تورک دیش پولیتیکاسینا باخیشلار (51)
کوره‌سل دؤنوشوملر یاشانیرکن: تورکیه و گوجلو لیدئرلیک
سون ایللرده بؤلگه‌سل و کوره‌سل سویه‌ده جدی دییشیک‌لیکلره شاهیدلیک ائدیریک. بیز ده بو هفته پروقرامیمیزدا بو دییشیک‌لیکلرین گلدیگی مرحله و تورک خاریجی سیاستینه یانسیمالارینی تحلیل ائدجییک.
قاراتکین اونیورسیته‌سی اولوسلارآراسی ایلیشکی‌لر بؤلومو خوجاسی دکتر جمیل دوغاچ ایپک‌ین قونو ایله باغلی دگرلندیرمه‌سینی سونوروق.
...
سون ایللرده بؤلگه‌سل و کوره‌سل سویه‌ده جدی دییشیک‌لیکلره شاهیدلیک ائدیریک. او زامان، بو دییشیک‌لیکلرین آردین‌دان سوردوروله‌بیلیر بیر قورولوش اولاراق نه گله‌جک یاخود نه گلمه‌لی‌دیر؟ هانسی سیستم بؤلگه‌سل/کوره‌سل دوزه‌نی ساغلایابیلر؟ اصلین‌ده چینین بیر قوشاق-بیر یول گیریشیمی، روسیانین اورتادوغو و دوغو آوروپاداکی مباریزه‌سی، آوروپا بیرلیگی پروژه‌سی و آمریکا رهبرلیگین‌ده‌کی لیبرال دونیا دوزه‌نی بو سوالا جاواب وئرمه‌یه یؤنه‌لیک گیریشیملر.
چین و روسیا قورویا باغیم‌لی، دموکراتیک اولمایان ایمپریال عنعنه‌لرین وارثلری. یاییلما گیریشیملری ایده آل‌لارا دئییل، جغرافیایا دایانیر. آمریکا ایسه II.جی دونیا ساواشی سونراسین‌دا اینگیلتره و دیگر متفیقلری ایله امکداش‌لیق ایچری‌سین‌ده لیبرال دونیا سیستمینی قوردو. مقصد، ایکی دونیا ساواشینا یول آچان شرطلرین یئنی‌دن اورتایا چیخماسینی انگلله‌مک. بو مقصدله دموکراتیک اؤلکه‌لر (حقوق دؤولتی، دؤولتلرین اگمن‌لیگی، اینسان حاقلارینا و تورپاق بوتؤولویونه سایغی تملینده) لیبرال بیر اولوسلارآراسی سیستم قورما چاباسینا گیریشدیلر. بوتون بونلار دونیانین هر طرفین‌ده تطبیق اولوناجاق؛ عینی زامان‌دا بونا قاتیلیم هر کسه آچیق و کؤنوللولوک اساسینا دایالی اولاجاقدی. باریشی تامین، اقتصادی قالخینما، تیجارت و سرمایه اوچون اولوسلارآراسی قورولوشلار (بیرلشمیش ملتلر، دونیا بانکی، دونیا پول صاندیغی، دنیا تجارت هؤرگوتو) تاسیس ائدیله‌جک‌دی. لیبئرال دونیا نظامی، سویوق ساواشین سونا چاتیب سوئتلرین داغیلماسی ایله بیرلیک‌ده چوخ داها گوجلو و ساغلام ایزله‌نیمی وئردی. آنجاق بو گون گلدییمیز نقطه‌ده بو قورولوشون گله‌جیی معین دئییل. چونکو بو نظامین اؤزو داها اول هئچ اولمادیغی شکیل‌ده میدان اوخومالارلا قارشی قارشییا.
دونیادان بیر بوتون کیمی دانیشماق آرتیق گئتدیکجه چتینلشیر. کوره‌سل چرچیوه‌لر یاراتماق چابالاری اوغورسوزلوغا اوغراییر. قوروماجیلیق یوکسلیش‌ده؛ کوره‌سل تیجارت دانیشیقلارینین سون مرحله‌سی نتیجه وئرمه‌دی. سایبری عالمین ایستیفاده‌سینی دوزنله‌یه‌ن چوخ آز قورال وار. هر بیری اؤزونه مخصوص بؤلگه‌سل سیستملرین و یا دوزنسیزلیکلرین اورتایا چیخیشینا شاهد اولوروق. بو وضعیته ان یاخشی نومونه ایسه بو گون سوریه‌ده باش وئره‌نلر. تورکیه جمهوریتی، فرات قالخانی و زیتون بوداغی عملیاتلاری ایله بو ساحه‌ده‌کی فرقینی اورتایا قویدو. تورکیه اوزون وعده‌ده سوریه‌ده اسد رژیمی، روسیا، آمریکا و ایران‌دان چوخ داها یاخشی بیر مؤقعیتده. اسد رژیمی آزینلیق بیر ائتنیک و دینی دیکتاتورلوق، ایران خاریجی بیر شیعه ایشغال‌چی، روسیا؛ اسد و ایرانا وئردیگی دستکله لکه‌لندیگی کیمی، سوریه ساحه‌سینه یئرلشدیردیگی هاوا وارلیغین‌دان باشقا دا بیر شئیی یوخدور، آمریکا ایسه بؤلوجو ترور هؤرگوتونون سوریه قولو ایله بیرلیک‌ده حرکت ائد‌رک مشروعیت پروبلئمی ایچریسینه گیردی.
دیگر طرف‌دن تورکیه، اسد قارشیدی گوجلو مخالیف قروپلاری دستکلییر. عربلرله تورکلر مشترک تاریخه و دینی عنعنه‌لره صاحب. بو وضعیت اسد رژیمینه قارشی بیرگه موباریزیله یاناشی، تورکیه‌نین خیرینه ایشله‌یه‌جک. روسیا و ایرانا نیسبتا، سوریه‌ده گوج ایستیفاده ائتمک اوزره حربی بیرلیک گؤندریمینین جغرافی اولاراق تورکیه اوچون آسان اولماسی دا بیر باشقا اوستونلوک. تورکیه جمهوریتی بو گون هر جور دایاتمانی رد ائدیب مستقیل خاریجی سیاست آپاریر. بو داورانیشین معماری ایسه هئچ شوبهه‌سیز، تورکیه جمهوریتینین باشین‌دا گوجلو لیدئرلیک؛ یعنی رجب طیب اردوغان.
هئچ بیر اینسان دیگرینه بنزمز. لیدئرلر ده بیر بیریلرینه بنزه‌میرلر. خصوصاً کوره‌سل دییشیک‌لیک دؤورلرین‌ده، خیدمت ائتمک ایستیی اولان، مسدولیت صاحبی لیدئرلر، ذکالاری، آچیق ال اولمالاری، دوغرولوق و جسارتلری ایله دیگرلرین‌دن فرق‌لنیرلر. بو معنادا تورکیه پرزیدنتی رجب طیب اردوغان کاریزماتیک بیر لیدئر اولاراق بؤلگه‌ده و دونیادا اؤن پلانا چیخیر.
کاریزما آنلاییشی، تاریخاً، "ایستعداد" آنلامینا گلن قدیم بیر یونانجا سؤزدن تؤرمیش‌دیر. اسکی یونانجا‌دا کاریزما سؤزو؛ "ایلاهی ایلهام قابیلیتی" و یا "ایلاهی هدیه" معناسینی وئریر. داها سونرا بو سؤز، یاخشیلاشدیرما، تخمین کیمی اولاغان اوستو باجاریق طلب ائد‌ن ایشلری گرچکلشدیرمک اوچون تانری طرفین‌دن وئریله‌ن قابیلیتلری آچیقلاماق مقصدیله ایستیفاده ائدیلمیش‌دیر. کاریزماتیک لیدئرلر، یول گؤستره‌ن، ایلهام و اینام وئره‌ن، حؤرمت اویادان، گله‌جه‌یه یؤنه‌لیک مثبت دوشونمه‌یه تشویق ائد‌ن، تاماشاچیلارین حیاتلارین‌دا حقیقتا واجیب اولان شئیلری گؤرمه‌لرینی آسانلاش‌دیران، میسیون دویغوسو وئرن و گودوله‌ین داورانیشلار نوماییش ائتدیره‌ن لیدئرلردیر.
لیدئرلیک، یالنیز بیر پارتینین باشقانی اولماق دئییل. حتی باشباخان یاخود پرزیدنت اولماق دا دئییل. لیدئر؛ خالقا یاخین، خالقین دیلین‌دن آنلایان، اونلارین پروبلئملرینی دیله گتیریب، اونلارا صاحب چیخان بیر آدام‌دیر. بو خصوصیتلری اؤزون‌ده توپلایان پرزیدنت رجب طیب اردوغان بو گون تکجه تورکیه‌نین دئییل؛ تورک-ایسلام دونیاسینین اورگانیک لیدئری حالینا گلمیشدیر.
حاضردا بؤلگه‌میز و دونیامیز داها اؤنجه ده وورغولادیغیمیز کیمی بیر دییشیم و دؤنوشوم ایچری‌سین‌ده‌دیر. اینسان‌سیز هاوا واسطه‌لرینین، سایبری ساواشلار محاربه‌لرین، اوچ اؤلچولو یازی‌چیلارین و دیگر بولوشلارین بیر نقطه‌ده بیرلشمه‌سی، گوجون بیر نئچه الده توپلانماسی یئرینه بیر چوخ دؤولت و دؤولت دیشی آکتور آراسین‌دا داغیلماسینی ساغلاییر/ساغلایاجاق. گلدیگیمیز نقطه‌ده لیبرال دموکراسینین بشریتین سیاسی گلیشیمینده سون سؤز اولمادیغینی گؤروروک. دونیادا نهایی اولاراق مظفر چیخاجاق سیستم، ایچری‌ده وطنداشلارینا داها چوخ حیثت/شرف سونان و دیشاردا اونا تابع و متفیق اولانلارا داها چوخ اومئد وعد ائد‌ن سیستم اولاجاق‌دیر. بو سیستمین پرزیدنت رجب طیب اردوغان لیدئرلیگین‌ده تورکیه الی ایله اینشا ائدیلمک‌ده اولدوغونو گؤردویومو سؤیله‌مک ایسته‌ییرم.
...
قاراتکین اونیورسیته‌سی اولوسلارآراسی ایلیشکی‌لر بؤلومو خوجاسی دکتر جمیل دوغاچ ایپک‌ین قونو ایله باغلی دگرلندیرمه‌سینی سوندوق.
