تورکیه پنجره سیندن اورتادوغو (40)
آستانا ایجلاس‌لاری‌نین 15 سپتامبردا نتیجه‌لنن آیاغیندا اسکیک‌لیک تامین اولونماسی مسئله‌سین‌دکی امکداش‌لیغی بیر آز دا آیدین‌لاشدی
تورکیه پنجره سیندن اورتادوغو (40)
آستانا دانیشیق‌لاری‌نین 15 سپتامبردا باشا چاتان آیاغیندا بیر گوندم مادده‌سی ایدلیب اولدو. بیز ده بو هفته پروقرامیمیزدا ایدلیبدکی موجود وضعیتی و مومکون پروسه‌لری تحلیل ائدجگیک.
آتاتورک اونیورسیته‌سی اولوسلار آراسی ایلیشکیلر بؤلومو آراشدیرماچیسی دوکتور جمیل دوغاچ ایک‌ین مسئله ایله باغلی قیمتلندیرمه‌سینی تقدیم ائدیریک.
--------
آستانا ایجلاس‌لاری‌نین 15 سپتامبردا نتیجه‌لنن آیاغیندا اسکیک‌لیک تامین اولونماسی مسئله‌سین‌دکی امکداش‌لیغی بیر آز دا آیدین‌لاشدی. اسکیک‌لیک بؤلگه‌لری اصلینده سوریه‌ده دؤرد بؤلگه‌نی اهاته ائدیر. آنجاق بو آستانا گؤروشونون مرکزینده ایدلیب واردی. ایدلیب دیگر بؤلگه‌لره نیسبتن داها چوخ قروپو ساخلاییر و قروپ‌لار آراسین‌داکی تارازلیق‌لار چوخ حساس. بو سببله اسکیک‌لیک پروسه‌سی یئنی بیر چاتیشما باش وئرمه ریسکینی ده ایچری‌سینده ساخلاییر.
تورکیه، روسیا و ایران بو گؤروشمه نتیجه‌سینده ایدلیبده اسکیک‌لیک بؤلگهسینین مرزلری و مرزلری کیم‌لرین قورویاجاغی باره‌ده راضی‌لاشدی. مطبوعاتا عکس اولوندوغو گؤره، هر اوچ اؤلکه‌دن 500 ار عسگر، اسکیک‌لیک خطی اوزرینده یارادیلا‌جاق نظارت نقطه‌لرینه یئرلشه‌جک و آتشکسی نظارت ائده‌جک. آنجاق بو تشببوس ده تک باشینا هیات تحریر دمشق (هیات تحریر دمشق) ایله موباریزه‌ده یئترلی اولمایا‌جاق‌دیر. اصلینده، ایلک اعتابدا نظرده توتولان بیرباشا هیات تحریر دمشق ایله موباریزه دئییل. هله‌لیک اسکیک‌لیک بؤلگهسینین خاریجی جبهه سینده یئرلشدیریلمه‌سی و هیات تحریر دمشق‌ین محدودلاشدیریلماسی پلانلاشدیریلیر.
ایدلیب و اطرافین‌داکی بؤلگه‌ده روسیا، تورکیه و ایران اسکیک‌لیک شرایطینی تامین ائتمگی و قوروماغی پلانلاشدیریر. بو وضعیت تورکیه اوچون جیدی ریسک‌لر ساخلاییر. چونکی تورکیه‌نین اسکیک‌لیگی کووردیناسیون ائتمک اوچون عسگر گؤندرجگی اوستانلارین بیر قیسمینده هیات تحریر دمشق چوخ گوج‌لو. اصلینده آزاد سوریه اوردوسونون (اؤسو) بؤلگه‌ده موجودلوغونو گوجلندیرمه‌سی اوچون تورکیه‌نین بؤلگه‌یه داخیل اولماسی اوزون مدت‌دن بری گؤزلنیلیر. بو سببله، تورکیه‌نین بؤلگه‌یه عسگر گؤندرمه‌سی‌نین آردین‌دان اوّل اؤسو ایله هیات تحریر دمشق آراسیندا، سونرا دا تورک اوردوسو و هیات تحریر دمشق آراسیندا چاتیشما چیخما احتیمالی یوکسک. طرف‌لرین نیظامی حاضیرلیق‌لاری دا بونو تصدیق ائدیر.
تورکیه ایدلیبده رادیکال قروپ‌لارلا موباریزه‌ده چوخ آیاق‌لی بیر ایستراتژی حیاتا کئچیریر. بو ایستراتژی‌نین ایلک آیاغی، نصرا جبهه‌سی لیدرلیگینده یارادیلان دام قوروجولوق اولان هیات تحریر دمشق‌ین اؤز ایچین‌دن ضعیفلمه‌سینی تامین ائتمک. بو چرچیوه‌ده بعضی قروپ‌لارین هیات تحریر دمشقدن آیریلماسی اوچون چابا صرف ائدیلیر. تورکیه‌نین گرگین تلاش‌لاری‌نین نتیجه‌سینده هیات تحریر دمشقدن قوپما‌لار باشلادی.
تورکیه‌نین ایدلیب ایستراتژیسی‌نین ایکینجی آیاغی ایسه ایلیملی موخالیفتین بیرلشدیریلمه‌سی و گوجلندیریلمه‌سی. بو چرچیوه‌ده، ایدلیبده داغینیق اؤسو قروپ‌لاری تک چتیر آلتیندا توپلانماغا چالیشیلیر. تورکیه‌نین دستگی، ایدلیبده اؤسو گوجلری بؤیوک اؤلچوده بیر آرایا گلمگی باجاردی. بو یئنی قوروجولوق، موخالیف‌لرین رژیم قارشی‌سین‌داکی محکم‌لنمک تلاشین‌دان چوخ، یقین کی هیات تحریر دمشقیه قارشی تارازلیق یارادا‌جاق بیر ایستروکتور اولا‌جاق.
آستانا پروسه‌سی‌نین اساس هدف‌لری بئله: 1 سوریه‌ده رادیکال و ایلیملی سیلاح‌لی قروپ‌لاری دقیق جیزگی‌لرله بیر-بیرین‌دن آییرماق، 2 رادیکاللری اورتا‌دان قال‌دیرماق، 3 رژیمله مولاییم موخالیف‌لر آراسیندا اوّل آتشکس تامین ائتمک، سونرا سیاسی حله نایل اولماق.
بو پلانین حیاتا کئچمه‌سین‌دکی ان بؤیوک پروبلم ساحه‌لرین‌دن بیری ایدلیب. چونکی ایدلیب، موخالیف‌لرین بیر بوتون اولا‌راق نظارت ائتدیگی ان بؤیوک مکان و بورا‌داکی سیلاح‌لی موخالیف‌لرین ان گوج‌لوسو ایسه نصرا جبهه‌سی. بونا قارشی‌لیق، ایدلیبدکی قروپ‌لاردان بعضی‌لری آستانا پروسه‌سی‌نین ده بیر حیسه‌سی. بو سبب‌دن ایدلیبه توپ‌دان بیر موداخیله ائتمک مومکون دئییل. بو سببله، ایلک نوبه‌ده ایدلیبده رادیکال قروپ‌لارلا ادعا‌لی‌لار آراسیندا بیر فرقین اولماسی لازیم‌دیر. تورکیه تشببوس آلماسا، ایدلیبده تدبیر و حتی نظارت، بؤلگه‌دن کنار گوج‌لره و یا تورکیه‌یه قارشی تهدید یارادا‌جاق آکتورلارا کئچه. بو سبب‌لرله تورکیه‌نین ایدلیبده اؤن آلیجی بیر حمله ائتمه‌سی ضرورت حالینا گلدی.
نؤوبتی پروسه‌سده تورکیه قیسا مدت عرضینده اؤزونو ایدلیبده درین بیر موناقیشه‌نین ایچینده تاپا‌‌بیلر. ایدلیبدکی موناقیشه‌لر مکان و موسوم شرط‌لری سببیله فرات قالخانی عملیاتین‌دان داها اوزون سوره. بو سببله ایدلیبه تورک اوردوسونون اولماسی تورکیه‌نی ایچینه چکن بیر چاتیشما موحیطی یارادا بیلیر. ایدلیب اوچون اسکیک‌لیک اوره تیم ائتمه‌سی گؤزلنیلن عملیات، تورکیه مرزین خاریجینده یئنی بیر پروبلمله قارشی-قارشییا قویا بیلر. تورکیه چاتیشما ریسکینی گؤزه آلیب نیظامی اوغور تامین ائده، اونسوز دا تأثیرلی اولدوغو ایدلیبده، فرات قالخانی بنزر بیر تهلوکه‌سیز بؤلگه یارادا بیلر. بو دا سوریه فایلیندا تورکیه‌نین الینی بیر آز دا گوجلن‌دیره‌جک. بئله‌لیکله، تورکیه ایدلیب مرکزلی ریسک‌لری مینیموما ائندیرمک ایمکانی الده ائده‌جک. علاوه اولا‌راق، سوریه‌ده، روسیا و ایران ایله امکداش‌لیغی اینکیشاف ائتدیرن و اؤز مسئولیتینی یئرینه یئتیرن تورکیه‌نین، پ.ک.ک/ی.پ.گ ایله موباریزه‌ده بعضی گذشت‌لر آلماسی‌نین قارشی‌سی آچیلابیلیر. بو باخیم‌دان دا عاقلا ایلک گلن احتیمال، روسیانین نیظامی وارلیغی‌نین اولدوغو عفرین بؤلگه‌سی. ایدلیبین سونرا تورکیه‌نین بیر باشقا ترور تشکیلاتی پ.ک.ک./ی.پ.گ نظارتی آلتین‌داکی عفرینه یؤنه‌لیک ده بیر عملیات باشلاماسی سورپریز اولماز.
------
آتاتورک اونیورسیته‌سی اولوسلار آراسی ایلیشکیلر بؤلومو آراشدیرماچیسی دوکتور جمیل دوغاچ ایک‌ین مسئله ایله باغلی قیمتلندیرمه‌سینی تقدیم ائتدیک.
