Güneyin Çağdaş Ozanları-8/2018

 Güney Azәrbaycanın görkәmli bir nümayәndәsi Nigar Xiyavinin şeir dünyası...

 Əvvәlcә Nigar Xanımın gözәl bir şeiri:

Bir şair uçuşundan qopub düşən

Lələk bulmuşdum 

Odla suyun arasında

Və gecənin gövdəsində

Gəlməmişdim balıncınızı  başınızın altından çəkəməyə

Bir az şeirim

Bir az sevgim vardı 

Bir az da türklüyüm

Keçid alır şair axşamlarımdan

Lələkdən bir qapı asım deyə

Qaldırıb  çiynimə

Endim  sizlərə

Damlara qalxıb da

Durnanı daşa basan

Sizlər oldunuz

......................

Nigar Xiyavinin әsl adı Tayyibә Purәkbәrdir.

Nigar Xanım 1960. ildә Güney Azәrbaycanın Xiyov şәhәrindә ortabab bir ailәnin altı әziz balasından biri kimi dünyaya gözlәrini açıb.

Elә sözün burasında bir nöqtәni xüsusilә vurğulamaq istәyirik. Çox tәәssüf ki, Xiyovun adı sonralar dәyişdirilәrәk Meşkinşәhәr qoyulub. Axı bu yer-yurd adlarımızı niyә dәyişdirirlәr, hansı mәqsәdi güdürlәr bilmirik; ancaq onlar bizim ulu babalarımızın mifoloji çağlardan da qabaq başlamış ulu tarixinin yadigarlarıdır. Onları әvәz etmәk dünyanın әn böyük cinayәtidir. Cinayәt dә hәr bir sәmavi dindә, xüsusilә dә mәnsubu olduğumuz İslam dinindә bağışlanmaz günah kimi qәbul edilib. Azәrbaycan coğrafiyası biz Türklәrin ilkin, әzәli vә әbәdi mәskәnidir. Nuh tufanından sonra burada mәskunlaşan babalarımız yer-yurd adlarının hәr birinә ümumiyyәtlә öz tayfa vә ya peşә adlarını qoyub. Bizim siyasәtlә işimiz yoxdur, ancaq tariximizin saxtalaşdırılmasına da gözümüzü yuma bilmәrik. Jurnalist olaraq әsl vәzifәlәrimizdәn biri dә budur.

Yenә Nigar Xanımın şeir dünyasına üz tutaq vә onun Tәrdid adlı şeirini təqdim edək:

……………..

TƏRDİD

Bütün bir salamın açılışında

Birdənbirə  gələsən

Saniyələrin doğum gününü

Diqqətlə dəqiqəlşədirəsən

Yolun başını salıb aşağı qatıb qabağına

Fərman dinləməz, döndərib gələsən

Sən suyunu verənədək,

Çörəyini verənədək, sevginin

Üstünü basdırıb yatıranadək

Mən başıma çətir örtüb, kəbinimdən kəsilib

 Dönərəm dünənə

Sən dağılma

Alkola batar səsin, çıxara bilməzsən  

Qaranlıq qapılara bağıra bilməzsən

Pəncərələrin qulağı kar qalar, bilməzsən

Bilmirdim mən

Qaraladığım bu sənsiz,  yasəmənsiz illərin ağı

Çat götürüb böyük әhtimalla

Sən soyun əyənindən, çıxar at başından ətrimi

Mən də başlayım baş barmağımdan etibarən

Bir-bə bir tökülüm tənimdən

Sabah sübh oyanım

Yerini yığışdırım beynimin ön sırasından

Ya çəkim həmin bu şeirin ilk sətrinin yuxarı başına?

Zarafat iş deyil bu, hövsələ istər…

Mələk dilimlə-dodağımla səni dadmaq

Mələk qulağımla səni dinləməkdən çətin…

Amma bugün fəsillərdən

Ayağındakı səsin fəsli

Birdən-birə töküləsən, yağasan,

Çərşənbənin məntiqilə cümə axşamına,

Oradan cüməyə, şənbə,  işənbə...

İş-gücünü burax,

Böyük ehtimalla çat götürüb, sənsiz,

Yasəmənsiz illərin ağı...

………………….

Nigar Xiyavi iptidai vә orta tәhsilini Xiyov şәhәrindә yerlәşәn Razi, Şәrәf vә mәrhum yanğılı şairәmiz Pәrvin Etisami adına mәktәblә Restaxizdә başa çatdırıb. 1984. ildә keçirilәn imtahanda Tehranda yerlәşәn Tәrbiyәti Texnikumun Mikrobiyoloji bölmәsinә daxil olsa da tәhsilini yarımçıq qoymaq mәcburiyyәtindә qalıb. Bir müddәt radyoloji sahәdә texniki işçi kimi işlәyib. 1997. ildә Lahicanda yerlәşәn Azad Universitetinin İngilis Dili Mütәrcimliyi bölmәsinә daxil olub, ancaq oranı da müәyyәn sәbәblәrә görә yarımçıq qoyub. 1998. ildә Tәbriz Azad Universiteti İctimai Elmlәr Fakültәsinә daxil olub vә 2002 ildә tәhsilini başa çatdırıb. 2006. ildә Bakı’da yerlәşәn Xәzәr Universiteti İctimai Elmlәr Fakültәsindә Azәrbaycan Türkcәsi sahәsindә yüksәk lisans, yәni magistraturanı “Hәbib Sahirin Hәyatı vә Әsәrlәri” tezisi ilә bitirәrәk doktoraya başlayıb. Nigar Xanım hәlә dә bu tәhsilini davam etdirir.

Nigar Xiyavi, şeirlә birlikdә hekayәlәr dә yazır, Farscadan Azәrbaycan Türkçәsinә tәrcümәlәr dә edir. Şeir kitabları çap olunsa da hәlәlik hekayәlәrindәn ibarәt әsәri gün üzü görmәyib, inşallah yaxın bir vaxtda hekayәlәrini dә çap etdirәr vә bizlәr dә onları lәzzәtlә oxuyarıq.

Nigar Xanım sadәcә olaraq yazıb-yaratmaqla mәşğul olmur. Müәyyәn vaxtlarda tәşkil olunan yarışmalarda da mütәxәssis kimi iştirak edir. Mәsәlәn 2007. ildә tәşkil olunan Sonay Azәrbaycan Hekayә Festivalı, 2008 ildә Qızıl Alma Şeir Festivallarında münsiflәr heyәtinin üzvü olub, 2007. ildә Stockholm’da Dünya Qadınlar Günü münasibәtilә tәşkil olunan konfәransda iştirak edib, 2011. ildә Güney Azәrbaycanda tәşkil olunan Anamın Yaylığı adlı şeir vә hekâyә müsabiqәlәrindә münsiflәr heyәtinin üzvü olub. Qorqud Ata verilişi adından Nigar Xanıma yazıb yaratmaq yolunda uğurlar, can sağlığı vә xoşbәxtlik arzulayırıq.

Nigar Xiyavinin “Mәnim Şerim” adlı әsәrindәn “Kimin Qızıyam” adlı şeiri:

Kimin Qızıyam

Mәn Savalan göylәrinin

Qatarlanan durnasıyam.

Dağlar dağı Sәhәndimin

Zirvәsinin sal buzuyam.

Qaranlıqda parıldayan

İşıqlı dan ulduzuyam.

Nigarıyam Koroğlunun

Çәnli belin avazıyam.

Payız, qışam, bol bostanam

Bağçaların yay, yazıyam.

Qoyun-quzu suvarılan

Bulağların yarpızıyam.

Saf sinәlәrdәn süzülәn

Âşıqların avazıyam.

Yazıçılar ürәğindә

Yazılmamış bir yazıyam.

Bağırmışam, boğulmuşam

Elin qadağlı ağzıyam.

Kәrәmin sazının sözü

Әslinin içgin razıyam.

Tarixdә dillәrdә gәzәn

Hәllacların boğazıyam.

Sәhәndin çatlıyan bağrı

Şәhriyarımın qızıyam.

Alnım açıq, başım uca

Azәrbaycan qızıyam!