Rusiya-İslam dönyası :Qazan sammitı-2017

Törki dönya xäbärläre 20

730572
Rusiya-İslam dönyası :Qazan sammitı-2017

Qazaqstan

Qazaqstan ilbaşı Nursoltan Nazarbayev Törkiyä teleradiokompaniyäse TRTneň “Ärtuğrulnıň terelüe” serialın maqtaw süzläre belän telgä alğan.

Qazaqstan Cömhüriyäte däwlät başlığı Nazarbayev Qazaqstanda töşerelgän tarixi fil’mnärdä dä bergälek häm tatulıqnı çağıldıruçı geroylar urın aluın telägän.

Serialdağı İslam fiker iyäse häm şağir’ İbni Arabi rolenä basım yasawçı Nazarbayev qazaq fil’mnärendä dä mondıy rol’lärgä kiňräk urın birergä kiňäş itkän.

Nursoltan Nazarbayev 2016 nçı yılnıň sentyabr’ ayında Qazaqstanda kürsätelä başlağan häm tamaşaçınıň küňelen yawlap alğan “Änigä iltüçe yul” fil’meneň rejisserı häm prodyusserı Akan Satayevnı qabul itkän.

Qazaqstan kino tarmağına bäyä birüçe Nazarbayev qazaq milläteneň barlıqqa kilüen tanıtuda kinonıň möhim rol’ uynawın citkergän.

Rejisser Akan Satayevtan yaňa töşereläçäk tarixi fil’m xaqında mäğ’lümat alğan ilbaşı Nazarbayev Törkiyä teleradiokompaniyäse TRT neň reyting rekordı quyğan “Ärtuğrunıň terelüe” fil’menä kire qaytıp “Bu serialnı qaradıňmı? Anda Ärtuğrulğa härwaqıt ber olı yäş’täge zat yul kürsatä. Äti-babaylarıbız da näq’ menä şulay êşli ide. Yaňa töşereläçäk fil’mdä dä mondıy geroy bulırğa tiyeş” digän.

Azärbaycan

İslam illäreneň diplomat namzätläre İslam konferenŝiyäse dialog häm xezmättäşlek yäş’lär forumı Azärbaycanda oyıştırğan “Xalıqara İslam xezmättäşlek oyışması modele”  isemle diplomatik simulyaŝiya sammitında qatnaşqan.

Baqıda uzğan cıyılışta diplomatlar häm uqıtuçı-ğalimnär belän namzätlär arasında täcribä urtaqlaşılğan. Diplomat namzätlärenä bilgelängän il säyäsätlären wäkillek itä aluları öçen cämäğät’çelekkä möräcäğät’ itü ,törkem êlemtäse,tikşerenü,säyäsät analizı,aktiv tıňlaw, kileşü, kileşmäwçänleklne çişü kebek temalarda mäğ’lümat birelgän häm alardan bolarnı qullanu,ütäw soralğan.

Ministrlar kabinetınıň cämäğät’çelek diplomatiyäse koordinatorı Ali Osman Öztürk Törkiyäneň 1969 nçı yıldan birle İslam xezmättäşlek oyışmasına äğ’za buluın ,anıň möhim xalıqara oyışmağa äwerelüen ,äğza sanınıň bik tiz artuın belderde. Öztürk soňğı däwerdäge regional’ häm global’ täräqqiyät’lärne küz uňında totqanda bu mäs’älälärne çişügä öleş kertü yağınnan  İslam xezmättäşlek oyışmasınıň citdilek häm  möhimlegeneň tağın da bilgele buluın citkerde. 

 

Törekmänstan

Törekmänstannıň Törekmanbaşı şähärenä yaqın urnaşqan “Uzınada” mäydanında tabiği gaz yatması tabılğan. Älege yatmadan köndä 500 meň kub metr tabiği gaz çığarılaçaq.

Tabiği gaz rezervları cähätennän zur potenŝialğa iyä bulğan Xäzär diňgeze yar buyındağı Törekmänbaşı şähärenä yaqın urnaşqan “Uzunada” mäydanında bilgelängän gaz yatmasınıň 7 çaqrım tiränlektä buluı belderelgän. Biredäge qoyıdan köndä yaqınça 500 meň kub metr tabiği gaz häm 150 tonna gaz kondensatı çığarılaçaq. 

Törekmänstan dönyada bilgelängän tabiği gaz rezervları cähätennän Rusiya, İran häm Katardan soň 4 nçe urında tora. Törekmänstannıň könçığışında yaqınça 1000 kvadrat çaqrım mäydannı üz êçenä alğan “Galkınış” mäydanında isä dönyanıň iň zur ikençe tabiği gaz rezervı urın ala.

Bu töbäktän başlanğan Törekmänstan – Üzbäkstan – Qazaqstan – Qıtay tabiği gaz ütkärgeçe 2009 nçı yılda açılğan. Törekmänstan tabiği gazınıň   zur kliyentı bulğan Qıtay bu liniya aşa Törekmanstan gaz êksportınıň yaqınça 62%ın ala.Törekmänstan gazın küpläp aluçı ikençe il isä Rusiya ide. Fäqät’ Rusiya  2016 nçı yılnın ğinwar ayında Törekmänstannan gaz alunı tuqtatqan.

 

Tatarstan

Tatarstan başqalası Qazanda 18-21 nçe may könnärendä Xalıqara iq’tisad yuğarı däräcäle oçraşuı uzaçaq. “Rusiya-İslam dönyası :Qazan sammitı-2017” çarasında  50 ildän 2 meň qunaq qatnaşaçaq.

Rusiya häm İslam xezmättäşlek oyışması äğzaları qatnaşuçı Xalıqara iqtisad sammitınıň täwgese  Qazanda 2009 nçı yılda ütkärelgän ide. Älege çara Rusiya Federaŝiya şurası häm Tatarstan Cömhüriyäte xökümäte yärdäme belän oyıştırıla.

Yuğarı däräcäle oçraşunıň maqsatı – Rusiya belän İslam xezmättäşlek oyışması arasında säwdä – iqtisadi, ğil’mi – texnologik, soŝial häm mädäni mönäsäbätlärne üsterü.

Qazan - 2017 sammitına 50 ildän 2 meňnän kübräk qunaq kilep dip kötelä.Alar arasında tulı wäqalätle ilçelär häm İslam dönyası illäre ministrları, Rusiya häm çit il finans institutları wäkilläre, xalıq ışanıçlıları , investorlar häm êşmäkärlär bar. Şulay uq kim digändä 200 jurnalistnıň da bu çarada urın alaçağı belderelä.

Qazan sammitına Berläşkan Ğaräp Ämirleklärendä här yıl ütkärelüçe iň zur külämle kapital salu forumı Annual Investment Meeting (AIM) başlığı Davut al Şazavineň dä kilüe kötelä.

Yuğarı däräcäle oçraşunıň bıyılğı teması - xalıqara iqtisadi mönäsäbätlär qısasında İslam investiŝiyäläre.

Cıyılışta şulay uq êkologiya, xäyriyä oyışmaları , şirkät êçendäge strategiyälär häm geoekonomika , turizm,İslam beleme kebek mäs’älälär dä söyläşeläçäk.

Qazan sammitı qısasında täwge tapqır Rusiya Xäläl Expo kürgäzmäse dä oyıştırılaçaq.

 

 



Bäyläneşle xäbärlär