نگاهی گذرا به اندیشه، فعالیتها و اهداف جمال قاشقچی
جمال قاشقچی توان سازماندهی مخالفان اینکشور را دارد، اما وی هرگز چنین نقشی برای خود قائل نبود
پروفیسور یاسین آقتای، عضو ارشد حزب عدالت و توسعه تورکیه گفت که از دیدگاه مقامات عربستان سعودی، جمال قاشقچی توان سازماندهی مخالفان اینکشور را دارد، اما وی هرگز چنین نقشی برای خود قائل نبود.
پروفیسور یاسین آقتای استاد جامعهشناسی و مشاور رئیس حزب عدالت و توسعه تورکیه در مصاحبه با خبرگزاری آناتولی درباره اهداف، اندیشه و فعالیت های جمال قاشقچی گفت: ریاض بر این باور بود که وی پتانسیل سازماندهی مخالفان دولت عربستان سعودی را دارد، اما او هرگز چنین نقشی نداشت.
آقتای در این این گفتگو همچنین اظهار داشت:
"این توهم و ترس، ناشی از از طمع قدرت است. قاشقجی فرزند یک خانواده بزرگ است. او یکی از هزاران تورک الاصلی عربستان سعودی بود و از 1.5 سال قبل تاکنون در واشنگتن زندگی میکرد. وی همراه با نامزدش خدیجه چنگیز شهروند تورکیه و استاد دانشگاه برای دریافت سند طلاق رسمی از همسر سابقش به قنسولگری رفت.
قاشقچی در کنفرانسهایی که حول چگونگی رهایی نجات جهان اسلام از بحران در تورکیه برگزار میشد، شرکت میکرد. استانبول از شهرهای مهم جهان است. بسیاری از همایشهای مهم جهان اسلام در اینجا برگزار میشود. او در هر ماه یکباربه تورکیه میآمد. قاشقچی یکی از شخصیت های مهم بوده و همواره به این نشستها دعوت میشد.
- قاشقچی تورکیه را الگویی برای جهان اسلام میدانست
وی از بهار عربی بسیار متاثر و به تحقق آزادی و دموکراسی در کشورهای اسلامی امیدوار بود. قاشقچی درباره آغاز دوره جدید در مصر، یمن و لیبیا مقالات متعددی نوشت و سخنرانیهای زیادی انجام داد. از نظر او، یگانه راهحل مشکلات جهان اسلام دموکراسی است. او اقدامات دموکراتیک و پیشرفت اقتصادی تورکیه را الگویی برای جهان اسلام میدانست.
به اعتقاد قاشقچی، تورکیه در زمنیه توسعه دموکراسی الگوی مهمی برای جهان اسلام است. از دیدگاه او، تمام کشورهای اسلامی میتوانند با الگو قراردادن تورکیه، نجات یابند. هرچند قبول داشت که نمیتوان یک الگو را مطابق آن در کشوری دیگر اجرا کرد، اما معتقد بود که انعکاس دستاوردهای تورکیه میتواند عامل حرکت به سوی سمت پیشرفت و دموکراسی باشد.
امید جمال قاشقچی در بسیاری از کشورها؛ مانند عربستان سعودی و غیره رنگ باخت. او در قبال "بهار عربی"نیز با مقامات کشورش بود، اما نمیتوان آن را بهانه یی برای حذف فیزیکی وی دانست. قاشقچی از نقش منفی عربستان سعودی در تحولات بهار عربی بسیار ناراحت بود.
هرچند وی به "روزنامهنگار منتقد" در عربستان سعودی مشهور بود، اما روابط خوبی با دولت داشت. در پی تعین و یا انتخاب پادشاه جدیدی در این کشور نبود. آرزو داشت وطنش مثل بریتانیا توسط نظامی دموکراتیک و براساس احترام به حقوق بشر اداره شود. وی به وعده ملک سلمان برای انجام اصلاحات امیدوار بود و در هر فرصتی از او تمجید میکرد.
جمال قاشقچی به عربستان سعودی اعتماد کامل داشت و مطمئن بود که هیچکدام از هموطنانش با او رفتاربدی انجام نخواهند داد. به تورکیه نیز علاقه و اعتماد داشت. مطمئن بود که در خاک تورکیه چنین اتفاقی برایش نمیافتد. به باور و سخنان افراد معمولی اعتماد داشت. او در نهایت خساره این اعتماد خود کشید. حادثه وحشتناکی بود.که بر سرش آمد.
یک انسان چگونه میتواند به قنسولگری کشورش اعتماد نکند! آدم به هر دلیلی که باشد، مجبور است به قنسولگری کشورش در هر نقطه جهان که آنجا زندگی میکند، برود. قنسولگری ها اماکنی نیست که انسان ها به راحتی در آنجا مرتکب جنایت شوند و برآن سرپوش بگذارند. اگر چنین باشد دیگر کسی به قنسولگری کشورش اعتماد کرده نمیتواند.
قاشقچی از سوی دولت عربستان سعودی به جرم خاصی متهم نشده بود. داشتن برخورد مخالف آمیز را نمیتوان دلیلی برای مقصردانستن و حتی قتل وی به شمار آورد. او قبلا نیز مخالف دولت کشورش بود. در جریان حوادث بهارعربی با موضع ریاض مخالفت کرد، ولی هیچ یک از مقامات عربستان سعودی به وی نگفت که چرا چنین میکنی؟.
وی در چند ماه گذشته به بازداشت برخی شخصیتهای عربستان سعودی اعتراض کرد. او متوجه موارد بسیار زیاد نقض حقوق بشر در اینکشور بود. از دیدگاه او، حضور نیروهای عربستان سعودی در یمن به جای حل بحران این کشور باعث تشدید آن میشود. همه ما در این موارد این با جمال قاشقچی همعقیده هستیم."
گفتنی است جمال قاشقچی، روزنامهنگار اهل عربستان سعودی مدیر سابق روزنامه الوطن و سرمقاله واشنگتنپست روز دوم ماه اوکتوبر جاری به منظور انجام امور رسمی وارد قنسولگری اینکشور در استانبول شده و از آن خارج نشد.
پولیس تورکیه ضمن تایید عدم خروج او از کنسولگری عربستان سعودی در استانبول اعلام کرده که همزمان با ورود او به این محل 15 مقام امنیتی عربستان نیز با دو پرواز وارد این شهر شده و پس از مدت کوتاهی از تورکیه رفتهاند.
روز پنجشنبه 18 اوکتوبر ثارنوالی استانبول نیز اعلام کرد که بررسی و تفحص واحدهای امنیتی و قضایی تورکیه از اماکن دیپلماتیک عربستان سعودی مطابق با قوانین و معاهدات بین المللی ادامه دارد.
ریاض صبح روزشنبه 20 اوکتوبر طی بیانیهای کشتهشدن قاشقچی در داخل قنسولگری این کشور در استانبول را تأیید کرد. به گفته لوی ثارنوالی عربستان سعودی، قاشقجی بعد از "درگیری" با چند تن در داخل ساختمان قنسولگری "جان باخته" و 18 شهروند این کشور در ارتباط با این حادثه بازداشت شدهاند.
اخبار مربوطه
آجندای انرژی تورکیه- تورکیه برای کشورهای غنی از انرژی به چه دلیل مهم است؟
تورکیه، درنزدیکی ارتباط با تقریبا تمامی ذخایرانرژی اوراسیا وخاورمیانه به اروپا قرار دارد