milyardérlarning köpiyip kétishi we kirim adaletsizliki

türkiye awazi radiyosi xewiri: engliyening insanperwerlik yardem orgini (oksfam) dunyadiki milyardérlarning téz köpiyip kétishi we kirim adaletsizlikige alaqidar doklat élan qildi.

oksfam teripidin bu heqte élan qilinghan «bayliqni emes, xizmetni  mukapatlang» namliq doklatta,  dunya nopusining % 1 itige toghra kélidighan  eng bay kishining bulturqi yer shari xaraktérlik bayliqning % 82 sige ige bolghanliqi, biraq dunya nopusining eng yoqsul % 50 tini teshkil qilidighan 3.7 milyard kishining bu bayliqtin behrimen bolalmaywatqanliqi eskertildi.

doklatta eskertilishiche, 2010 – yildin buyan milyardérlarning bayliqi xizmet qilidighan  adettiki kishilerge sélishturghanda téximu köpeygen, jümlidin 2016 – yili marttin 2017 – yili martqiche her ikki künde bir milyardér otturigha chiqqan bolup, bu jeryanda milyardérlarning sani 2043 ke yetken. 10 milyardérdin 9 ini erler teshkil qilidighan bolup, ayallar erlerge qarighanda téximu az pul tapqan we eng töwen kirimlik ishlargha sélinghan. dunyadiki eng chong moda markilarning bash diréktorlirining peqet 4 künlük maashi bangladéshtiki toqumichiliq ishchilirining bir yilliq kirimidin éship ketken.

dawos yighinigha ishtirak qilidighan oksfamning diréktori winni byanyima bu heqte élan qilghan bayanatida, mundaq dédi: «milyardérlar sanining téz köpiyip kétishi muqim iqtisadiy tereqqiyatning emes, muweppeqiyetsiz iqtisadiy tüzümning netijisidur. bizning kiyim – kécheklirimizni tikidighan, téléfonlirimizni yasaydighan we yémek – ichmeklirimizni teyyar halgha keltüridighan insanlar muqim we erzan mallarni qolgha keltürülüsh üchün suyiistémal qiliniwatidu hemde shirketler we milyardérlarning mebleghlirini köpeytish yolida ishlitiliwatidu.»

oksfam hökümetlerni barghanséri ewj élip kétiwatqan kirim adaletsizlikige qarshi  küresh üchün shérikler we bash diréktorlarning kirimlirige cheklime qoyushqa, oxshash sewiyede ishqa sélish we oxshash sewiyede maash bérishke, baj oghrilighuchilargha zerbe bérishke we maaripqa téximu köp meblegh ajritishqa chaqirdi.