زلزله دیپلوماسیسی
تحلیل و تیکشیروو
زلزله دیپلوماسیسی
تورکیه ده یوزبیرگن زلزله دن بیر آی تولدی. بو فلاکت نینگ البته کی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، روانی و علمی اوله راق ایریم جهتدن تیکیشیریب چیقیش کیره ک. حاضردن تولیق بیر نتیجه قولگه کیریتیش اوچون جوده ایرته. شونده ی بولیب دیپلوماسی ساحه سیده قالدیرگن تاثیری اهمیت گه سزاوار...
خوفسیزلیک بوییچه تیکشیرووچی و یازووچی پروفیسور دوکتور مراد یشیل تاش نینگ موضوع بوییچه تحلیل یازووینی تقدیم ایته میز.
تورکیه حکومتی نینگ یاردم چقیریقلریگه اولیملی یانداشوو دنیانینگ تورلی قاره و منطقه سیدن کیلیش گه باشله دی. بوگونگچه قریب 100 اولکه تورکیه دوچ قالگن فلاکت گه یاردم بیردی و تورلی سویه ده یاردم بیریش گه دوام ایته جکلرینی بیلدیردیلر. آذربایجان، هنگری یونان و اسرائیل کبی بعضی بیر دولتلر قیدیروو و قوتقروو گروهلری جونتدی. ینه آذربایجان، قطر و روسیه کبی بعضی بیر دولتلر حیاتگه قالگنلر اوچون خلق یاردمی تامین ایتدی. امریکا قوشمه ایالتلری و انچه اروپا اولکه سی ایسه هم قیدیروو و قوتقروو گروهی جونتدی همده مادی یاردم وعده قیلدی.
مالی / نقدی یاردم بیریش گه قادر بولمه گن انچه افریقا اولکه سی ایسه تورکیه بیلن قیغوداشلیک بیاناتلری بیردی. بو اولکه لرنینگ انسانلری گلوبال اولچکده دوامدار انسانپرور یاردملریده سخی بولگن تورکیه اوچون دوعا قیلدی. عیندمده مسلمان اولکه لر قاله ویرسه انچه اولکه دن نادولت مدنی تشکیلاتلر تورکیه اوچون یاردم کمپاینلری اویوشتیریش گه باشله دی.
کوتیلگندیک ایلک و اینگ تاثیرلی یانداشوو آذربایجاندن بولدی. آذربایجان دولتی و خلقی تورکیه گه قره ته تورلی خیل یاردم ییتکیزیب بیریش اوچون حرکت گه اوتدی. آرتیدن اوزبیکستان کبی ایریم تورک دولتلریدن و تورکیه بیلن یقین همکارلیک ایچیده بولگن پاکستان و قطر کبی مسلمان دولتلردن یاردم خبرلری ییتیب کیلدی. آفت منطقه سیگه دولت یاردم و قوتقروو گروهلری جونتگن ایلک کیشیلردن بیرته سی ایسه عراق کرد منطقوی باشقرووی (KRG) بولدی. ایریم مسلمان اولکه لرنینگ حکومتلری و خلقلری تورکیه گه کوچلی یاردملر عملگه آشیردی.
غرب اولکه لریدن هم مهم یاردملر کیلدی. غرب اولکه لری نینگ تقریباً برچه سی مالی/ نقدی یاردم و قوتقروو گروهلری جونتدی. اروپا اولکه لری ایچیده اینگ کوپ یاردم ایتگن هنگری دولتی بولدی. تورکیه بیلن یقین مناسبتی بولمیش کم اروپا اولکه لریدن بیرته سی بولگن هنگری قدیروو و قوتقروو گروهلری قوتقروو فعالیتلریده انچه موفق ایدی.
منطقه ده گی برچه اولکه تورک خلقی نینگ دردیگه قیغوداش بولیب یاردم بیریش وعده بیرووچی پیام جونتدی. قطر، بیرلشگن عرب امیرلیکلری، سعودی عربستان و کویت کبی کورفز اولکه لری زلزله فلاکتی گه مهم درجه ده یاردم ایتدی. قطر امیری شیخ تمیم بن حمد آلثانی تورکیه گه تشریف بیوروب جمهور باشلیغی رجب طیب ایردوغان بیلن اوچره شدی و کوچلی زلزله دن کیین تورکیه گه تشریف بیورگن بیرینچی رهبر بولدی.
سونگگی پیتلرده تورکیه بیلن نورماللشو جریانیده بولمیش اسرائیل دولتی، تورکیه نینگ یاردم چقیریغی گه ایلک یاردم بیرگن اولکه لردن بیرته سی ایدی. بیراق آذربایجان نینگ آرتیدن اینگ کوپ قوتقروو گروهی جونتدی و کیره ک بولگنده قوشیمچه یاردم جونته جگینی بیلدیردی.
شونده ی بولیب مصرنینگ یانداشووی هم اهمیت گه سزاوار ایدی. قطرنینگ پایتختی دوحه ده دستلبکی یوزمه یوز اوچره شوونی دنیا کپ مراسمیده عملگه آشیرگن ایککی اولکه نینگ رهبری ایککینچی مرته اوچره شدی. مصر جمهور باشلیغی السیسی ایردوغانگه قونغراق قیلدی و تورکیه نینگ مصر بیلن نورماللشوو جریانی استه – سیکین آلغه بارگن لیگی اوچون بو تیلفون سوزلشووی سیاسی اوله راق جوده مهم. تورکیه بیلن عنعنوی اوله راق توقنه شوو مناسبتی بولمیش ارمنستان نینگ بیر قوتقروو گروهی جونتیشی و تورکلرنینگ دردیگه قیغوداشلیک بولیب پیاملر بیریشی هم اهمیت گه سزاوار. بو 35 ییل کیین تورکیه بیلن ارمنستان اورته سیده گی چیگره ایشیگی نینگ ایلک مرته آچیلیشی بولدی.
برچه دولتلر ایچیده اینگ قیزیق مثال تشکیل ایتگن یونان و آتن نینگ یانداشووی ایدی. اولاً یونان جمهور باشلیغی کاترینا ساکلاروپولو ایردوغانگه قونغراق قیلیب قیوداشلیک بیلدیردی. ایککینچی کریئاکوس میتسوتاکیس ایردوغانگه قونغراق قیلیب قیوداشلیک بیلدیردی. اوچونچیسی تشقی ایشلر وزیری نیکوس دندیئا زلزله یوزبیرگن منطقه گه سفر اویوشتیریب کسبداشی مولود چاووش اوغلی بیلن اوچره شیب قیغوداشلیک بیلدیردی. درحقیقت میتسوتاکیس قیلگن تیلفون صحبتی هم مهم ینگیلیک سنله دی. ایردوغان میتسوتاکیس نینگ امریکا قوشمه ایالتلریده گی صحبتیده بیرگن تورکیه گه قرشی بیاناتلری طفیلی او بیلن باشقه اوچره شمسلیگینی اعلان قیلگن لیگی گه قره گنده بو حقیقتاً مهم ینگیلیک. ایردوغان – میتسوتاکیس تیلفون سوزلشووی اوزارا مناسبتلرده نورماللشووگه سبب بوله دیگن مهم ینگیلیک.
شونده ی بولیب یونان قیدیروو و قوتقروو گروهی نینگ کوچکی قالدیغی کوتریش و قوتقروو جریانیده گی یوتوغی دیپلوماتیک اوله راق ایضاحی بولمه گن مناسبتلرنی یوزه گه چیقرگن بولدی. باشیده گی قلپاغیده یونان بیراغی بولمیش بیر قیدیروو و قوتقروو خادمی بیلن قولیده تورک بیراغی بولمیش کیچکینه بیر ییر سیلکینیشیدن قوتقریلگن باله اورته سیده گی کوچاقلش تصویری بوتونله ی انسانی تویغولرنی عکس ایتتیرووچی قیزیق بیر ایسده لیک بولیب قاله دی.شونده ی بولیب یونان تشقی ایشلر وزیری ییر سیلکینیشی یوزبیرگن منطقه گه سفر اویوشتیرگن دستلبکی یوقاری مقام تشقی ایشلر وزیرلیگی ییتکچسی بولدی.
جونه تیلگن یاردملر و بیریلگن پیاملر جوده انیق و مهم بیر حقیقت گه دقت تارتماقده:
انسانلرنینگ انسانی بیر بحران جریانیده گی انسانی یانداشووی. دولتلر و انسانلر اورته سیده فرقلی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و مدنی موضوعلر طفیلی معما، توقنه شوولر و اوروشلر یوزبیرسه ده اوز ایچلریده دشمنلیک نی بیر تامانگه تشلب انسانی یانداشوو بیلن بیر بیرلرینی قوللب – قوتله ماقده لر.
ایککینچی ایسه نتیجه ده گلوبال یاردم و یانداشوولر تورکیه نینگ خلق ارا مقیاسیده انسانپرورلیک یاردم فعالیتلری نینگ اولکه میزگه قره ته اولیملی یانداشوو و تورکیه نینگ انسانپرور دیپلوماسیسی نینگ تاثیرینی قنداغ کوپه یتیرگن لیگینی کورستدی. البته کی تورکیه و تورک خلقی قیلگن یاردملریگه قرشی بیرنرسه کوتمه ی قیین وضعیتده احتیاجی بولگنلر دولت و خلقلرگه یاردم ایتماقده بیراق وقتی کیلگنده بو انسانی یاردملرنینگ قنداغ بیر عملاً بیر کوچ گه ایلنگن لیگینی کوردیک.
خوفسیزلیک بوییچه تیکشیرووچی و یازووچی پروفیسور دوکتور مراد یشیل تاش نینگ موضوع بوییچه تحلیل یازووینی تقدیم ایتدیک.
