گوندم آنالیر: 17
ژئوسیاسی میدان اوخوما و ارکن سئچکی
مرکزینده عراق و سوریه-نین دایاندیغی حادثهلر تورکیهنین اهمیتینی و بونونلا یاناشی یوکونو داها دا آرتیراجاقدیر. بئله کریتیک بیر پروسئسه تورکیهنین سئچکی ایله داخیل اولماسی ریسکلی اولاجاق. 24 ژوئن ارکن سئچکی کئچیریلمهسی قراریندا اؤلکه داخیلیندکی دینامیکلر قدر سرحد بویو و بؤلگه میقیاسیندا باش وئرن سون حادثهلرین ده تأثیری اولدو. بؤلگهده یئنی خریطهلر حاضرلانارکن تورکیه سئچکی کامپانیالاری ایله واخت ایتیره بیلمزدی. تورکیهنین گؤستردیگی ان کیچیک سیاسی، حربی، ایقتیصادی ضعیفلیک امریکا و دئموقرافیک دییشیکلیک هدفینده اولان قوهلر اوچون تاریخی ایمکانلار دوغوراجاقدیر. ارکن سئچکی قراری بو ریسک قارشیسینداکی بیر حملهدیر.
عراق و سوریه-ده کی سیاسی معادله لر ثابت اولمادیغی مودتده تورکیهنین خصوصیله جنوب سرحدیله علاقهلی گوجلو سیاست تطبیق ائتمهسینی واجیب حالا گتیریر. تورکیهنین غربلی اؤلکهلر کیمی آلتی آیلیق پروسئسدن سونرا حکومت فورمالاشدیرما کیمی لوکسو یوخدور. چونکی چوخ حساس بیر جوغرافیادا یئرلشیر. سیاسی ثابیتسیزلیگین نتیجهسینین آغیر اولدوغو اورتا دوغو جوغرافیاسیندا تدبیرلرینی گؤرموش، تأثیرلی خاریجی سیاست تطبیق ائتمک واجیبدیر. 24 ژوئن سئچکیلریله یئنی سیستمه کئچید اولاجاق. ارکن سئچکیلرین تورکیهنین بؤلگهدکی سیاستلرینی داها افئکتیو حالا گتیرجگی گؤزلنیلیر.
ایکی آیلیق قیسا مودت بئله تورکیهنین سئچکی کامپانیالاری ایله مشغول اولاجاغینی نظرده توتدوقدا بؤلگهدکی معادله لرین دییشمهسینه سبب اولا بیلر. لاکین عراق و خصوصیله سوریه-نین گلجیینین قارشیدان گلن ایللرده فورمالاشاجاغی گؤزلهنیلدیگی اوچون تورکیه سئچکی تاریخینی دییشهرک بؤلگهده یئنی خریطهلرین حاضیرلانیب، مجبور قبول ائدیلمهسینه مانع اولا بیلهجکدیر.
سوریه-ده امریکانین پ.کا.کا-نین سوریه قولو اولان ی.پ.گ-لی ترور تشکیلاتینا ایستیقامتلی اوزون مودتلی یاتیریم پلانلاری روسیانین و ایرانین اسد رژیمینین مؤضع لرینی گوجلندیرمه هدفلری و ایسرائیلین بؤلگهدکی سیاسی یاناشماسی ایستیقامتینده تورکیه اؤز میللی منفتلرینی محافظه ائدهجک آدیملار آتا بیلمهلیدیر. آستانا پروسئسی ایله روسیا، ایران و تورکیه سوریه-ده کی محاربهیه سون قویماق و سیاسی حل یولو تاپماق اوچون زمین حاضیرلاماغا جهد گؤستردیکده، امریکانین ایسه ی.پ.گ واسطهسیله فرقلی مقصدلری وار. 2017-جی ایلین آخیریندا شخصاً امریکا طرفیندن معاشلاری وئریلن 65 مین ی.پ.گ-لی تروریستین تعلیمینی پلانلاشدیران پنتاگون سوریه-نین تورپاق بؤتوولوگونو و تورکیه-نین میللی تهلوکهسیزلیگینی تهدید ائدیر.
سوریه-ده داعش و ی.پ.گ-نی چیخماقلا دیگر ترور تشکیلاتلارینین بؤیوک نیسبتده اورتادان قالدیریلماسی ایله اولوسلار آراسی آکتورلاری ساواش دان سونرا نیظامین نئجه قورولاجاغی ساحهسینده آددیملار آتماغا ایستیقامتلندیردی. احتیمال کی، بیر نئچه ایل داوام ائدهجک بو پروسئسدن سونرا سوریه-نین و بؤلگهنین تالعی معین اولاجاق. سوریه ایله ان اوزون سرحدی اولماسی سببیندن تورکیهنین بو پروسئسه شخصاً موداخیله ائده بیلمهسی واجیبدیر. ارکن سئچکی کئچیریلمهسی ایله تورکیه بو پروسئس داخیلینده سئچکی کامپانیالاری ایله مشغول اولمایاجاق و داها تأثیرلی خاریجی سیاست تطبیق ائده بیلهجکدیر. عراق بؤلگهسینده ایسه پ.کا.کا مؤوجودلوغونو داوام ائتدیریر و تورکیه-نی بیرباشا تهدید ائدیر.
تورکیه حاضیردا پ.کا.کا-یا ایستیقامتلی عراق سرحدلری داخیلینده حربی عملیاتلار حیاتا کئچیریر. لاکین عراق-داکی سئچکیلره گؤره حربی عملیاتلار محدود شکیلده داوام ائتدیریلیر. عراق-داکی سئچکیلردن سونرا تورکیه عراق مرکزی حکومت ایله بیرلیکده بو اؤلکهدکی پ.کا.کا موجودلوغونا سون قویماغی قارشییا مقصد قویموشدور. بیر طرفدن قندیل داغلاری، دیگر طرفدن سینجار داغی پ.کا.کا طرفیندن دوشرگه کیمی ایستیفاده ائدیلیر. تورکیه ارکن سئچکی کئچیریلمهسینه دایر قرار قبول ائدهرک، عراق-دا پ.کا.کا-یا قارشی محتمل حربی عملیات اوچون داها گوجلو موضع یه صاحیب اولاجاق.
عمومی معنادا ایسه؛ پارلامنتار دموکراسی دن پرزیدنتلیک اصول-ایدارهسینه کئچید پروسئسی تورکیهنین بوروکراسی سینی و حکومتینی ضعیفلدیب لنگیدیردی.
کئچید پروسئسینین سرعتلی شکیلده تاماملانماسی ایله تورکیه داها تأثیرلی، داها سرعتلی و داها ثابت سیاستلر تطبیق ائده بیلهجک. خصوصیله خاریجی سیاست جهتدن سیاسی سیستم کئچیدینی باشا ووردوقدان سونرا تورکیه داها راحت آددیملار آتاجاقدیر.
تورکیهنین سیاست، ایقتیصادیات و جمعیت آراشدیرمالاری فوندو-ستا-نین آراشدیرماچی یازاری جان آجونون موضوع ایله باغلی فیکیرلرینی تقدیم ائتدیک.