Η Τουρκική Μειονότητα της Δυτικής Θράκης (39-2016)

            Φέτος, η σχολική χρονιά ξεκίνησε με μία μικρή ιδιομορφία και καθυστέρηση για τα μειονοτικά σχολεία της Θράκης. Λόγω της εορτής του Κουρμπάν Μπαϊράμ τα μειονοτικά σχολεία άνοιξαν τις πόρτες τους για να υποδεχτούν τους μαθητές την Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου, σε αντίθεση με τα δημόσια σχολεία όπου εκεί το πρώτο κουδούνι χτύπησε την Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου.

            Πέραν αυτής της ιδιομορφίας ότι φέτος συνέπεσε η παραμονή της εορτής του Κουρμπάν Μπαϊράμ με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, φαίνεται ότι τα δεδομένα της μειονοτικής εκπαίδευσης παραμένουν τα ίδια.

            Τα τελευταία χρόνια στην κορυφή της ατζέντας βρίσκεται το θέμα των συγχωνεύσεων των μειονοτικών δημοτικών σχολείων. Συγκεκριμένα, στην περιοχή της Δυτικής Θράκης θα λειτουργήσουν φέτος συνολικά 146 μειονοτικά δημοτικά σχολεία, 2 μειονοτικά γυμνάσια και λύκεια και 2 ιεροσπουδαστήρια.

            Η μείωση στον αριθμό των μειονοτικών σχολείων αφορά αποκλειστικά τα δημοτικά σχολεία διότι τα 2 μειονοτικά γυμνάσια και λύκεια αδυνατούν να καλύψουν τις υπάρχουσες ανάγκες σε ζήτηση, οπότε θα ήταν απαγορευτική οποιαδήποτε κίνηση αναστολής λειτουργίας.

            Τη σχολική χρονιά 2002-2003 τα μειονοτικά δημοτικά σχολεία ανερχόταν σε 221 στην περιοχή της Θράκης και σταδιακά, μία δεκαετία μετά, τη σχολική χρονιά 2012- 2013 μειώθηκαν κατά 62 και έφτασαν τον αριθμό των 159. Έκτοτε υπάρχει κάθε χρόνο μία νέα απόφαση συγχώνευσης με αποτέλεσμα να φτάσουμε φέτος τον αριθμό των 146. Σε μία δεκαπενταετία ο αριθμός των μειονοτικών δημοτικών σχολείων μειώθηκε σε ποσοστό 34%.

            Φέτος η Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης προχώρησε στην αναστολή λειτουργίας 9 μειονοτικών δημοτικών σχολείων με την αιτιολογία του μικρού αριθμού μαθητών. Αυτά αφορούν 5 σχολεία στην Ροδόπη, 3 στην Ξάνθη και 1 στον Έβρο. Για τη λειτουργία ενός σχολείου απαιτείται ο ελάχιστος αριθμός των 8 μαθητών, διαφορετικά τα σχολείο περνάει σε καθεστώς προσωρινής αναστολής λειτουργίας.

            Πρώτη αντέδρασε η Συμβουλευτική Επιτροπή Τουρκικής Μειονότητας Δυτικής Θράκης όπου σε ειδική συνεδρίαση για να εξετάσει την κατάσταση της μειονοτικής εκπαίδευσης, εξέδωσε σχετική με το θέμα μας ανακοίνωση στην οποία ανέφερε «δεν είναι νόμιμο το κλείσιμο των μειονοτικών σχολείων και αποφασίστηκε πως έναντι τέτοιου γεγονότος θα υπάρξουν νομικές και πολιτικές ενστάσεις».

            Ακολούθησε σχετική ανακοίνωση του Κόμματος Ισότητας Ειρήνης και Φιλίας όπου εκεί πληροφορούμαστε ότι υπάρχουν παλιότερες προσφυγές που έγιναν πριν από δύο χρόνια για το κλείσιμο κάποιων μειονοτικών σχολείων, ωστόσο βρίσκονται στο στάδιο των συνεχών δικαστικών αναβολών, 6 στον αριθμό μέχρι σήμερα.

            Με λίγα λόγια η Μειονότητα αντιδράει έντονα στο κλείσιμο των σχολείων, και θέτει ζητήματα νομιμότητας καθώς η μειονοτική εκπαίδευση διέπεται από ιδιαίτερο νομικό καθεστώς και διεθνείς συμβάσεις. Από την άλλη πλευρά η πολιτεία ισχυρίζεται ότι το κλείσιμο αφορά την προσωρινή αναστολή λειτουργίας και σε περίπτωση που συμπληρωθεί ο απαιτούμενος αριθμός μαθητών, τα σχολεία αυτά θα επαναλειτουργήσουν. Φυσικά από την στιγμή που ξεκίνησαν οι συγχωνεύσεις των μειονοτικών δημοτικών σχολείων δεν έχουμε ούτε μία περίπτωση επαναλειτουργίας σχολείου που έκλεισε με απόφαση προσωρινής αναστολής λειτουργίας.

Ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης ανέφερε σε σχετικές δηλώσεις ότι τα παιδιά πρέπει να μεταφερθούν με έξοδα της πολιτείας στο διπλανό σχολείο. Ωστόσο, από πέρσι ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Σχολικών Εφορειών Μειονοτικών Σχολείων Θράκης έστειλε επιστολή στους αρμόδιους Υπουργούς με την οποία έβαλε το ζήτημα της μεταφοράς των μαθητών. Μέσα στην επιστολή καταγγέλλει την αμέλεια της πολιτείας για την μετακίνηση των μαθητών. Διαβάζουμε «Σημειώνεται ότι με τις συγχωνεύσεις έχει επέλθει οικονομικό όφελος για την πολιτεία και ως εκ τούτου δεν είναι δυνατόν τα παιδιά μας μετά την κατάργηση των σχολείων να ζημιώνονται λόγω της έλλειψης πρόνοιας εκ μέρους της πολιτείας για τη μεταφορά τους προς τα νέα σχολεία.»

Τελικά στην πράξη διαπιστώνουμε ότι ούτε το κριτήριο του ελάχιστου αριθμού των 8 μαθητών ισχύει, αφού για την περίπτωση του μειονοτικού δημοτικού σχολείου Ζηλωτής στον Νομό Ξάνθης συμπληρώνεται ο αριθμός των παιδιών. Για αυτό ενημέρωσε ο Δήμαρχος Τοπείρου Θωμάς Μίχογλου ο οποίος κατήγγειλε το κλείσιμο των σχολείων χωρίς να έχει προηγηθεί δημόσια διαβούλευση, ούτε διάλογος. Μάλιστα, σε συζήτηση εκτός ημερησίας διάταξης στο δημοτικό συμβούλιο, ο Δήμαρχος συντάχθηκε με το αίτημα της Μειονότητας και κάλεσε τον Υπουργό «ας έρθει μια βόλτα στον οικισμό να δει τι αγώνα κάνουν οι άνθρωποι αυτοί για να μορφωθούν. Ζητώ την παρέμβαση του Υπουργού και να μην κλείσει το μειονοτικό σχολείο της Ζηλωτής. Τελεία και παύλα».

Το κλείσιμο των μειονοτικών δημοτικών σχολείων εκλαμβάνεται ως προσπάθεια υποβάθμισης της μειονοτικής εκπαίδευσης. Το βασικό ερώτημα είναι κατά πόσο είναι στη διακριτική ευχέρεια του κάθε Περιφερειακού Διευθυντή να εισηγείται το κλείσιμο μειονοτικών σχολείων από την στιγμή που η μειονοτική εκπαίδευση υπόκειται στην προστασία της Διεθνούς Συνθήκης της Λωζάνης, διακρατικών συμφωνιών και πρωτοκόλλων.

Ένα άλλο εξίσου σημαντικό θέμα έχει να κάνει με την έλλειψη σχολικών βιβλίων για το τουρκόγλωσσο πρόγραμμα που παρατηρείται κάθε χρόνο. Κατά το παρελθόν οι Σύλλογοι των δασκάλων κατηγόρησαν την πολιτεία για εγκληματική αμέλεια ως προς αυτό το θέμα.

Φυσικά οι ελλείψεις σε διδακτικό προσωπικό είναι ένα θέμα που καίει την εκπαίδευση στο σύνολό της, ωστόσο αξίζει να αναφερθεί βάσει στοιχείων ότι η περσινή σχολική χρονιά ξεκίνησε για τα 47 μειονοτικά δημοτικά σχολεία της Ξάνθης να παρουσιάζουν ελλείψεις σε 41 κενές οργανικές θέσεις.

            Όλα αυτά συμβαίνουν λίγες ημέρες αφότου έχουν ανακοινωθεί τα ονόματα των επιτυχόντων αποφοίτων στα πανεπιστήμια της χώρας. Εκεί οι απόφοιτοι της Μειονότητας σημείωσαν πολύ σημαντικές επιδόσεις και πολλοί από αυτούς εισάγονται στις σχολές που επιθυμούν χωρίς να κάνουν καν χρήση της ειδικής ποσόστωσης. Κόντρα λοιπόν στις συνθήκες και την έλλειψη συγκεκριμένης και συγκροτημένης πολιτικής για την μειονοτική εκπαίδευση, η νέα γενιά της Μειονότητας δίνει το καλύτερο μήνυμα ότι είναι μία γενιά που αγωνίζεται και παλεύει διπλά για να διεκδικήσει ότι για τους υπόλοιπους νέους θεωρείται αυτονόητο και δεδομένο.

Πριν δύο περίπου αιώνες ο Γάλλος συγγραφές Βίκτωρ Ουγκώ, είχε πει το χαρακτηριστικό γνωμικό «εκεί που ανοίγει ένα σχολείο, κλείνει μια φυλακή». Κανείς δεν το αμφισβήτησε έκτοτε.