خزر دینگیز ایمس

بوگون انتیک دور لردن باشلب حاضرگی کون گه قدر دینگیز دیب بیلینگن خزر نینگ دینگیز ایمس بلکه کتته بیر کولدن عبارت ایکن لیگی توغریسیده سوز یوریته میز.  خزر دینگیز ایمس, زیرا دیب باشله یمیز بوگون. 

خزر کولی حاضرگی کونده گی سیاسی نقشه ده آذربایجان, ایران, قزاقستان, روسیه و تورکمنستان توپراق لری آره سیده اورین آلگن, 371 مینگ کیلومتر مربع ساحه سی بولگن بیر سوو کتله سیدن عبارت.  اقلیم و اقتصاد جهتی دن خزر نینگ بیرینچی درجه ده تاثیر ساحه سیده بولگن اولکه لر آره سیده تورکیه, ارمنستان, گرجستان و اوزبیکستان نی سنه ب اوتیش ممکن.  شونچه لیک کتته بولیشی گه قره مسدن خزر نینگ کول اوله راق بهالنتیریلیشی, بیر سوو کتله سی نینگ دینگیز دیب قبول قیلینیشی بوییچه معیار لر گه باغلیق. 

عموماً آلیب قره گنده, اوقیانوس لر بیلن ارتباطی بولگن کینگیش و توزلی سوو کتله سی دینگیز دیب قبول قیلینماقده.  شوباعث بیر سوو کتله سی نینگ دینگیز دیب قبول قیلینیشی اوچون بیرینچی دن اوقیانوس بیلن بیواسطه یاکه واسطه لی بیر شکلده ارتباطی حقیده اویله نه دی. بونگه باغلیق بیر شکلده سوو کتله لری نینگ سوو سویه لری و توز مقداری اوزگره دی.  ایکینچی دن, دینگیز لر کینگیش ساحه لر گه یاییله دی و جوده چقور بوله دی.  خزر ایسه تورت تامانی قوریقلیک بیلن اوره لیب آلینگن لیگی اوچون تخنیکی جهت دن دینگیز دیب قبول قیلینمه یدی. 

خزر کولی, دنیا ده گی اینگ کتته یاپیق سوو کتله سیدن عبارت. خزر نینگ سطحی دنیا ده کوللر نینگ قمره گن ساحه نینگ تقریباً 40 فایزی نی بیرته گینه اوزی تشکیل ایتماقده.  شونچه لیک کتته بولیشی گه قره مسدن قوریقلیک بیلن اوره لگن بولیشی و توز میزانی نینگ آز ایکن لیگی هم خزر نی دینگیز کتگوری سیدن چیقرماقده. 

کتته لیک معیاری جهتی دن سالیشتیریلگنده خزر نینگ سطح کینگیشلیگی مرمره دینگیزی دن تقریباً 33 قَوَت کتته راق. لیکن مرمره دینگیزی, قاره دینگیز و اژه آرقه لی اوقیانوس بیلن ارتباطی بولگن لیگی باعث دینگیز دیب قبول قیلینرایکن, خزر ایسه قوریقلیک بیلن اوره لگن لیگی اوچون کول کتگوریسیده بهالنتیریلماقده.  یاپیق بیر سوو کتله سی ایکن لیگی سببلی خزر نینگ توز میزانی و چقورلیگی مرمره دینگیزی دن آزراق.  مرمره نینگ اورته چه چقورلیگی, خزرنیکی دن ایکّی قَوَت کوپراق.