آیا خاورمیانه به سوی یک جنگ بزرگ می‌رود؟

پایگاه آمریکایی تاور 22 واقع در یک نقطه استراتژیک در مثلث عراق، سوریه و اردن هدف پهپادهای کامیکازه قرار گرفته و حداقل 3 سرباز آمریکایی کشته و 35 سرباز زخمی شدند. مقاومت اسلامی بعنوان یک ساختار تشکیل یافته از شبه نظامیان شیعه در عراق، به عنوان عامل این حمله که آمریکا را شوکه کرد، مطرح شد. در حالی که جو بایدن رئیس جمهور آمریکا پس از حمله در انتخاب طرز عمل و نحوه واکنش با مشکل مواجه شد، وقوع و یا عدم وقوع جنگ بزرگی در خاورمیانه که شامل آمریکا-ایران و متحدان آنها می‌شود، هنوز نامعلوم است.

درگیری‌های آغاز شده توسط ایران و گروه‌های نیابتی آن علیه حملات منجر به نسل‌کشی اسرائیل در غزه، که با عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر آغاز شد، نگرانی‌های ناشی از تبدیل این رویدادها به یک جنگ منطقه‌ای را به همراه آورد. فقط، حزب الله و سایر گروه‌های شیعه عراقی در ایران، ادامه درگیری‌ها به شکل کنترل شده را تامین کردند. آنها حتی ترجیح دادند هر از چند گاهی به اقدامات تحریک‌آمیز اسرائیل به صورت کنترل شده و با "صبر راهبردی" پاسخ دهند. می‌توان به جنبش انصارالله و حوثی‌های یمن به عنوان یک استثنا اشاره کرد. بستن دریای سرخ و بابل المندب به روی کشتی‌های اسرائیل و متحدانش به معنای اسکالاسیون بود و آمریکا با حمایت انگلیس شروع به عملیات هوایی علیه یمن کرد.

فقط، آخرین حادثه و هدف قرار گرفتن پایگاه نظامی آمریکا در مثلث عراق، سوریه، اردن به معنای جرقه جدیدی است. پیش از این نیز حدود 200 حمله به پایگاه‌های آمریکایی در منطقه عراق و سوریه ترتیب یافته است، اما این حملات عمدتاً نمادین و نمایش قدرت برای قرار دادن آمریکا در شرایط دشوار بود و اکنون سربازان آمریکایی بطور مستقیم کشته شدند.

البته، بایدن تصمیم خواهد گرفت که منبعد، روند و این درگیری‌های کنترل شده چگونه شکل بگیرد. او تحت فشار شدید افکار عمومی آمریکا، به‌ویژه جمهوری‌خواهان بوده و خواسته‌هایی که شامل ضربه مستقیم به ایران نیز است، پا در هوا می‌ماند، فقط تصمیم‌گیری برای جنگ با ایران در کشوری که به انتخابات می‌رود، کار چندان آسانی نیست، این موجب آتش‌سوزی بزرگی که کل خاورمیانه و البته منافع آمریکا و متحدانش را تهدید می‌کند، خواهد شد. احتمالاً بایدن به گزینه‌های مجازات محدودتری نگاه می‌کند،  بدین ترتیب، بدون اینکه خیلی ضعیف به نظر برسد، چیزی به افکارعمومی بزرگ که بسان اقدام بازدارنده علیه ایران باشد، ارایه دهد. به احتمال زیاد عناصر ایرانی و نیروهای نیابتی آنها هدف عملیات هوایی در عراق و سوریه خواهند بود. بنابراین، در حال حاضر احتمال وقوع یک جنگ بزرگ خیلی زیاد نیست. فقط، تا زمانی که اشغال و قتل عام علیه غزه توسط اسرائیل ادامه یابد، هیچ کس در خاورمیانه نمی‌تواند در آرامش زندگی کند. این شامل آمریکا و متحدانش نیز می‌شود.

نویسنده: جان آجون پژوهشگر بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ترکیه