تورکیه تینچلیک نینگ اورنه تیلیشی اوچون اورنَشماقده

ینه بیر رمضان و بحران لرنینگ ییچیمی اوچون اورنه شیاتگن تورکیه

دنیا نینگ باشقریله آلمیاتگن بیر وضعیت گه کیلیتیریلیاتگن, تروریزم و ایچکی اوروش لر بیلن برقرارسیزلشتیریلیشگه اورنه شیلیاتگن بیر دورده, رحمت و مغفرت آییدن عبارت رمضانده دنیا نینگ قان ییغلَیاتگن جغرافیه سی بولگن غزه دن شهید خبر لری کیلماقده. 

اسرائیل نینگ قوریلگن و قریب 750 مینگ فلسطین لیک نینگ ایسه یمان بیر شکلده اوز وطن لریدن هیده لگن کون نینگ اوزیده, ظلم بیلن تینچ لیک نی اورنه تیش حرکت ایتیاتگن تامان لر ینه صحنه ده ایدی. 

بیت المقدس نینگ موقفی

بیر نیچه عصر دن بیری ابراهیمی دین لرنینگ همه سی نی اوز بغریگه باسگن بیت المقدس گه بی جیز اوزیگه خاص بیر موقف بیریلمه گن.  اوشبو موقف نینگ اساسی سببی دنیا اولکه لری نینگ بیت المقدس نی هر قنده ی بیر دولت نینگ پایتختی اوله راق قبول ایتمس لیگی و ایلچی لیگی نی مذکور جغرافیه گه تَشیمسلیگی دن عبارت. بیرلشگن ملتلر تشکیلاتی نینگ میلادی 1947 نچی ییلیده گی 181 سانلی قراری بیلن, بیت المقدس خوددی منه شوو تشکیلات اداره سیده گی خلق ارا بیر رژیم اوله راق قبول قیلینماقده ایدی.  بیراق میلادی 1948 نچی ییلیده قوریلیشی بیلن بیرگه اسرائیل, آلدین غربی بیت المقدس, کیین چه لیک ایسه میلادی 1967 نچی ییلیده گی آلتی کون اوروشی بیلن شرقی بیت المقدس نی هم باسیب آلدی.  بیرلشگن ملت لر تشکیلاتی خوفسیزلیک کینگشی, اورته شرقده عادلانه و دوام ایتتیریلیشی ممکن بولگن بیر تینچ لیک نینگ تامین ایتیلیشی توغریسیده 242 سانلی قراری بیلن اسرائیل نی میلادی 1967 نچی ییلیده بولگن اوروش جریانیده باسیب آلگن توپراقلردن چیقیش گه چقیرگن لیگی گه قره مسدن, اسرائیل اوشبو تاریخ دن بیری عملده بیت المقدس دن اوز پایتختی شکلده فایده له نیب کیلماقده.  میلادی 1980 نچی ییلیده اسرائیل اوزی چیقرگن بیر قانون بیلن بیت المقدس نی پایتخت اوله راق اعلان ایتگنده, اوشبو قرار هم بیرلشگن ملت لر تشکیلاتی خوفسیزلیک کینگشی نینگ 478 سانلی قراری بیلن قاره لندی.  خوددی منه شوو قرار دایره سیده بیت المقدسده دیپلماتیک نماینده لیک لری بولگن اولکه لردن نماینده لیک لرینی تل ابیب گه تَشیش لری طلب ایتیلدی.  کینگش نینگ دایمی نماینده سی امریکا قوشمه ایالتلری, رای گیرلیککه اشتراک ایتمس ایکن, قرار نی وتو هم قیلمه دی.  خوددی منه شوو کوندن بیری بیت المقدسده سفارتی بولگن بولیویا, دومینیک جمهوریتی, اکوادور, گواتامالا, هایتی, هالند, کلمبیا, پانامه, چیلی, یوروگوا و ونزوئلا دیپلماتیک نماینده لیک لری نی تل ابیب گه تَشیباشله دی. میلادی 2006 نچی ییلیده السلوادور و کوستاریکا نینگ هم ایلچی لیک لری نی تل ابیب گه تشیشی آرتیدن بیت المقدسده هیچ بیر اولکه نینگ ایلچی لیگی قالمه دی.

امریکا قوشمه ایالتلری نیمه قیلیشگه حرکت ایتماقده؟

میلادی 1995 نچی ییلیده امریکا قوشمه ایالتلری کانگریسی, بیرلشگن ملت لر تشکیلاتی خوفسیزلیک کینگشی نینگ 478 سانلی قراری گه ضد بیر شکلده, بیت المقدس نینگ اسرائیل پایتختی اوله راق قبول قیلینیشی بیلن علاقه لی بیت المقدس ایلچی لیک قانونی نی قبول قیلدی.  قانونده بیت المقدسده قوریله دیگن ایلچی لیک نینگ میلادی 1999 نچی ییلی گه قدر قوریلیشی کیره ک ایکن لیگی نینگ قید ایتیلگن لیگی گه قره مسدن, امریکا ایلچیلیگی نینگ بیت المقدس گه انتقال ایتتیریلیشی مسئله سی امریکا نینگ برچه جمهوررئیس لری تامانیدن اورته شرق نینگ حساس وضعیتی نظرده توتیلیب حاضرگی کونگه قدر معطل قیلینیب کیلماقده ایدی. 

میلادی 2017 نچی ییلی دسامبر آیی نینگ 6 نچی کونیده, عثمانلی توپراقلریده یهودی لر اوچون بیر ملی یورت نینگ قوریلیشی بیلن علاقه لی بالفور اعلامیه سی دن 100 ییل کیین امریکا قوشمه ایالت لری نینگ 45 نچی دولت رهبری دونالد ترامپ, تل ابیب ده گی امریکا ایلچی لیگی نی تشیش گه قرار قیلگن لیک لری نی بیلدیردی. اوشبو بیانات اورته شرقده برقرارلیک نینگ اورنه تیلیشی گه قتتیق ضرر بیره دیگن بیر بیاناتدن عبارت بولدی. خوددی منه شوو ایش نینگ اوزی بسیط بیر ییر اوزگریشی ایمس, اشغال نینگ خلق ارا مقیاسده مشروع لشتیریلیشی بوییچه بیر حرکت دن عبارت ایدی.

امریکا قوشمه ایالتلری خلق ارا جامعه نینگ طلب لری گه تیسکری بیر شکلده ایلچی لیگی نی تل ابیب دن بیت المقدس گه تَشیدی.

اوشبو قرار فلسطین لیک لر جهتی دن اجره لیش دیواری و محاصره بیلن بیر خصوصیت گه ایگه ایدی. خلق ارا جامعه نینگ قتتیق عکس العملی گه قره مسدن تصمیمی دن واز کیچمه گن امریکا قوشمه ایالتلری نینگ اوشبو حرکتی فلسطین لیک لرنینگ غضبی گه سبب بولیب کیتدی.  مدنی حرکت لر بیلن عدالت طلب قیلگن فلسطین لیک لر گه قرشی ینه ده موازنه سیز کوچدن فایده له نیلیب اولر گه ظلم قیلیندی.  فلسطین لیک لرنینگ خلق ارا جامعه نینگ شاهد لیگیده اسرائیل پولیسی تامانیدن شهید قیلیندی.  عینی دمده مینگلب فلسطین لیک یره لندی. اسرائیل نینگ قوریلیشی بیلن قیرغین گه دوچ کیلیب قالگن و اوز یورت لریده مهاجر بولیب قالگن فلسطین لیک لر جهتی دن "کتته فلاکت" معنی سی گه کیله دیگن النکبه دن 70 ییل اوتگن بولیشی گه قره مسدن اسرائیل نینگ فلسطین لیک لر گه قره تیلگن ظلمی نینگ حاضرگی کونده هم دوام ایتیب کیلیاتگن لیگی انیق بیر شکلده کورینیب قالدی. 

تورکیه اورته شرقده گی معما لر نی ییچیش گه اینتیلماقده

اسلام همکارلیک تشکیلاتی نینگ حاضرگی دور باشلیغی بولگن تورکیه جمهوریتی جمهوررئیسی رجب طیب اردوغان نینگ دعوتی گه بناً بیت المقدس مسئله سی گه بغیشلنگن بیر ییغیلیش بولیب اوتدی.  میلادی 2018 نچی ییلی می آیی نینگ 18 نچی کونیده بولیب اوتگن اوشبو ییغیلیش اسرائیل نینگ منطق سیز و حقوق نی پایمال قیلیاتگن حرکت لری نینگ توخته تیلیشی اوچون یخشی بیر تشبث دن عبارت بولدی.  خلق ارا مقیاسده یخشی بیر شکلده عکس ایتگن اوشبو رهبرلر ییغیلیشی کتته بیر موفقیت نینگ قولگه کیریتیلیشی گه سبب بولگن وضعیتده.  شونده ی قیلیب اوشبو دایره ده تورکیه نینگ خوددی منه شوو تشبثی بیلن بیت المقدس نینگ موقفی نینگ اوز باشیمچه بیر شکلده اوزگرتیریلیشی نینگ ممکن ایمس لیگی بیلدیریلدی. 

عینی دمده اوشبو ییغیلیش دایره سیده اسرائیل نینگ خوددی منه شوو حقوق نی پایمال قیلیاتگن حرکت لری نینگ بیرینچی دن اسرائیل نینگ اوزی گه ضرر بیره دیگن لیگی و منطقه ده گی قیین لیک لرنینگ ییچیله آلمس لیگی گه سبب بوله دیگن لیگی معلوم قیلیندی.  شونده ی قیلیب منطقه ده قالووچی تینچ لیک نینگ اورنه تیلیشی اوچون جدی بیر شکلده فعالیت آلیب باریاتگن اولکه تورکیه دن عبارت بولدی. افسوس که تورکیه نینگ اوشبو سعی و حرکت لری گه مخاطب لری تامانیدن کیره کلی مقیاسده اهمیت بیریلمه دی.

مظلوم انسان لرنینگ دردی گه مرهم بولیش اوچون ماوی مرمره کیمه سی یوباریلگنده معصوم انسان لر اولدیریلدی.  کیین چه لیک فلسطین لیک لر گه قره تیلگن باسیم لرنینگ کمیتیریلیشی اوچون تورکیه, اسرائیل گه تضمینات و بیر کیچیریم سوره ش بیلن بحران نی ییچیش اوچون زمینه یره تیب بیردی.  تورکیه نینگ اوشبو یخشی نیتلی حرکتی هم افترا بیلن توسیقله نیش گه حرکت قیلیندی.  بمباردمان آستیده قالیب کیتگن معصوم انسان لرگه نان آلیب باریلیش گه حرک ایتیلدی. لیکن اسرائیل تامانی اوشبو حرکت خصوصیده, "ترورچی لر گه یاردم آلیب بارماقده" دیب افتراح قیلدی.  ساغلام عایله لرنینگ قوریلیشی و انسان لرنینگ افراطی لشتیریلیشی گه مانع بولیش گه حرکت قیلگن و اوشبو دایره ده 4000 یاش نینگ عایله قوریشی اوچون زمینه یره تیب بیرگن تیکا, ترورچی لر نی حمایت قیلیش بیلن عیب له نیش گه حرکت قیلیندی. 

منطقی جهت دن آلیب قره گنده تورکیه نینگ اوشبو یاردم لری منطقه ده تینچ لیک نینگ اورنه تیلیشی گه کتته حصه قوشیب کیلگن.  منطقه ده تورکیه نینگ اوشبو هدف دایره سیده گی فعالیت لری دوام ایتماقده.  رمضان آییده تورکیه فلسطین لیک کسل لر نی تداوی قیلرایکن, توپلم قریب 200 مینگ کیشی گه افطار دعوتی ترتیب له نیب, 12 مینگ عایله گه ایسه غذائی مواد یاردم قیلیندی. 

تورکیه نینگ اوشبو سعی و حرکت لری منطقه ده ایککی فرقلی دولت (فلسطین و اسرائیل) نینگ موجودیتی شکلیده گی ییچیم یولی گه حصه قوشیب کیلماقده.  شونده ی قیلیب تورکیه نینگ اوشبو فعالیت لری اسرائیل نینگ موجودیتی نی مشروع لشتیریب اسرائیل خلقی جهتی دن فایده لی بولماقده.  اسرائیل نینگ ایندی فلسطین لیک لرنی قیرغین قیلیش اورنیگه عدالتلی بیر رهبریت بیلن اوز مشروعیتی نی کسب ایتیشی نینگ ممکن ایکن لیگی نی درک ایتیشی ضروری. 

موجود بحران لرنینگ ییچیلیشی اوچون سعی و حرکت قیلیب کیلیاتگن تورکیه

عدالت و مرحمت گه کتته اهمیت بیریب کیلیاتگن تورکیه, دین, تیل و ایرققه قره مسدن هردایم ظلم گه مخالفت قیلیب کیلگن.  اوشبو خصوصده تاریخ دوامیده کوپلب مثال لر بیریش ممکن.  میلادی 1942 نچی ییلیده قریب 200 مینگ نفر یهودی, اسپانیا ده گی ظلم دن قاچرایکن, خوددی منه شوو یهودی لر نی عثمانلی دولتی اوز بغری گه باسدی.  عثمانلی دولتی دوریده یهودی لر جمعیت و دولت ایچیده اوزی گه خاص بیر اورین گه ایگه ایدی.  بونگه اوخشش مثال لر نی تورکیه جمهوریتی دوریده هم کوریش ممکن.  تورکیه 2 نچی دنیا اوروشی جریانیده یهودی لرنینگ نازی ظلمی دن قورینیشی اوچون قولیدن کیلگن برچه سعی و حرکت لرنی قیلیب کیلدی.  اوشه دورده تورکیه نینگ مارسیلیا قنسلی بولگن نجدد کنت, اوزینی خطر گه تشلب, نازی اشغالی آستیده گی فرانسه ده یشیاتگن و آلمان کمپ لری گه یوباریلیش گه حرکت قیلینیاتگن کوپلب یهودی گه تورک پاسپورتی بیریب اولر نی اوشبو ظلم دن قوتقردی.  عینی دمده خوددی منه شوو دور نینگ اوزیده تورکیه نینگ رودوس باش قنسلی بولگن صلاح الدین اولکومان, تورکیه بیلن آلمان اورته سیده بیر بحران نینگ باشلب کیتیشی ریسکی نی هم اوز بوینی گه آلیب رودوس ارالی دن کمپ لر گه انتقال ایتتیریلیش گه حرکت قیلینیاتگن تورک یهودی لر نی آلمان لیک جنرال گه تاپشیرمه گن.  تاریخده اوشبو مثال لر گه قره گنده تورکیه نینگ حاضرگی کونده گی سعی و حرکت لری نی ینه ده یخشیراق درک ایتیش ممکن. 

تورکیه نینگ اوزی نی هم اوشبو جغرافیه نینگ بیر بولگی صفتیده بهالنتیریاتگن اورته شرقده تینچ لیک و برقرارلیک نینگ تامین ایتیلیشی بوییچه سعی و حرکت لری ارزشی نینگ درک ایتیلیشی کیره ک.  حاضرگی کونده برقرارسیزلیک و بحران نینگ حاکم بولگن اوشبو جغرافیه نی 400 ییل لیک بیر مدت بیلن عدالتلی بیر شکلده باشقریب کیلگن عثمانلی دولتی نینگ وارثی بولگن تورکیه جمهوریتی نینگ خوددی منه شوو منطقه ده تینچ لیک نینگ اورنه تیلیشی اوچون جدی ایشلر قیلیشی نینگ ممکن ایکن لیگی نی ایسدن چیقرمسلیک کیره ک. 

تورکیه نینگ مقصدی هیچ قچان بیر جغرافیه نی اشغال ایتیش ایمس, بلکه اوز حدود لری تشقریسیده گی کیشی لرنینگ هم تینچ بیر شکلده یشش لری اوچون زمینه یره تیب بیریش دن عبارت.  شوباعث تورکیه, 80 میلیون کیشی ایمس, بلکه 7 یریم میلیارد لیک بیر نفوس نی قیزیقتیریاتگن مسئله لر توغریسیده باش قاتیرماقده.  تورکیه اوشبو خصوصده گی صمیمیتی نی یقین اوتمیشده میانمار و بنگلدیشده کورسه تیب بیردی.  آراکانده قیرغین گه دوچ کیلیب قالگن و یوز مینگ لب کیشی سی بنگلدیش گه قاچیب کیتیش گه مجبور بولگن مظلوم لر گه تورکیه مینگلب کیلومتر اوزاقدن یاردم قیلدی.  جمهوررئیسی اردوغان بحران نینگ باشلب کیتگن کوندن اعتباراً دیپلماتیک فعالیت لری بیلن خلق ارا جامعه نینگ دقتی نی اوشبو وضعیت گه قره تدی.  عینی دمده اوز عایله فرد لری نی خوددی منه شوو جغرافیه گه یوباردی.  اوشبو دایره ده تورکیه جمهوریتی نینگ یاردم لری خوددی منه شوو جغرافیه نینگ مظلوم انسان لری گه ییتیشتیریلیب بیریلدی.  تیکا بنگلدشده گی کمپلرده یشیاتگن یوز مینگلب آراکان لیککه هر کون طعام ترقتماقده.  5500 کیلومتر لیک بیر مسافه دن کیلیب اوشبو مظلوم انسان لر گه یاردم ایتیاتگن تورکیه نینگ باشقه بیر هدفی نینگ بولیشی نی ایتیب اوتیش ممکن می؟ تورکیه نینگ اوشبو یاردم فعالیت لری بوییچه اساسی هدفی فقط گینه دنیا ده گی ظلم نینگ توخته تیلیشی دن عبارت خلاص. 

تورکیه بیلن اسرائیل اورته سیده گی مناسبتلر

تورکیه اسرائیل بیلن بولگن دیپلماتیک مناسبت لرینی منطقه ده تینچ لیک نینگ تامین ایتیلیشی گه حصه قوشه دیگن شکلده تنظیم قیلیش گه اینتیلماقده.  اسرائیل نینگ منطقه اولکه لری بیلن بولگن بحرانی مناسبتلری گه قره گنده, خوددی منه شوو مناسبت لرنینگ یخشی بیر شکلده دوام ایتیشی اسرائیل نینگ یالغوزلشتیریلیشی نینگ توسیق له نیشی جهتیدن هم اوزی گه خاص بیر اهمیت گه ایگه. 

فلسطین ده گی هر بحران آرتیدن تورکیه بیلن اسرائیل اورته سیده گی مناسبت لر بوزیلب قالماقده.  تورکیه نینگ حساسیتی و انسانی سیاست لری هردایم اسرائیل نینگ تینچی بوزماقده.  خوددی منه شوو وضعیت نینگ اوزی ایسه ایککی اولکه اورته سیده گی مناسبت لرنینگ بوزیلیب قالیشی گه سبب بولماقده. غزه ده گی سونگگی بحران آرتیدن سفیر لرنینگ معلوم بیر مدت اوز اولکه لریگه قیته دیگن لیک لری و دیپلماتیک مناسبت لرنینگ سویه سی نینگ توشیریلیشی نینگ ممکن ایکن لیگی یاکه ایمس لیگی خصوصیده ایریم سئوال لر پیدا بولیب قالدی.  ایلچی لرنینگ معلوم بیر مدت ایککی تامانلمه اوله راق اوز اولکه لر گه یوباریلیشی یخشی بیر سیاست دن عبارت؛ بیراق دیپلماتیک مناسبت لرنینگ اوزاق بیر مدت بیلن یمان بولیشی نینگ واسطه لی بیر شکلده فلسطین لیک لر گه قرشی هم بیر تحریم معنی سی گه کیلیشی ممکن.  تورکیه نینگ ماوی مرمره یاردم کیمه سی گه قره تیلگن اسرائیل هجومی آرتیدن باشلب کیتگن و 6 ییل دوام ایتگن ایککی اولکه اورته سیده گی دیپلماتیک بحران, تورکیه بیلن اسرائیل نینگ ایککی تامانلمه اوله راق ایلچی لری نی تعین قیلیشی بیلن آزه یتیریلدی؛ شونده ی قیلیب دیپلماتیک مناسبت لرنینگ یخشی لشتیریلیشی تورکیه نینگ فلسطین لیک لر گه اوز یاردم لری نی ییتیشتیریب بیریشی اوچون زمینه یره تدی.  بیت المقدس اشغال آستیده و غزه بیلن غربی نوار ایسه اسرائیل تامانیدن محاصره قیلینگن وضعیتده.  شوباعث حقوق نینگ پایمال قیلینگن بیر شکلده فلسطین یوللری اسرائیل نینگ کنترولی آستیده.  اوشبو جهت دن آلیب قره گنده احساسات نی بیر تامان گه قویب عقللی بیر سیاست آلیب باریش کیره ک.  تورکیه ده گی اداره لرنینگ ساحه ده فعال بولگن تیکا بیلن مصلحت قیلگن حالده فعالیت آلیب باریشی ضروری. 

اسرائیل رهبریتی نینگ, حاضرگی کون گه قدر قیلمه گن بولسه هم بوندن کیین خلق ارا جامعه نینگ طلب لری گه جواب بیریب فلسطین لیک لر گه قره تیلگن ظلمی نی توخته تیشی کیره ک.  تاریخده اینگ کوپ ظلم گه دوچ کیلیب قالگن ملت نینگ نماینده لری نینگ, تاریخده اوز لری دوچ کیلیب قالگن ظلم لر نی باشقه گه روا کورمس لیگی ضروری.  باشقه بیر تامان دن ایسه, انسان لرنی تحریک ایتیاتگن و منطقه ده برقرارسیزلیک نینگ حاکم بولیشی گه سبب بولیاتگن اولکه نینگ واسطه چیلیک رولی نینگ ایندی ممکن ایمس لیگی نی درک ایتیش کیره ک.  100 ییل دن بیری تینچ لیک نینگ اورنه تیلیشی نی آرزو ایتیب کیلیاتگن بیت المقدسده ایندی فرقلی دین لر و عقیده لر گه منسوب کیشی لرنینگ تینچ بیر شکلده یشش لری ضروری. 

انسان لرنینگ ایرکین بیر شکلده یشش لری و تجارت نینگ رواجله نیشی نینگ ممکن بولگن بیر جغرافیه ده تینچ لیک تامین ایتیله دی. تیکا نینگ اساسی هدفی هم بارگن هرجایده اقتصادی رواجله نیش اوچون زمینه یره تیب تینچ لیک نینگ تامین ایتیلیشی گه حصه قوشیشدن عبارت. ویران بولگن جغرافیه لرده قیته قوریش ایش لری آلیب باریش هم تیکا نینگ باشقه ینه بیرته هدف لریدن بیری نی تشکیل ایتماقده.  تیکا نینگ بوندن تشقری باشقه بیر هدفی یوق.