G-20 sammitı häm täxet varisınıñ wäzğiyäte

                  Argentinada uzğan G-20 sammitı dönya liderların bergä oçraştırdı. İke yaqlı söyläşülär alğı planğa çıqqan sammitta Amerika Quşma Ştatları belän Qıtay arasındağı iq’tisadi suğış häm Soğud Ğaräbstanınıñ İstanbuldağı konsullığında üterelgän jurnalist Cämal Qaşıqçını üterü boyırığı birüdä şikle bulğan Soğud Ğaräbstanı täxet varisı prinś Möxämmäd Bin Sälmannıñ wäzğiyäte möhim mäs’älälär arasında urın aldı.

      Säyӓsӓt, iq’tisad hӓm ictimaği tikşerenülӓr waqıfı SETA tikşerenüçese, yazuçı Can Acunnıň   G-20 sammitı häm täxet varisı prinś Möxämmäd Bin Sälmannıñ wäzğiyäte xaqında añlatmasın täq’dim itäbez.

Soğud Ğaräbstanınıñ İstanbuldağı konsullığında başqarılğan Qaşıqçı cinayätennän soñ Törkiyäneñ näticäle tikşerüläre häm dönya cämäğät’çelegeneñ basımnarı Soğud Ğaräbstanın cinayät’ne qabul itärgä mäcbür itte.  “Vaşington Post” gazetına mäqalälär yazuçı Cämal Qaşıqçını üterüdä ğayeplängän keşelärgä qarata Soğud Ğaräbstanı yustiśiyäse tarafınnan xökemgä tartu barışı başlanuğa qaramastan üterü boyırığın kemneñ birüe tikşerelä. Soğud Ğaräbstanı waqıyğanı qayber räsmi zatlarnıñ mäkerle êşe itep kürsätsä dä dälillär Soğud Ğaräbstanı täxet varisı prinś Möxämmäd Sälmanğa barıp totaşa. CİA monıñ belän bäyle tikşerüdä Möxämmäd Bin Sälmannıñ cinayät’ artındağı keşe bulu fikerenä kilüen matbuğatqa da citkerde.

Bu barış däwam itkändä Soğud Ğaräbstanı täxet varisı prinś başta Ğaräp illärenä säfär qıldı,annan soñ Argentinada G-20 sammitında qatnaştı. Ğaräp dönyasındağı ämirlär häm patşalar belän küreşkän Möxämmäd Bin Sälman iñ soñınnan demokratiya belän idarä itelgän Tunisqa kilde häm kiñ qolaçlı xalıq massalarınıñ protestları belän oçraştı. Möxämmäd Bin Sälmannıñ Tunis säfärenä ğaräplär bik köçle protest belderde, Qaşıqçı cinayätennän täxet varisın cawaplı totuçı plakatlar iğ’tibarnı cälep itte.

Tunis säfärennän soñ G-20 samitında qatnaşuçı Möxämmäd Bin Sälman Argentinada Soğud Ğaräbstanı ilçelegendä qalunı sayladı. Argentinada täxet varisınıñ Qaşıqçı cinayätendä qatnaşı bulı belän ğayeplänüe häm Argentina xoquq organnarınıñ däğ’wanı qabul itüe iğ’tibarnı cälep itte.

 Möxämmäd Bin Sälman G-20 sammitında qatnaşqanda şaqtıy dönya liderı anıñ belän bergä räsemgä töşärgä telämäde. Möxämmäd Bin Sälman bik az ike yaqlı söyläşülär ütkärde. Franśiya ilbaşı Makron anı kameralar qarşında şeltäläp tänqit’läde. Rusiya Federaśiyäse däwlät başlığı Vladimir Putin ğına täxet varisı belän duşlarça räsemgä töşte.

G-20 sammitı tämamlanğannan soñ Qaşıqçı cinayäte häm Möxämmad Bin Sälman bäyläneşendä Amerika Quşma Ştatlarında möhim waqıyğa küzätelde. CİA qayber Amerika senatı äğ’zalarına Qaşıqçı cinayäte belän bäyle maxsus brifing ütkärde. Matbuğatqa yabıq uzğan brifingtan soñ senatorlar Korker häm Grêm Qaşıqçı cinayätennän Möxämmäd Bin Sälmannıñ cawaplı buluına şikläre bulmawların belderde.

Törkiyä xökem itü sistemasınıñ Möxämmäd Bin Sälmanğa iñ yaqın 2 keşene saq astına alu qararı qabul itüe täxet varisı tiräsenädäge qırşawnıñ könnän kön taraya baruın kürsätä.

G-20 sammitınıñ ikençe möhim mäs’äläse isä Amerika Quşma Ştatları belän Qıtay Xalıq Cömhüriyäte arasındağı iq’tisadi suğış buldı. AQŞnıñ Qıtay belän säwdäsendä zur külämdä import-êksport tigezsezlegeneñ buluı Amerika citäkçelegen tınıçsız itte häm Amerika Quşma Ştatları ilbaşı Tramp struktura üzgäreşe urınına Qıtayğa qarata cäza sankśiyälären sayladı.

AQŞ ilbaşınıñ cäza sankśiyälärenä cawap qaytarıp Qıtaynıñ da Amerika tovarlarına qarata çikläwlr kertüe ike il arasındağı iq’tisadi suğışnı räsmiläşterde. Şaqtıy zur üseşkä ireşkän Qıtay iq’tisadınıñ Amerika Quşma Ştatlarınıñ dönyadağı torışına yanawçı wäzğiyät’kä kilüe bu bäyläneştä zur ähämiyätkä iyä. Küp kenä Amerika şirkäteneñ citeşterüne Qıtayğa küçerüe 2 il arasındağı köndäşlekne arttırdı.