Τα σχολεία του Γκιουλέν υπεξαίρεσαν χρήματα του αμερικανικού δημοσίου

Ρόμπερτ Άμστερνταμ*

Για να καταλάβετε τον φερόμενο ως ενορχηστρωτή του πραξικοπήματος στην Τουρκία, κοιτάξτε στα σχολεία του στις ΗΠΑ

Για πολλούς, τα γεγονότα της 15^ης-16^ης Ιουλίου φαίνονται σαν να είναι βγαλμένα από μια κακή ταινία δράσης. Πολεμικά αεροσκάφη που άρπαξε μια μερίδα εγκληματιών στρατιωτικών εκτελούσαν χαμηλές πτήσεις πάνω από τις στέγες της πρωτεύουσας και βομβάρδιζαν τη βουλή, τανκς καταλάμβαναν τη γέφυρα του Βοσπόρου, στρατιώτες έπαιρναν τον έλεγχο τηλεοπτικών σταθμών και τακτικές μονάδες καταδίωκαν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Φαινόταν απίθανο να συμβεί κάτι τέτοιο σε μια χώρα με πληθυσμό 80 εκατομμυρίων που είναι μέλος του ΝΑΤΟ το οποίο διαθέτει πυρηνικά όπλα. Δυστυχώς όμως, η φρικιαστική αυτή επίθεση κατά της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης ήταν πάρα πολύ πραγματική και οι συνέπειες της – συμπεριλαμβανομένων και των 238 ανθρώπων που σκοτώθηκαν και των χιλιάδων τραυματιών – κατά πάσα πιθανότητα θα χρειαστούν αρκετά χρόνια για να επουλωθούν.

Ο άνθρωπος που κατονομάστηκε ως ο υπεύθυνος της υπόθεσης

Στον απόηχο της απόπειρας πραξικοπήματος προέκυψε ένα νέο ανανεωμένο σημείο εστίασης στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, καθώς ο άνθρωπος που κατονομάστηκε ως ο υπεύθυνος αυτής της υπόθεσης είναι ο μυστικοπαθής Μουσουλμάνος ιεροκήρυκας Φετχουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος επιβλέπει μια παγκόσμια οργάνωση από την έπαυλη του στο Σέιλορσμπεργκ της Πενσυλβάνια. Η Τουρκία εξέδωσε ένταλμα σύλληψης σε βάρος του και ζητά την έκδοση του από τις ΗΠΑ.

Ο Γκιουλέν αρνείται εμπλοκή στο πραξικόπημα και πολλοί υποστηρικτές του υποστηρίζουν ότι δεν θα μπορούσε να κάνει μια τέτοια αποτρόπαια πράξη. Οι δικηγόροι του προβαίνουν σε εικασίες λέγοντας ότι δεν θα μπορούσε να σχεδιάσει το πραξικόπημα διότι είναι υπό την αυστηρή επιτήρηση των μυστικών υπηρεσιών και ως εκ τούτου αυτές θα το γνώριζαν.

Ωστόσο, αν κάποιος ρίξει μια πιο προσεκτική ματιά στο πως διαχειρίζεται τα 150 charter schools (μισθωμένα σχολεία ιδιωτικής πρωτοβουλίας, χρηματοδοτούμενα από το αμερικανικό δημόσιο) μέσω δεκάδων κρυφών παραπετασμάτων, είναι σαφές ότι υπάρχει μια εξαιρετικά προηγμένη οργανωτική ικανότητα κρυμμένη κάτω από την επιφάνεια.

Πριν από επτά μήνες, η Δημοκρατία της Τουρκίας ανέθεσε στο δικηγορικό μου γραφείο να διερευνήσει ύποπτες παράνομες δραστηριότητες επιχειρήσεων και σχολείων που έχουν σχέση με τον Γκιουλέν. Αυτά που ανακαλύψαμε μέχρι τώρα είναι συγκλονιστικά.

Οι δραστηριότητες του Γκιουλέν

Πληροφοριοδότες μας έχουν ενημερώσει ότι η οργάνωση Γκιουλέν διατηρεί μία αυστηρή ιεραρχία μέσω της οποίας οι εντολές δίνονται συνήθως σε πρόσωπο με πρόσωπο συναντήσεις με τον ίδιο τον Γκιουλέν στο Πόκονος. Στην κορυφή υπάρχει μια επταμελής κυβερνώσα ομάδα (Istisare Grubu) που δίνει εντολές στη συμβουλευτική επιτροπή, η οποία στη συνέχεια στέλνει διαταγές σε μια σειρά περιφερειακών ιμάμηδων, μέχρι ιμάμηδες χωρών, περιφερειακούς ιμάμηδες, επαρχιακούς ιμάμηδες, ιμάμηδες πόλεων, ιμάμηδες συνοικιών, ιμάμηδες γειτονιών, ιμάμηδες φοιτητικών και μαθητικών εστιών (Işık Evleri) και στη συνέχεια σε φοιτητές και μαθητές. Επιχειρηματίες, γραφειοκράτες και αξιωματικοί του στρατού, όλοι λειτουργούν σε διαφορετικά επίπεδα ανάλογα με τη θέση και τη συνεργασία τους.

Ο Γκιουλέν, ωστόσο, μιλάει σπάνια όταν είναι απολύτως απαραίτητο. Σύμφωνα με έναν Γκιουλενιστή από τον οποίο πήρε συνέντευξη ο ακαδημαϊκός Τζόσουα Χέντρικ για το βιβλίο του, Γκιουλέν: Η Αμφιλεγόμενη Πολιτική του Ισλάμ της Αγοράς στην Τουρκία και στον Κόσμο (Gülen: The Ambiguous Politics of Market Islam in Turkey and the World), οι διαταγές δίνονται μέσω αορίστων υποδείξεων που θα ερμηνευτούν από τα μέλη του: [Ο Γκιουλέν], λέει, «Θα ήταν καλό εάν γινόταν», ποτέ δεν λέει, «πρέπει να γίνει» (…) Ή λέει, παραδείγματος χάρη… «Γιατί δεν ανοίγεις μια τράπεζα;» [Όμως] ποτέ δεν «σου» λέει [υπονοώντας ένα συγκεκριμένο πρόσωπο] (…) εάν [ο Γκιουλέν] πει κάτι, πιστεύουν ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό και πρέπει να το κάνουμε.»

Αλλά οι οπαδοί του Γκιουλέν έχουν ανοίξει πολλά περισσότερα από τράπεζες και μόνο. Εργαζόμενοι μέσω αυτών των φαινομενικά-απόρθητων στρωμάτων της μη λογοδοσίας, οι οπαδοί του Γκιουλέν έχουν δημιουργήσει γύρω στις 55.000 επιχειρήσεις ανά τον κόσμο και εξελίχθηκαν στον μεγαλύτερο διαχειριστή charter schools στις ΗΠΑ, λαμβάνοντας δεκάδες εκατομμύρια δολάρια από τα χρήματα των φορολογούμενων κάθε χρόνο, τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις ανακατευθύνθηκαν μεταξύ και ανάμεσα τους και σε επιλεγμένους εργολάβους.

Παράνομες συναλλαγές στα αμερικανικά charter schools

Ένα παράδειγμα είναι τα Δημόσια Σχολεία Magnolia της Καλιφόρνια, τα οποία εντοπίστηκαν να παραχωρούν ετήσια σύμβαση ύψους 700.000 δολαρίων σε μια εργολαβική εταιρεία που συνδέεται με τον Γκιουλέν η οποία χρησιμοποιούσε το χώρο του γραφείου τους και είχε ιδρυθεί από τον τότε διευθύνοντα σύμβουλο των Magnolia. Ο διευθύνων σύμβουλος αποχώρησε από τα Magnolia την ίδια χρονιά για να αναλάβει την ηγεσία της εργολαβικής εταιρείας που ίδρυσε, επωφελούμενος στο έπακρο από την προηγούμενη απόφαση του να υπογράψει τη σύμβαση. Επιπλέον, οι έλεγχοι που διενεργήθηκαν από μια από τους χορηγούς των Magnolia, την LAUSD, εξέτασαν αν η εργολαβική εταιρεία παρείχε πραγματικά οποιαδήποτε υπηρεσία στα Magnolia. Αυτού του είδους οι συμφωνίες ιδίου συμφέροντος που ωφελούν υψηλά ιστάμενα μέλη του Γκιουλέν έχουν καταγραφεί σε κάθε δίκτυο charter του Γκιουλέν που έχουμε ερευνήσει μέχρι τώρα.

Στην Οκλαχόμα, ένας κρατικός έλεγχος αποκάλυψε ότι η Ακαδημία Επιστημών Dove κατέβαλε περισσότερα από 3,1 εκατομμύρια δολάρια από το κανονικό τίμημα στον ιδιοκτήτη Γκιουλέν. Ακόμα πιο συγκλονιστικό ήταν το εξής, οι ελεγκτές διαπίστωσαν πως το διοικητικό συμβούλιο της Ακαδημίας Επιστημών Dove και το διοικητικό συμβούλιο του ιδιοκτήτη ήταν ένα και το ίδιο. Με την ίδια ομάδα των Τούρκων Γκιουλενιστών και στις δύο πλευρές της συναλλαγής, τα δημόσια κονδύλια της Οκλαχόμα απομυζήθηκαν από τα charter schools που προορίζονταν να στηρίξουν και διοχετεύτηκαν μέσω οντότητας του ιδιοκτήτη για να εξυπηρετήσουν άλλους σκοπούς. Ένας τέτοιος σκοπός περιελάμβανε μια ανεξήγητη πληρωμή ύψους 175.000 δολαρίων στα δίκτυο charter των Δημόσιων Σχολείων Harmony στο Τέξας για να στηρίξει ένα διαγωνισμό στο οποίο ούτε παρέστη, ούτε έλαβε μέρος μαθητής της Dove.

Αποτελούν κοινή πρακτική αυτές οι παράνομες συναλλαγές από μικρότερα δίκτυα charter του Γκιουλέν προς τα Δημόσια Σχολεία Harmony, το μεγαλύτερο εγχείρημα του Γκιουλέν με 46 σχολεία που λειτουργούν επί του παρόντος και άλλα 15 που πρόκειται να ανοίξουν εντός της επόμενης διετίας. Αυτές γίνονται με τη μορφή πληρωμών για άδειες λογισμικού και προγράμματος σπουδών που υποτίθεται ότι τα Harmony πρέπει να χορηγούν δωρεάν σύμφωνα με τους όρους χρηματοδότησης και συμβουλευτικών αμοιβών του επί πληρωμή συμβουλευτικού προγράμματος Race to the Top των Harmony. Όταν οι Γκιουλενιστές από αυτά τα μικρότερα δίκτυα αναρριχώνται πιο ψηλά στην οργάνωση Γκιουλέν, συχνά μετατίθενται στα Harmony ως επιβράβευση, το οποίο είναι παράξενο αν ληφθεί υπόψη ότι τα Harmony υποτίθεται ότι πρέπει να καθοδηγούν αυτά τα δίκτυα και όχι να παίρνουν τους υπαλλήλους τους.

Τα Harmony πρόσφατα ενεπλάκησαν σε μια αινιγματική συμφωνία να υπερπληρώσουν την δικιά τους οντότητα ιδιοκτησίας Γκιουλέν κατά 18 εκατομμύρια δολάρια σε ομόλογα για την κατασκευή νέου σχολείου. Η ολοκαίνουργια οντότητα ιδιοκτησίας, φυσικά, διευθύνεται από τον πρώην διευθυντή προϋπολογισμού των Harmony. Η New York Times είχε αναφερθεί παλαιότερα σε παρόμοια υπόθεση με την Solidarity Contracting, η οποία έκλεισε ένα επικερδές κατασκευαστικό συμβόλαιο ύψους 8,2 εκατομμυρίων δολαρίων από τα Harmony ενώ επρόκειτο για μια εταιρεία με παρελθόν ενός μόνου μήνα με μηδενικά έσοδα και εμπειρία, την οποία σε αυτήν την περίπτωση διεύθυνε ο πρώην διευθυντής επιχειρήσεων των Harmony.

Αυτά τα δίκτυα charter αρνούνται ότι συνεργάζονται με τον Γκιουλέν παρά το γεγονός ότι διευθύνονται αποκλειστικά από άτομα που είναι γνωστοί ως Γκιουλενιστές και συνάπτουν συμβόλαια σχεδόν αποκλειστικά με επιχειρήσεις Γκιουλενιστών. Τις σχέσεις είναι εύκολο να τις βρει κανείς, από φορολογικά έντυπα, εταιρικά έγγραφα, δηλώσεις ομολόγων σε δημόσια αρχεία, αναγνωρίζοντας το ίδιο επιτελείο Γκιουλενιστών σε ηγετικές θέσεις και στα δυο δίκτυα charter, τους προμηθευτές που τους υποστηρίζουν και τους πολιτιστικούς συλλόγους Γκιουλενιστών. Οι Γκιουλενιστές αυτοί συνεργάζονται στην επιτυχημένη υπεξαίρεση κονδυλίων από τη δημόσια εκπαίδευση, τα οποία χρησιμοποιούν για να πλουτίσουν αλλήλους καθώς και την γενική ατζέντα.

Τα μεμονωμένα παραδείγματα υπεξαίρεσης χρημάτων των Αμερικανών φορολογουμένων που προαναφέραμε φέρεται να ανέρχονται συνολικά σε 28 εκατομμύρια δολάρια και αυτά είναι ότι έχουμε βρει μέχρι τώρα ξύνοντας μόνο την επιφάνεια.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Times, η έρευνα αυτή «εγείρει ερωτήματα αν, σε τελική ανάλυση, τα σχολεία χρησιμοποιούν τα δολάρια των φορολογουμένων προς όφελος του κινήματος Γκιουλέν, δίνοντας δουλειά σε οπαδούς του Γκιουλέν, ή μέσω οικονομικών συμφωνιών με τοπικά ιδρύματα που προωθούν τις διδασκαλίες του Γκιουλέν».

*Η Δημοκρατία της Τουρκίας ανέθεσε στον κ. Άμστερνταμ να επιβλέψει μια διεθνή έρευνα σχετικά με τις δραστηριότητες του Φετχουλάχ Γκιουλέν.