شرقمیانه از دیدگاه ترکیه پنجشنبه دوم سنبله1395

دیدار مقتدا صدر یکی از رهبران پیشگام شیعیان عراق از عربستان سعودی و امارات متحده عربی بازتاب وسیعی یافت. تمامی بازیگران در عراق آماده دوره سیاسی جدیدی میشوند. در روزهای اخیر در عراق گامهای سیاسی جالبی که ترکیه و دیگر کشورهای منطقه را از نزدیک دنبال میکند، برداشته میشود. در این چهارچوب مقتدا صدر یکی از رهبران با نفوذ شیعه در عراق دیداری از عربستان سعودی و امارات متحده عربی بعمل آورد. بازیگری که از جو بعد از اشغال عراق بهره جست، ایران میباشد. ایران با یاری به حکومت بغداد در مبارزه با سازمان تروریستی داعش، نفوذ خود در این کشور را افزایش داد. در این دوره اظهارات و اقدامات برخی از چهره های دینی و سیاسی در عراق که خواهان محدود ساختن نفوذ ایران در این کشور بودند، در افکارعمومی منعکس گردید.

این تحولات از سوی کشورهای منطقه چنان عربستان سعودی که از نفوذ ایران در عراق ناخشنود میباشند، از نزدیک تعقیب شده و در مقیاسی هم حمایت میگردد. ضعف امنیتی حکومت عراق که از سال 2003 بدین طرف در تامین بافت امنیتی با ثبات ناموفق مانده است، در تابستان سال 2014 آشکارتر شد. برای برطرف کردن ضعف اردو و نیروهای پولیس در مبارزه با داعش، گروههای داوطلبی چون حشدی شعبی وارد عمل شدند. نقش ایران در آموزش و تسلیح اکثر این گروهها از سوی همه دانسته میشود. بدین ترتیب نفوذ ایران در عراق موثرتر و مشروعتر گردید. صدر رهبری ست که در سیاست عراق جهش های غیرمنتظره ای انجام داده است. صدر عضو یکی از خانواده های شیعه معروف عراق بوده و برای همین قشر بزرگی وی را محترم میشمارند. صدر در سالهای گذشته نیز با امریکائیها و حکومت مالکی اختلافاتی پیدا کرده بود. ملی گرایی صدر موجب برتری وی در بین دیگر علمای دینی شده است. صدر در جهان شیعه به اهمیت حوزه نجف و هویت عرب تاکید میکند. وی گاه به ایران نزدیک شده و گاه نیز دور میشود. دیدار صدر از عربستان و امارات متحده عربی بازتاب وسیعی یافت. برای بهبود بخشیدن به روابط  عراق و عربستان که سالهای مدیدیست خدشه دار میباشد، امسال گامهایی برداشته شد. در این چهارچوب عربستان سعودی که از نفوذ ایران در عراق ناخشنود بوده و خواهان تضعیف آن میباشد، بعد از چندین سال در سطح وزیر خارجه دیداری از این کشور بعمل آورد. علاوه براین صدر با محمد بن سلمان دیدار و گفتگو کرد. عربستان سعودی که از سیاست ترد ایران تابعیت میکند، به احتمال قوی بعد از این نفوذ ایران در عراق را پذیرا شده و با تماس با فیگورهای شیعه ناخشنود از این مسئله، آنها را بسوی خود جذب بکند. انتصاب سفیر جدید عربستان در بغداد، گشایش قنسولگری در نجف و باز شدن گذرگاه مرزی عرار در دوره حج برای عبور زائران عراقی در دستورکار قرار دارد. علاوه براین ادعا میشود که عربستان سعودی به ساخت و ساز مجدد در مناطق پاکسازی شده از داعش در عراق یاری مالی جدی انجام خواهد داد. تمامی این تحولات نشان میدهد که عربستان میخواهد با هدف تضعیف نفوذ ایران در عراق، با گروههای سنی تماس برقرار کرده و همچنین به تماسهای خود با حکومت بغداد که تحت تاثیر احزاب شیعه قرار دارند، افزایش بدهد. بخش اعظم شیعیان عراق از دیدار صدر از عربستان و امارات متحده عربی حمایت بعمل آوردند. صدر در بازگشت از عربستان از سوی جمع کثیری از عراقیان مورد استقبال قرار گرفت. این نیز می تواند بعنوان موفقیت و امتنان از دیدار مذکور مشاهده بشود.