قیلیشی کیره ک.  اصلی گه قره گنده اوشبو خصوصده فقط گینه نادولت تشکیلات لر ایمس, همه میز مسئولیت ایگه سی میز.  هر قنده ی بیر معما نینگ ییچیلیشی گه حصه قوشمس لیگی میز تقدیرده, خوددی منه شوو معما نینگ کیله جکده اوزی میز گه هم ضرر بیره دیگن لیگی نی ایسدن چیقرمس لیگی میز کیره ک.